Plastikowe woreczki i pojemniki to wygodny sposób do przechowywania i przenoszenia żywności. Plastik jest tani, lekki i nie tłucze się, jak szkło. Dlatego tak wiele produktów spożywczych pakowanych jest w plastikowe pudełka. To wygodne rozwiązanie nie jest jednak całkowicie pozbawione wad. Materiał, z którego wykonane są te plastikowe pojemniki, może zawierać BPA, substancję chemiczną, która wywiera niekorzystny wpływ na zdrowie ludzi.
Dlaczego BPA jest problematyczne?
Badania przeprowadzone na zwierzętach sugerują, że bisfenol A ma podobną aktywność do żeńskiego hormonu - estrogenu. Na przykład może wiązać się z receptorami estrogenu i naśladować działanie naturalnych estrogenów, które produkują jajniki. U zwierząt BPA wiąże się z niepłodnością, zaburzeniami hormonalnymi i otyłością. Mniej jasne jest, czy ma to taki sam wpływ na ludzi, choć wielu naukowców uważa, że tak jest.
Niepokojący jest fakt, że niewielkie ilości BPA mogą przedostawać się do żywności i cieczy przechowywanej w plastikowym pojemniku, zwłaszcza jeśli zawartość jest kwaśna. Ilość BPA w żywności zwiększa się również, gdy wystawisz takie pojemniki na działanie wysokich temperatur. Przykładowo plastikowa butelka na wodę, którą zostawiasz w samochodzie na słońcu, może zawierać pewną ilość BPA. Obiad, który wkładasz do mikrofalówki w plastikowym pudełku może również zawierać sporą ilość bisfenolu A.
Niewielkie ilości BPA nie są szkodliwe dla zdrowia. Jeśli jednak weźmiemy pod uwagę, ile produktów zawiera ten związek chemiczny, obawa przed BPA staje się uzasadniona. Jeśli używasz paczkowanych produktów (mięso z marketu, szynka, ser zafoliowane warzywa), pijesz wodę z plastikowych butelek i przechowujesz żywność w plastiku i podgrzewasz jedzenie w plastikowych opakowaniach, możesz być zagrożony szkodliwym wpływem bisfenolu A na zdrowie. Co więcej, żywność puszkowana jest również źródłem BPA. Puszki są wyłożone materiałem zawierającym BPA. Wszystkie te niewielkie ekspozycje na BPA sumują się i kumulują z upływem czasu.
Nawet paragony, które otrzymujesz w sklepach są pokryte warstwą BPA. Istnieją dowody na to, że wchłaniasz BPA, gdy trzymasz paragon w dłoni. Jeśli wcześniej dezynfekowałeś dłonie (np. dokładnie umyłeś w środku dezynfekującym dłonie przed pójściem do sklepu), absorbcja bisfenolu z paragonu zwiększa się.
BPA w kuchni
Większość pojemników do przechowywania żywności, a nawet opakowań, w które pakowana jest żywność zawiera BPA.
Czy kiedykolwiek zdarzyło Ci się przeczytać na pojemniku "podgrzewanie w kuchence mikrofalowej jest bezpieczne?" Ten pojemnik nie rozpuści się w kuchence mikrofalowej pod wpływem temperatury, ale nadal może zwiększać zawartość BPA w żywności w wyniku podgrzewania.
Żywność w puszkach stanowi również zagrożenie ze względu na warstwę substancji, która wyściela wnętrze puszki. Pokarmy, które są kwaśne, jak sos pomidorowy, są bardziej podatne na przenikanie BPA. Na szczęście niektóre firmy zmieniają swoje praktyki i przestają stosować BPA. Produkty typu fasola, kukurydza, ciecierzyca konserwowa warto kupować w słoikach, zamiast w puszkach. Passatę pomidorową również kupujmy w szklanych opakowaniach.
Czy plastik bez BPA jest bezpieczny?
W odpowiedzi na głosy sprzeciwu wobec produktów zawierających BPA, producenci zaczęli sprzedawać produkty plastikowe bez BPA. Najczęściej zastępcą jest BPA-S. Bisfenol S nie pozostaje jednak bez wpływu na organizm człowieka. Wyniki badań sugerują, że bisfenol S może przyczyniać się do tego, że rak piersi staje się bardziej agresywny.
Niepokojący jest fakt, że w Stanach Zjednoczonych firma testująca tworzywa sztuczne przeanalizowała ponad 400 produktów z tworzyw sztucznych, z których niektóre zostały oznaczone, jako wolne od BPA. Odkryli, że większość z nich przenosi estrogeny do substancji chemicznych.
Jak się chronić?
Najbezpieczniejszą rzeczą, jaką możemy zrobić, jest unikanie wszystkich plastikowych pojemników, nie tylko tych zawierających BPA. Nie daj się zwieść etykietom "bez BPA". Alternatywy dla BPA mogą być równie szkodliwe, jak sam bisfenol A. Zamiast tego przechowuj żywność w szklanych lub ceramicznych pojemnikach. Gdy podgrzewasz posiłki w kuchence mikrofalowej zawsze używaj szklanych lub ceramicznych talerzy.
Problematyczne mogą być również niektóre urządzenia. Sokowirówki i ekspresy do kawy mają zazwyczaj plastikowe części. Jeśli masz możliwość zawsze wybieraj dodatkowe elementy ze stali nierdzewnej lub ze szkła.
Kanapki do szkoły czy do pracy zawijaj w papier śniadaniowy.
Obiad na wynos pakuj do szklanego pudełka, zamiast do plastikowego. Jeśli mimo wszystko zdarza Ci się zabierać jedzenie w plastikowych opakowaniach, nie wkładaj ich do mikrofalówki.
Najlepiej jest też unikać produktów konserwowanych zapakowanych w puszki. Jeśli masz wybór wybieraj produkty konserwowane pakowane w opakowania szklane.
Podsumowując
W dzisiejszych czasach tworzywa sztuczne są tak wszechobecne, że trudno jest ich całkowicie uniknąć, ale przynajmniej możesz zmniejszyć narażenie na ich działanie podejmując wymienione wyżej środki ostrożności.
