Oczywiście mam świadomość, że w wielości rozmaitych opinii na temat konsekwencji zdrowotnych związanych z piciem kawy trudno się odnaleźć. Informacyjny szum oraz brak poparcia w danych źródłowych sprawiają, iż znaczna część teorii powielanych na co dzień wydaje się mało wiarygodna. Dlatego warto skoncentrować się na wynikach badań i literaturze naukowej. Kawa i konsekwencje jej picia od lat stanowią przedmiot intensywnych analiz. Jakie wnioski z nich płyną?
W prospektywnym badaniu kohortowym obejmującym łącznie 402.260 osób w wieku 50 – 71 lat zaobserwowano, że regularna konsumpcja kawy może być w sposób istotny skorelowana z niższym wskaźnikiem śmiertelności z jakichkolwiek przyczyn. Zauważono także zmniejszone ryzyko zgonu spowodowanego poważnymi chorobami serca, dysfunkcjami układu oddechowego, cukrzycą i udarami mózgu, a także nieszczęśliwymi wypadkami.
Niepokojąca jedynie okazała dodania zależność pomiędzy spożyciem kawy a ryzykiem zgonu z powodów nowotworów złośliwych u mężczyzn, zwłaszcza że autorzy projektu wykluczyli czynniki zakłócające takie jak choćby palenie papierosów, konsumpcja alkoholu czy przebyte nowotwory u uczestników i ich krewnych. I ten wynik jednak nie zakłócił zaobserwowanej tendencji: kawosze żyli dłużej niż ich niepijące kawy koleżanki i koledzy z grupy kontrolnej.
Również publikacje wcześniejsze z badań prowadzonych w ostatnich dwóch dekadach wskazują, że regularna konsumpcja kawy może być potencjalnie skorelowana z niższą zapadalnością na choroby takie jak cukrzyca czy niektóre choroby sercowo-naczyniowe, a także ze zmniejszonym ryzykiem śmierci. Co istotne jednak nie udało się zaobserwować zależności pomiędzy częstotliwością picia kawy i kawową abstynencją, a występowaniem chorób nowotworowych.
Prawdopodobnie za prozdrowotne walory kawy odpowiadają zawarte w niej polifenole o właściwościach antyoksydacyjnych i przeciwzapalnych. Póki co nie udało się wyodrębnić jednego, czy też konkretnej grupy składników kawy o wyjątkowych właściwościach biologicznych, zaobserwowano jednak szereg pozytywnych następstw związanych z konsumpcją kawowych polifenoli, m.in. zmniejszenie podatności lipoprotein o dużej gęstości na utlenianie, hamowanie wchłaniania związków szkodliwych (m.in. malonodialdehydu) , usprawnienie pracy niektórych hormonów (insuliny) i enzymów.
Wnioski
Po wielu latach ostracyzmu czy wręcz banicji kawa zaczyna być postrzegana jako napój o walorach prozdrowotnych. Regularna konsumpcja kawy prawdopodobnie zmniejsza ryzyko groźnych chorób i przyczynia się do wydłużenia życia.
