W ostatnim czasie sporo mówi się i pisze o substancjach wpływających pozytywnie na pracę mózgu, a dokładnie – pozwalających poprawić funkcje kognitywne. „Doping mózgu” to dziś pojęcie popularne, a zagadnienia z nim związane rozbudzają zainteresowanie nie tylko studentów przygotowujących się do sesji i przepracowanych biznesmenów, ale także osób, które na co dzień nie wykonują czynności wymagających ekstremalnego skupienia i zapamiętywania.
Jakkolwiek by nie było o odpowiednią pracę mózgu warto dbać, a co istotne – faktycznie istnieją w przyrodzie substancje, które korzystnie wpływają na pewne jego parametry, a dokładnie – na funkcje poznawcze. Jedną z takich substancji jest… tumeron zawarty w popularnej przyprawie – kurkumie, będącej skądinąd składnikiem curry.
Przyprawy na topie
Dzięki zaawansowanym badaniom naukowym niejednokrotnie mieliśmy okazję przekonać się o prozdrowotnych walorach rozmaitych przypraw. Co roku w zasadzie pojawiają się nowe dane wskazujące, iż substancje w nich zawarte pozytywnie wpływać mogą na funkcjonowanie wielu układów i narządów, chroniąc przed rozwojem groźnych chorób. Oprócz imbiru, cynamonu czy szafranu, jedną z przypraw o szczególnie intrygujących walorach jest kurkuma. Niedawno opublikowano nowe ciekawe dowody wskazujące, iż zawiera on związek, który w zaskakująco korzystny sposób wpływa na kondycję mózgu.
Czym jest kurkuma?
Kurkuma to przyprawa znana przede wszystkim ze swoich „koloryzujących” właściwości. Zwana bywa "indyjskim szafranem" i używana jest od tysięcy lat tak w kuchni - jako składnik curry, jak i w tradycyjnej medycynie ajurwedyjskiej. Otrzymuje się ją z rośliny zwanej ostryżem, który blisko spokrewniony jest z imbirem. Ostryż występuje naturalnie w tropikalnej części Azji. To co jest szczególnie ciekawe to fakt, iż przeprowadzone do tej pory badania pozwoliły odkryć i opisać wyjątkowy potencjał prozdrowotny tej przyprawy. Okazuje się, że kurkuma jest źródłem substancji wykazujących silne właściwości antyoksydacyjne, przeciwzapalne, hepatoprotekcyjne (ochraniające komórki wątroby), takich jak kurkumina. To przede wszystkim obecności kurkuminy zawdzięcza swój prozdrowotnych potencjał.
Najnowsze dane pozwoliły jednak odkryć także inne cenne walory kurkumy, za które odpowiada inny związek zwany tumeronem. Substancja ta także okazuje się być niezwykle ciekawa, warto więc przyjrzeć się jej bliżej.
Jak działa tumeron?
Tumeron jest póki co jeszcze związkiem słabo poznanym. Tym niemniej jednak dostępne dane wskazują, że pod jego wpływem dochodzi do namnażania i różnicowania komórek macierzystych w obrębie mózgu. Innymi słowy tumeron pobudza działanie unikalnych czynników biologicznych stymulujących tzw. „samonaprawę” komórek nerwowych. Wcześniej już odkryto, że tumeron działa także przeciwzapalnie, co powiązane jest z hamowaniem przez niego aktywacji mikrogleju inicjującego procesy inflamacyjne. To także niezwykle znamienne odkrycie.
Specjaliści będący autorami przeprowadzonych z zastosowaniem tumeronu badań uważają, że substancja ta może okazać się efektywnym środkiem w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych takich jak choroba Alzheimera! Czy tak się okaże? Tego jeszcze nie wiemy, konieczne są dalsze, bardziej zaawansowane badania, już teraz jednak można podejść do tematu z pewnym entuzjazmem.
Co możemy zrobić z tą wiedzą?
Póki co doniesienia naukowe dotyczące unikalnych walorów tumeronu mają charakter wstępny. Muszą zostać potwierdzone w bardziej precyzyjnie zaprojektowanych eksperymentach. Mimo to jednak biorąc pod uwagę wszystkie dane dotyczące prozdrowotnych właściwości kurkumy – warto włączyć ją do diety. Najprościej jest po prostu dodawać ją do potraw. Znakomicie komponuje się jako dodatek do mięs, ryb, warzyw, produktów skrobiowych takich jak ryż, a nawet do deserów takich jak ciasta. Warto wiedzieć, że kurkuma zawiera związki o niskiej biodostępności, w celu poprawy wykorzystania jej prozdrowotnego potencjału przez organizm dobrze jest spożywać ją w towarzystwie produktów zawierających fosfolipidy (jaja, soja, orzechy) oraz piperynę (pieprz czarny). Dzięki temu więcej „wyciągniemy” z tej przyprawy.
Dodawanie kurkumy do potraw to oczywiście dobry sposób na dostarczenie zawartych w niej składników, ale warto wiedzieć, iż przyprawę tą można także przyjmować osobno, niezależnie od posiłków np. z łyżki popijając solidną dawką płynu. Jest to jednak sposób dość brutalny i nie każdemu przypadnie do gustu…
Wnioski
Odkryte właściwości kurkumy, a dokładnie zawartego w niej tumeronu mogą być potencjalnie pomocne w zapobieganiu, jak i we wspomaganiu leczenia, chorób neurodegeneracyjnych. Jest to co prawda wniosek dość optymistyczny, ale wyniki wykonanych prób są obiecujące. Biorąc pod uwagę mechanizm działania wspomnianego związku, można także sądzić, iż włączenie kurkumy do diety stanowić może ciekawą opcję w przypadku osób chcących poprawić kondycję umysłową. Co prawda nie ma póki co dowodów w postaci badań interwencyjnych, że taki zabieg nieść będzie za sobą namacalne korzyści, ale są pewne przesłanki by wierzyć, że będzie tak w istocie. Można więc się nad tym przypuszczeniem pochylić z pewną dozą entuzjazmu.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
