Nie ulega wątpliwości, że odpowiednie spożycie płynów ma niebagatelny wpływ na nasze funkcjonowanie. W praktyce liczy się jednak nie tylko to ile pijemy, ale także co pijemy. W dzisiejszych czasach rynek zalały napoje będące wrogiem zdrowia i szczupłej sylwetki. Mowa tutaj o nafaszerowanych cukrami i innymi niechlubnymi dodatkami wynalazkach. Z drugiej strony jednak, przy odrobinie zaangażowania, można dobrać w taki sposób zestaw płynów by wspierać kondycję zdrowotną organizmu. Poniżej lista napojów, które w szczególności warto włączyć do codziennego menu.
Herbaty – zielona i biała
Herbata zielona (oraz herbata biała) od dawna uznawana jest za napój o walorach prozdrowotnych. Zarówno tradycyjne przekazy jak i przeprowadzone ciągu ostatnich trzech dekad badania naukowe potwierdzają te właściwości. Regularna konsumpcja zielonej bądź białej herbaty może zmniejszać ryzyko rozwoju chorób układu krążenia i prawdopodobnie także niektórych form nowotworów, a także – uwaga – nadwagi i otyłości. Związki fenolowe obecne w herbacianych naparach posiadają nie tylko właściwości antyoksydacyjne, ale także przeciwzapalne i termogenne (zwiększające wydatkowanie energii poprzez nasilenie procesu termogenezy, czyli produkcji ciepła). Zieloną bądź czarną herbatę warto pić codziennie w dawce od jednej do trzech filiżanek. Warto pamiętać, że niektóre substancje obecne w żywności (np. białka mleczne), zmniejszają przyswajanie bioaktywnych składników herbaty. Na spożycie herbaty powinny uważać osoby z niedoborami żelaza, zwłaszcza jeśli maja w zwyczaju pijać mocne napary. Obecne w nich taniny mogą bowiem zmniejszać biodostępność tego pierwiastka.
Herbaty fermentowane – czarna i czerwona
Zapewne nie wszyscy zdają sobie z tego faktu sprawę, ale nie tylko wspomniane wcześniej herbaty: zielona i biała, ale także herbaty fermentowane stanowią cenny dodatek do diety. Obecne w nich związki będące pochodnymi katechin, takie jak taflawiny i tearubiginy, także posiadają właściwości aktyoksydacyjne, a do tego – jak pokazują badania – pozytywnie wpływają na wrażliwość insulinową, czyli parametr niezwykle ważny dla zdrowia metabolicznego. Problemem jest tylko słabsza od katechin przyswajalność wspomnianych składników. Herbaty fermentowane można pić wymiennie z wspomnianymi wcześniej herbatami zielonymi i białymi, starając się jednak nie przekraczać trzech porcji dziennie. Należy pamiętać, że w ich wypadku także może zachodzić pewna niekorzystna zależność pomiędzy obecnością tanin i wchłanianiem wybranych pierwiastków takich jak wspomniane żelazo.
Kawa
Dla wielu osób będzie to pewnie zaskoczeniem, ale prawda jest taka, że kawę uznać należy za napój o walorach prozdrowotnych. Podobnie jak wspomniane wcześniej herbaty jest ona źródłem bioaktywnych składników o właściwościach antyoksyacyjnych, należących do polifenoli. Badania naukowe wskazują, iż regularna konsumpcja kawy zmniejsza ryzyko rozwoju cukrzycy oraz – uwaga – korzystnie wpływa na wątrobę. Osobną kwestią jest odchudzający potencjał kawy, związany z silnym działaniem termogennym. Wbrew powszechnym obawom, nie ma też racjonalnych podstaw by uważać, że picie tego napoju w umiarkowanych ilościach negatywnie wpływa na kondycję układu krążenia. Warto jednak nie przekraczać trzech filiżanek dziennie (mowa o naparze średniej mocy, a nie z siedmiu łyżeczek każda). Należy też pamiętać, że zawarta w kawie kofeina nasila działanie niektórych leków, np. farmaceutyków o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. Kawy najlepiej jest nie słodzić i nie wzbogacać mlekiem.
Kakao
Kakao kojarzy się raczej ze słodkim napojem dla dzieci, niż pożądanym składnikiem diety osób dorosłych. Tymczasem kakao pić może każdy, niezależnie od wieku, mowa tutaj jednak oczywiście o wersji naturalnej, bez dodatku cukru. Napój ten, podobnie jak wspomniane wcześniej herbaty i kawa jest źródłem związków fenolowych o antyoksydacyjnych, antyagregacyjnych i hipotensyjnych (obniżających ciśnienie tętnicze krwi) właściwościach, a dodatkowo zawiera także teobrominę, która – jak się okazuje – ma działanie przeciwkaszlowe i lekko diuretyczne. Dane naukowe wskazują, że włączenie kakao pozytywnie wpływa na kondycję układu krążenia, a dodatkowo może być pomocne podczas przeziębienia, grypy i innych infekcji górnych dróg oddechowych.
Czerwone wino
O prozdrowotnych walorach czerwonego wina mówi i pisze się wiele, choć temat jego konsumpcji budzi pewne wątpliwości. W końcu, jak wiadomo – alkohol to trucizn, a jego regularna konsumpcja może być po prostu ryzykowna dla zdrowia fizycznego i psychicznego. Niemniej badania naukowe wskazują, że włączenie do menu niewielkich dawek czerwonego wina może okazać się korzystne dla ogólnie pojętego zdrowia, a zwłaszcza dla kondycji układu krążenia, zmniejszając ryzyko rozwoju niektórych chorób sercowo-naczyniowych. Należy pamiętać, że pozytywne walory czerwonego wina objawiają się jedynie przy rozsądnej konsumpcji zakładającej unikania dużych dawek. Lampka trunku wypita do obiadu lub kolacji to ilość optymalna, dwie lampki – wcale nie są w tej materii lepszym rozwiązaniem, a trzy – to już pewne zagrożenie. Najlepiej sięgać po wina wytrawne i ewentualnie półwytrawne.
Podsumowanie
Właściwy dobór napojów ma bardzo duży wpływ na funkcjonowanie całego organizmu. Chodzi tutaj jednak nie tylko o kwestię nawodnienia, ale ogólnie pojęte zdrowie. Tak jak istnieje spora grupa płynów negatywnie wpływających ka kondycję organizmu, tak też znaleźć można wiele napojów, których regularna konsumpcja niesie za sobą szereg korzyści. Wody mineralne o wysokim stopniu mineralizacji, herbaty fermentowane i niefermentowane, a także kakao i czerwone wino, a także kawa to pozycje, które śmiało mogą znaleźć się w menu osób dorosłych. Należy pamiętać jednak, że napoje te wywierają pozytywny wpływ na zdrowie jedynie gdy konsumowane są w odpowiednich, niezbyt wysokich dawkach.
