Krótka historia sauny
Sauna nie jest nowym wynalazkiem. Znana i stosowana była już przed dwoma tysiącami lat. Początkowo saunę stosowano głównie do celów higienicznych i leczniczych. Dość szybko jednak odkryto również jej właściwości relaksacyjne. Zwyczaj brania ciepłych kąpieli zrodził się prawdopodobnie w centralnej Azji, stamtąd przywędrował do Europy. Pierwsze sauny odkryte na terenach zamieszkanych przez Słowian oraz w północnej części Półwyspu Skandynawskiego przypominały prymitywne ziemianki z paleniskami. Na paleniskach rozgrzewano kamienie, które następnie polewano wodą, tak by wytworzyć parę i spotęgować efekt pocenia się. Dopiero gdy gorące kąpiele rozpowszechniły się w Grecji i Egipcie, na zamówienie bogaczy zaczęto budować bardziej luksusowe i lepiej wyposażone pomieszczenia.
Zwyczaj gorących kąpieli dotarł do Rzymu około I wieku p.n.e. Tam zaczęto budować słynne po dziś dzień termy. Za panowania cesarza Konstantego w samym Rzymie funkcjonowało blisko tysiąc publicznych łaźni.
Należy oddać Finom to co fińskie – to właśnie ten kraj ma najdłuższe, nieprzerwanie trwające, tradycje związane z sauną, sięgają one już około 2000 lat. Finowie stworzyli saunę suchą – wcześniej wspomniane ludy korzystały z saun parowych.
Dopiero w wieku XI kultura gorących kąpieli została spopularyzowana w zachodniej części Europy: Francji, Anglii, Niemczech. Obejmując stopniowo kolejne kraje kontynentu.
W Polsce pierwsze prymitywne sauny zaczęły powstawać w IX – X wieku. W języku Słowian nazywane były „al. – atba”. W Polsce łaźnie parowe były niezwykle popularne w okresie Średniowiecza, gdy powstawało wiele takich miejsc. Niestety nie przepadał za nimi król Stefan Batory. W wyniku czego spadło zainteresowania ową rozrywką. Ponowna fala sporego zainteresowania kąpielami w parze wróciła nad Wisłę dopiero w latach 30. XX wieku, za sprawą igrzysk olimpijskich w Monachium w 1936 i Finów, którzy wtedy owe kąpiele na nowo rozsławili.
Sauna dziś
Dziś sauna to pomieszczenie charakteryzujące się przede wszystkim panującą w nim wysoką temperaturą. Towarzyszyć może jej niska lub wysoka wilgotność, w zależności od rodzaju sauny. Wyróżnia się sauny suche, parowe, mokre, saunę na podczerwień.
- Sauna sucha – nazywana jest również sauną fińską, jest to zazwyczaj drewniane pomieszczenie z piecem. Przeznaczona jest do kąpieli w temp. 90-110°C i wilgotności ok. 10%.
- Sauna parowa – nazywana jest również łaźnią rzymską. W saunie parowej j temperatura jest niższa 50-65°C,a wilgotność jest bardzo wysoka - powyżej 40%, sięgając niekiedy nawet blisko 100%. Sauna parowa to zazwyczaj pomieszczenie wyłożone kafelkami. Do pieca używa się parownika – generatora pary.
- Sauna na podczerwień – wyglądem przypomina saunę suchą. Elementem grzewczym są jednak w tym wypadku promienniki podczerwieni. W przypadku sauny na podczerwień temperatura i wilgotność powietrza odgrywają rolę drugoplanową. Nagrzewanie ciała odbywa się poprzez promieniowanie podczerwone, a parametry takie jak temperatura i wilgotność mogą być zróżnicowane.
Jak działa sauna?
W przypadku sauny suchej, w pomieszczeniu znajduje się piec. w którym są kamienie rozgrzewające się do kilkuset stopni Celsjusza. Pracę pieca kontroluje regulator elektroniczny, którym można programować czas pracy pieca i temperaturę.
Zabieg, jakiemu się poddajemy podczas pobytu w saunie, polega na przegrzaniu ciała w wysokiej temperaturze i jego okresowym ochładzaniu zimną wodą.
W saunie należy przebywać od kilku do kilkunastu minut. Następnie należy się schłodzić i odpocząć. Cykl należy powtórzyć 2-3 razy.
Wysoka temperatura panująca w saunie powoduje obciążenie układu krążenia zbliżone do obciążenia osiąganego w wyniku lekkiej aktywności fizycznej.
Pobudzenie krwiobiegu powoduje lepsze odżywianie i oczyszczania komórek organizmu.
Jakie korzyści dla osoby trenującej przynosi sauna?
Dzięki regularnemu stosowaniu sauny możemy zdecydowanie polepszyć efekty naszego treningu siłowego lub wytrzymałościowego. Związane jest to z pozytywnymi procesami zachodzącymi w naszym organizmie podczas zabiegu.
- Korzystanie z sauny sprzyja redukcji bólu występującego po treningu poprzez rozgrzanie i rozluźnienie naciągniętych mięśni oraz usprawnienie ruchomości stawowej.
- Sprzyja pobudzeniu układu nerwowego, które przyczynia się do wzrostu siły i szybkości skurczu mięśniowego.
- Wpływa na przyspieszenie usuwania z mięśni produktów przemiany materii powstających podczas intensywnych wysiłków.
- Wzmacnia układ odpornościowy.
- Sprzyja relaksacji i lepszemu samopoczuciu.
- Zwiększa ukrwienie (dotlenienie) tkanek.
Z umiarem i w prawidłowy sposób
Sauna z pewnością przyczyni się do poprawy procesów regeneracji mięśni, pod warunkiem jednak, że będziemy korzystać z niej prawidłowo. Zbyt częste, zbyt długie lub zbyt intensywne wizyty na saunie mogą przynieść skutek odwrotny od zamierzonego.
Korzystanie z sauny jest polecane, ale aby robić to bezpiecznie i nie narażać własnego zdrowia.
Jest kilka zasad, o których powinniśmy pamiętać:
- nie należy korzystać z sauny po zakończonym treningu
- nie korzystamy z sauny bezpośrednio przed treningiem
- należy także pamiętać o odpowiednim nawodnieniu organizmu przed wejściem do sauny, jak i po wyjściu z niej
- nie powinniśmy korzystać z sauny jednorazowo dłużej niż 15 min., po tym czasie powinniśmy wyjść, spłukać się zimną wodą oraz najlepiej wygodnie usiąść lub położyć się.
Podsumowanie
Umiejętne korzystanie z sauny wywiera korzystny wpływ na nasze zdrowie i sprzyja regeneracji potreningowej.
