Na temat odchudzających właściwości efedryny krążą wręcz legendy. Mówi się, iż środek ten jest jednym z najsilniejszych „spalaczy tłuszczu”. Stąd też, pomimo pewnych skutków ubocznych, jakie może powodować ta substancja, stosowana bywa chętnie przez osoby chcące poprawić kompozycję sylwetki. Trzeba jednak zastanowić się, czy efedryna ten faktycznie działa tak jak głoszą obiegowe teorie. W celu weryfikacji owych doniesień warto przeanalizować wyniki dostępnych badań naukowych. Okazuje się, że istnieje ich całkiem sporo i stanowią znakomitą podstawę do oceny skuteczności efedryny w redukcji tkanki tłuszczowej.
Czym jest efedryna?
Efedryna jest substancją zaliczaną do alkaloidów, naturalnie występującą w roślinach z rodzaju Ephedra i Taxace, a historia jej stosowania (w postaci ziołowych naparów), sięga prawdopodobnie pięciu tysięcy lat! Momentem przełomowym dla zakresu wykorzystywania komponentów roślinnych będących źródłem efedryny był koniec XIX wieku, kiedy to udało się ją wyizolować z rośliny zwanej Ephedra vulgaris. Bardzo szybko związek ten znalazł szerokie zastosowanie m.in. jako środek „wzmacniający”.
Kolejnym krokiem milowym okazało się wprowadzenie procesu chemicznej syntezy efedryny. Dzięki temu rozwiązaniu jej popularność wzrosła diametralnie i musiało minąć sporo czasu zanim odkryto, że beztroskie „wzmacnianie organizmu” może nieść za sobą szereg negatywnych konsekwencji.
Skutki przyjmowania
Efedryna zaliczana jest do tzw. amin sympatykomimetycznych i nasila uwalnianie noradrenaliny, a także wywiera wpływ na obwodowe receptory beta-adrenergiczne oraz w pewnym stopniu także na receptory alfa-adrenergiczne. W praktyce powoduje to przyspieszenie tętna, wzrost ciśnienia tętniczego krwi i skurcz naczyń krwionośnych obwodowych, a także zarazem rozszerzenie oskrzeli. Efedryna jednak znalazła dość szerokie zastosowanie we wspomaganiu wysiłku i w pracy nad sylwetką ze względu na inne walory, a mianowicie z racji tego, iż powoduje pobudzenie ośrodkowego układ nerwowego aktywizując i mobilizując do podejmowania aktywności, jak również wyraźnie zmniejsza łaknienie i działa termogennie przyspieszając przemianę materii wywołując nasilone spalanie tłuszczu zapasowego. I właśnie tymi ostatnimi skutkami „suplementacji” zajmę się w niniejszym opracowaniu powołując się na wyniki badań naukowych.
Osoby zainteresowane szczegółowymi mechanizmami działania efedryny zapraszam do lektury artykułu dostępnego pod poniższym linkiem:
Do tej pory przeprowadzono stosunkowo dużo badań weryfikujących skuteczność efedryny w przyspieszaniu procesu odchudzania. Trochę mniej jest natomiast danych naukowych dotyczących jej wpływu na zdolności wysiłkowe, choć i tu jest na czym się oprzeć. Co ciekawe istotna część prób z zastosowaniem efedryny to badania o dość wysokim standardzie, uwzględniające grupę kontrolną i zakładające zastosowanie metody podwójnej ślepej próby.
Oto do jakich wniosków skłaniają ich wyniki:
W randomizowanym podwójnie zaślepionym badaniu klinicznym z zastosowaniem produktu zawierającego efedrynę, kofeinę i inne składniki pochodzenia roślinnego, przeznaczonym do leczenia nadwagi i otyłości zaobserwowano wyraźne obniżenie całkowitej masy ciała i spadek poziomu zatłuszczenia organizmu. Efekt wystąpił pomimo braku zmian w trybie życia! Innymi słowy, uczestnicy nie otrzymali przykazu zmiany diety czy też – zwiększenia aktywności fizycznej. Zmiany w masie i składzie ciała związane były bezpośrednio z zastosowaniem wspomnianego preparatu. Eksperyment trwał 12 tygodni i obejmował łącznie 102 ochotników w wieku od 18 do 65 lat. Nie zanotowano w nim długoterminowych zmian w ciśnieniu tętniczym i częstotliwości akcji serca.
Do dość ciekawych wniosków skłaniają wyniki sześciomiesięcznego, randomizowanego badania dotyczącego bezpieczeństwa stosowania i skuteczności mieszanki efedryny (90 mg na dobę) i kofeiny (192 mg na dobę). Obie substancje pochodziły z roślinnych ekstraktów. W eksperymencie zastosowano podwójną ślepą próbę czyli ani uczestnicy, ani autorzy nie wiedzieli, czy w podawanych kapsułkach są składniki aktywne, czy placebo. Okazało się, że w grupie interwencyjnej uczestników ubytek masy ciała wynosił średnio około 5,6 kg, a w grupie placebo – 2,6 kg. Ochotnicy otrzymujący efedryną i kofeinę doświadczyli także łagodnego wzrostu ciśnienia tętniczego i tętna. Efektom tym jednak towarzyszyły pozytywne zmiany w proilu lipidowym – wzrósł poziom „dobrego” (HDL) i spadł poziom „złego” cholesterolu (LDL).
W badaniu weryfikującym wpływ stosowania efedryny na proces termogenezy zaobserwowano, że substancja ta w sposób istotny nasila uwalnianie energii w postaci ciepła. Eksperyment jednak został przeprowadzony na niewielkiej ilości uczestników. Niemniej jednak przemiana materii znacznie wzrosła. Dzienna dawka efedryny wynosiła łącznie 60 mg na dobę (20 mg trzy razy dziennie). Średnia ubytek masy ciała wynosił 2,5 kg po 4 tygodniach i 5,5 kg po 12 tygodniach, niestety zanotowano także wzrost ciśnienia tętniczego po przyjęciu dawki efedryny, ale po zakończeniu eksperymentu spadło do wartości wyjściowych.
Podobne efekty zostały zanotowane w krótkoterminowym badaniu z zastosowaniem niewielkiej dawce efedryny (22 mg) i metyloksantyn takich jak kofeina (50 mg) i teofilina (50 mg). Próba trwała zaledwie dobę, a w ramach jej przebiegu okazało się, że suplementacja wspomnianym powyżej preparatem powoduje wzrost tempa metabolizmu u osób otyłych o 8% bez statystycznie istotnego wpływu na osoby chude.
Wpływ efedryny na kontrolę łaknienia oceniony został w randomizowanym badaniu, w którym wzięło udział 43 ochotników. Uczestnicy przez 17 tygodni otrzymywali mieszankę kofeiny (200 mg) i efedryny (20 mg). Okazało się, że efedryna z kofeiną wywierają działanie anorektyczne, czyli zmniejszające spożycie pokarmu.
W jednym z podwójnie zaślepionych eksperymentów naukowych, przeprowadzonych z zastosowaniem bardzo niskokalorycznej diety (dostarczającej 500 kcal na dobę), zaobserwowano, że efedryna może wykazywać pewne działanie antykataboliczne, oszczędzając białka ustrojowe. Badanie przeprowadzone zostało na małej grupie dziesięciu osób otyłych i trwało zaledwie tygodni, miało więc poważne ograniczenia. Niemniej jednak wnioski są dość ciekawe.
Podsumowanie
Chociaż ze stosowaniem efedryny wiąże się wiele kontrowersji i przynajmniej kilka potencjalnych skutków ubocznych, to nie ulega wątpliwości, że jest to substancja o udokumentowanych właściwościach odchudzających. Należy jednak mieć na uwadze, że efedryna jest substancją dopingową, wyłączoną z obiegu pozafarmaceutycznego, a jej stosowanie niesie za sobą ryzyko zdrowotne.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
