Pomimo, iż wątroba jest narządem posiadającym unikalne zdolności naprawcze, to żeby jednak procesy regeneracyjne w jej obrębie mogły zachodzić efektywnie, potrzebne są odpowiednie warunki. Kluczowym czynnikiem jest zmniejszenie ekspozycji wątroby na działanie czynników szkodliwych takich jak zła dieta, niektóre farmaceutyki, alkohol. Bardzo ważne jest również dostarczenie odpowiedniej dawki substancji, które wspomagają proces odnowy hepatocytów. W tym zakresie bardzo pomocne okazać się mogą odpowiednio dobrane suplementy.
Lecytyna
Każdy kto ma w domu telewizor, natknął się przynajmniej kila razy na reklamy preparatów zawierających fosfolipidy sojowe, które to – zgodnie z zapewnieniami producentów – mają zbawienny wpływ na wątrobę. Faktycznie przyznać trzeba, że związki wchodzące w skład tych środków, mogą poszczycić się całkiem przyzwoitymi referencjami w postaci wyników badań naukowych potwierdzających ich skuteczność. Niestety są one również dość drogie, zwłaszcza jeśli chcemy przyjmować je w efektywnych, a nie jedynie symbolicznych dawkach. Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, że istnieje tańsza i równie skuteczna alternatywa w postaci suplementów diety zawierających lecytynę (sojową lub słonecznikową), czyli mieszaninę fosfolipidów (głównie fosfatydylocholiny a także fosfatydyloinozytolu i niewielkich ilości fosfatydyloseryny i fosfatydyloetanoloaminy), które wykazują takie same właściwości jak wspomniane przed chwilą środki apteczne oparte na fosfolipidach sojowych.
W jaki sposób lecytyna regeneruję wątrobę?
Lecytyna a dokładnie tworzące ją fosfolipidy, w sposób wielokierunkowy wpływaja na funkcjonowanie wątroby. Przede wszystkim wykazują one działanie ochronne na wątrobę, zmniejszając niekorzystny wpływ na hepatocyty związków szkodliwych takich jak chociażby:
etanol,
paracetamol (ten „przyjazny dla żołądka” lek nie jest lubiany przez wątrobę),
galaktozamina,
wielu innych (prawdopodobnie również takich jak sterydy anaboliczno-androgenne).
Dodatkowo lecytyna przyspiesza również regenerację wątroby, wpływając na stabilizację błon tworzących ją komórek. Suplementacja lecytyną hamuje także proces stłuszczenia i zwłóknienia wątroby, co związane jest z blokowaniem procesu peroksydacji lipidów i syntezy tkanki łącznej. Jak więc widać, jej wpływ na funkcjonowanie tego narządu jest wielokierunkowy. Przy okazji warto dodać, że suplementacja lecytyną ma także inne potencjale walory. Związek ten korzystnie wpływać może na gospodarkę lipidową oraz na funkcjonowanie układu nerwowego.
Zalecane dawki: 3 – 10 g lecytyny na dobę
Na rynku znaleźć można wiele preparatów lecytynowych, wybór jest więc szeroki. Warto przeliczyć opłacalność poszczególnych produktów.
Poniżej linki do wybranych trzech środków tego typu:
Ostropest plamisty jest rośliną o bardzo interesującym potencjale prozdrowotnym, co potwierdzają nie tylko „mądrości ludowe”, ale także wyniki badań naukowych. Jego owoce są obfitym źródłem sylimaryny (2 – 3%), będącej skądinąd mieszaniną czterech bioaktywnych substancji z grupy flawonoidów, takich jak:
sylibinina (50-60%),
izosylibinina (ok. 5%),
sylichristyna (ok.20%),
sylidianina (15%).
Najciekawsze właściwości biologiczne wykazuje sylibinina. Mechanizmy leżące u podstaw jej korzystnego wpływu na nasz organizm są dość skomplikowane. Okazuje się, że wspomniany flawonoid m.in. hamuje wnikanie rozmaitych toksyn do wnętrza hepatocytów, czyli chroni je przed uszkodzeniem. Dodatkowo też, sylibinina zapobiega apoptozie, czyli śmierci komórek wątroby pomagając „utrzymać je przy życiu” w niesprzyjających warunkach. Substancja ta ma właściwości antyoksydacyjne, co związane jest z pozytywnym wpływem na produkcję glutationu i aktywność enzymów takich jak dysmutazy i peroksydazy. Badania naukowe dowiodły, iż sylibinina razem z pozostałymi wymienionymi przed chwilą składnikami kompleksu sylimaryny, hamuje syntezę prostaglandyn uczestniczących w procesie peroksydacji lipidów (czyli innymi słowy – ostropest chroni lipidy tworzące błony komórkowe). Bardzo ważne jest też to, że sylibinina stymuluje proces syntezy nowych hepatocytów, co przyspiesza regenerację już uszkodzonej wątroby. Działanie tego związku jest na tyle spektakularne, że stosuje się go m.in. przy zatruciu muchomorem sromotnikowym oraz w przebiegu marskości wątroby wynikającej z choroby alkoholowej.
Zalecane dawki: od 420 mg na dobę do ilości sięgających 48 mg na kg masy ciała
(duże dawki sylimaryny stosuje się jako antidotum przy niektórych zatruciach)
Na naszym rynku znaleźć można wiele preparatów zawierających sylimarynę, warto jednak uważnie sprawdzać jej dawki w proponowanej porcji dziennej czy też w jednej kapsułce. W wielu suplementach sylimaryna występuje jako skromny dodatek w ilościach nie wykazujących pozytywnego wpływu na organizm.
Jedną z substancji, która może okazać się niezmiernie przydatna we wspomaganiu funkcjonowania wątroby jest N-acetylo-l-cysteina (w skrócie NAC). Jest to acetylowana forma jednego z aminokwasów endogennych– l-cysteiny. Ma ona bardzo szerokie zastosowanie zarówno w medycynie jak i suplementacji. Najczęściej „przepisywana” jest przez naszych lekarzy w schorzeniach dróg oddechowych jako środek mukolityczny (rozrzedzający wydzielinę). Warto wiedzieć jednak, iż NAC stosowana jest także jako swoista „odtrutka” w wypadku przedawkowania paracetamolu, a wszystko to dzięki zbawiennemu wpływowi na wątrobę.
Badania naukowe wskazują, że acetylocosteina działa ochronnie na komórki wątroby, co związane jest z jej wpływem na produkcję glutationu. Warto wiedzieć, że jeden z najskuteczniejszych leków stosowanych w schorzeniach wątroby – heparegen zawiera kwas tiazolidynokarboksylowy (zwany też tioproliną), związek który po wchłonięciu z przewodu pokarmowego metabolizowany jest do N-formylocysteiny, a następnie do cysteiny! To właśnie unikalne właściwości cysteiny odpowiadają za terapeutyczny efekt stosowania heparegenu i… NAC!
Zalecane dawki: zazwyczaj stosuje się dawki od 500 do 2400 mg na dobę
Przy czym górny pułap zarezerwowany jest dla postępowania farmakologicznego. W suplementacji raczej nie przekracza się 1000 mg na dobę.
Przykładowe preparaty: aktualnie niestety suplementy zawierające NAC znikają z rynku i trzeba się trochę nagimnastykować by je zdobyć, ale jak to się mówi „dla chcącego nic trudnego”.
Za przykład mogą posłużyć poniższe środki (w dwóch pierwszych obecny jest NAC, w trzecim sama l-cysteina):
Wymienione powyżej substancje tworzą bazowy pakiet „regeneratorów wątroby” i środków chroniących komórki tego narządu przed negatywnym wpływem czynników szkodliwych. Oczywiście wspomniana lista nie wyczerpuje wspomagania funkcji hepatocytów. Istnieje stosunkowo duża ilość różnego rodzaju związków, którymi można uzupełnić powyższy zestaw.
Za przykład posłużyć mogą:
karczoch zwyczajny,
kurkuma,
ornityna (najczęściej występująca w formie l-asparaginianu-l-ornityny),
TUDCA,
wiele innych.
Wymienione składniki pełnią jednak kluczową rolę w ochronie i regeneracji struktur wątroby i po nie w pierwszej kolejności należy sięgnąć, o ile oczywiście istnieją odpowiednie wskazania. Warto jednak sobie zapamiętać, iż w przypadku wątroby, kluczowe jest przede wszystkim zadbanie o to, by zmniejszyć jej ekspozycje na działanie szkodliwych czynników, co można uczynić poprzez zmianę diety, ograniczenie konsumpcji alkoholu oraz zrezygnowanie z przyjmowania farmaceutyków hepatotoksycznych.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
