Co lepsze – kawa czy kofeina?

Kofeina – co to takiego?

Kofeina to organiczny związek chemiczny, alkaloid purynowy, naturalnie występujący w tkankach roślin takich jak:

• Coffea arabica,
• Paulinia cupana,
• Camelia sinensis,
• Ilex paraguariensis.

W naturze kofeina pełni rolę naturalnego pestycydu działając toksycznie na owady. Ze względu na specyficzny smak odstrasza również ssaki, ptaki i gady. Największe jej stężenia znaleźć można w młodych częściach roślin, które są najbardziej narażone na skonsumowanie przez inne stworzenia.

Wpływ kofeiny na organizm

Kofeina bez wątpienia jest substancją o działaniu zarówno pobudzającym jak i termogennym (nasilającym produkcję ciepła). Jej stymulujące właściwości powiązane są z blokowaniem receptorów adenozynowych w mózgu, co powoduje zmniejszenie uczucia zmęczenia i stymuluje do działania. Efekt ten wynika też z uwalniania katecholamin z ziarnistości neuronów. Dodatkowo, kofeina wpływa również na wykorzystanie tlenu przez organizm oraz przyśpiesza pracę serca, a ponadto zwiększa zdolności wysiłkowe, poprawia wytrzymałość tlenową i siłową. Oddziałując na przemiany energetyczne wspomniany alkaloid wspomaga odchudzanie poprzez nasilenie procesu termogenezy, jak i – podnosząc tzw. „spontaniczną aktywność fizyczną”. Dodatkowo, istnieją też ograniczone dowody na to, że alkaloid ten wspiera regenerację powysiłkową i obniża bolesność mięśniową, choć w tej materii można mówić o „braku ewidentnych dowodów”.

Kofeina – naturalna czy syntetyczna?

Teoretycznie wpływ kofeiny na organizm, niezależnie od jej pochodzenia winien być taki sam. W praktyce jednak wcale tak być nie musi. W przyrodzie kofeina występuje bowiem w towarzystwie związków, które bądź to modyfikują jej działanie bądź też zupełnie niezależnie wpływają na przebieg niektórych reakcji biochemicznych. Mowa tutaj przede wszystkim o licznych związkach fenolowych obecnych w kawie i herbacie. Substancje te wykazują potencjał antyoksydacyjny, a także – przeciwzapalny, co może mieć pozytywne konsekwencje zdrowotne. Sama kofeiną natomiast posiada pewne wady, które sprawiają m.in. że pod jej wpływem dochodzi do obniżenia wrażliwości insulinowej (efekt po dawce kofeiny rzędu 200mg może utrzymywać się nawet 12 godzin!). Zaburzenia wrażliwości insulinowej mogą natomiast leżeć u podstaw rozwoju niektórych chorób takich jak cukrzyca. Zanim jednak wykreślimy kofeiną z zestawu ulubionych substancji wspomagających zdolności wysiłkowe i pracę nad sylwetką, warto wiedzieć, że z przeprowadzonych obserwacji wynika, iż u osób spożywających regularnie kawę (będącą przecież źródłem kofeiny), ryzyko cukrzycy jest istotnie niższe niż u osób, które stronią od tej substancji. Istnieją przesłanki by uważać, że za powyższy, pozytywny skutek odpowiada jednak nie kofeina, a związki fenolowe, które nie tylko same wywierają korzystny wpływ na wrażliwość insulinową, ale dodatkowo znoszą niepożądane w tej materii działanie kofeiny. Podobne efekty daje picie zielonej herbaty.

Podsumowanie

Biorąc pod uwagę aspekty zdrowotne, uznać należy, iż naturalne źródła kofeiny, takie jak kawa czy herbata są lepszym wyborem, iż preparaty zwierające tę substancję w czystej postaci. Stąd też lepiej kupić sobie dobry ekspres do kawy niż „prenumerować” proszki i kapsułki.