Świąteczne przyprawy i ich właściwości prozdrowotne

Przez żołądek do serca? Chyba coś w tym jest, bo robiąc smakołyki świąteczne myślimy o swoich bliskich, robimy to dla nich, dla podgrzania atmosfery i serducha.

Nieodłącznym elementem świąt w wielu domach są przeróżne ciasteczka i pierniczki. Już wchodząc do domu można poczuć ten niezwykły aromat unoszący się dzięki dodaniu przeróżnych przypraw.

A czy wiecie, że świąteczne przyprawy to nie tylko zapach i smak, ale także sporo właściwości zdrowotnych? Poznajmy je lepiej!

Cynamon

Zapach, który kojarzy nam się z zimą i wypiekami korzennymi to przede wszystkim aromat cynamonu. Najbardziej kojarzy nam się z przepyszną babciną szarlotką i pierniczkami, ale dodawany jest również napojów m.in. do kawy, herbaty, różnych nalewek czy grzanego wina. Znajdziemy go także w niektórych mieszankach do mięs.

Cynamon znany jest od czasów starożytnych. Mówi się o nim, że jest to wiecznie zielona roślina. Obejmuje prawie 250 gatunków drzew i krzewów, m.in. cynamonowiec cejloński, cynamonowiec wonny czy też chiński, cynamonowiec kamforowy i wiele innych.

W dawnych czasach roślina ta była wykorzystywana jako naturalny surowiec leczniczy. Istniały przesądy, że posiadanie cynamonu w domu będzie chronić rodzinę przed zarazą i chorobami. Z czasem, korę cynamonowców zaczęto używać do nadawania aromatu winu, piwie i różnych dań.

Gatunek, który najczęściej gości w naszych kuchniach to cynamonowiec cejloński. To z niego wykonywane są właśnie olejki aromatyczne, przyprawy a nawet kosmetyki i z pewnością każdy zna ten ciepły, korzenny zapach jaki z siebie wydziela.

Jakie są właściwości zdrowotne cynamonu?

• usprawnia pracę przewodu pokarmowego. Pomaga w leczeniu wzdęć, biegunek, problemów z jelitami i  żołądkiem a także wzmaga apetyt u niejadków,
• obniża ciśnienie tętnicze, reguluje poziom glukozy we krwi i zwiększa wrażliwość komórek na insulinę,
• działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie i przeciwbólowo,
• ma właściwości antynowotworowe,
• pobudza wytwarzanie estrogenów.

Anyż

Anyż to kolejna przyprawa, która kojarzy nam się ze Świętami. W czasach starożytnych roślina ta była traktowana jako antidotum na wszelkie trucizny. Był to doskonały środek na różne problemy żołądkowe.

Z anyżu robi się miód oraz przyprawy do dań mięsnych, deserów i różnych wypieków. Nadaje doskonały słodko-korzenny aromat, odrobinę zbliżony do zapachu kopru włoskiego.

W Polskiej kuchni, anyż jest zazwyczaj dodawany do potraw ciężkostrawnych np. do kapusty, ale bardzo często wzbogaca on smak różnych ciasteczek, pierniczków, kompotów czy też mięs. Co ciekawe, anyż można znaleźć w składzie przyprawy curry – bardzo aromatycznej przyprawy dodawanej do potraw wytrawnych. Z anyżu wykonuje się również nalewki i inne smakowe alkohole. Każdy produkt z dodatkiem tej przyprawy nabiera niesamowitego aromatu.

Jakie są właściwości zdrowotne anyżu?

• koi ból występujący podczas dziecięcej kolki,
• ma działanie przeciwbólowe, rozluźniające i odstresowujące
• idealnie się sprawdza dodany w formie olejkaU do kąpieli. Mogą na tym skorzystać panie z bolesnymi miesiączkami,
• poprawia ogólne samopoczucie,
• zwiększa produkcję mleka u kobiet karmiących.

Goździki

Goździki to suszone pąki kwiatów wiecznie zielonego drzewa Syzygiumaromaticum (goździkowiec korzenny). Rośnie w klimacie tropikalnym m.in. na Wyspach Moluki, w Indonezji, Indiach, Brazylii, Tanzanii czy na Madagaskarze.

Z pewnością nikogo nie zdziwi fakt, że goździki wykorzystywane były w dawnych czasach, głównie w medycynie Chińskiej. Była to nie tylko przyprawa, ale także środek na odświeżanie oddechu i zmniejszanie bólu zębów.

Jakie są właściwości zdrowotne goździków?

• zmniejszają stany zapalne w organizmie,
• hamuje rozwój drożdży i komórek nowotworowych,
• mają działanie przeciwwirusowe i przeciwgrzybiczne,
• chroni przed infekcjami dolnych i górnych dróg oddechowych, grypą i anginą,
• poprawiają apetyt,
• mają właściwości przeciwutleniające.

Kardamon

Jest to jedna z najstarszych przypraw świata. Pochodzi z Azji, głównie Indii, Chin i Cejlonu i to w tych krajach używa się go najczęściej. W Polsce kardamon nie jest aż tak popularny, ale warto się nim zainteresować, gdyż ma bardzo ciekawe właściwości i aromat.

Jako roślina, jest podobny do imbiru, ale w odróżnieniu od niego, używa się głównie nasion, a nie korzenia. Nasiona kardamonu są dość duże i pokryte brunatno-zieloną sztywną skórką. Jego zapach jest dość intensywny, korzenny.

Jak można wykorzystać kardamon? Na przykład jako dodatek do kawy, herbaty lub czekolady. Doskonale się sprawdzi jako przyprawa do ciast drożdżowych, szarlotki, różnego rodzaju deserów owocowych, dżemów, naleśników, kompotów, a nawet do pasztetów i kiełbas.

Są różne odmiany kardamonu i np. do dań wytrawnych (szczególnie tych ostrych) najlepszy będzie kardamon czarny. Ma on wyrazisty i ostry smak. Jeśli do tej pory wydawało Ci się, że nie używałeś/aś kardamonu w kuchni to możesz się zdziwić, ale jest to częsty dodatek do curry czy garam masala, dwóch mieszanek przypraw, które znajdują się niemal w każdej kuchni. Szczególnie u miłośników indyjskich potraw.

Z racji tego, że kardamon ma dość intensywny aromat i smak, to należy pamiętać by nie używać go w zbyt dużych ilościach. Może wówczas zdominować smak potrawy.

Jakie są właściwości lecznicze kardamonu?

• dzięki zawartości olejków eterycznych ma działanie rozgrzewające, pobudzające i antydepresyjne,
• ma właściwości przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe,
• poprawia trawienie i pobudza apetyt,
• z łatwością rozprawia się z problemami trawiennymi takimi jak zgaga, wzdęcia czy mdłości,
• wykorzystywany jest jako środek na potencję,
• zwalcza nieprzyjemny zapach z ust.

Wanilia

W zestawieniu świątecznych przypraw nie może zabraknąć wanilii. Zapach ten znamy z czasów dzieciństwa. Jest to bardzo popularna roślina o przyjemnym smaku i aromacie. Ciekawostką jest to, że jest to jedna z najdroższych przypraw na świecie! Wynika to z bardzo czasochłonnego procesu produkcji oraz faktu, że kwiat wanilii otwiera się tylko raz w roku i może być zapylony tylko przez niektóre pszczoły.

Z pewnością dla wielu z Was zaskoczeniem będzie, że wanilia to niedojrzały owoc storczyka. Co więcej, choć posiada kwiaty, to są one bezwonne. Ten słodkawy, dobrze nam znany zapach wanilii uzyskuje się dopiero po przeprowadzeniu procesów fermentacji rośliny.

Nazwa wanilii ma ciekawe pochodzenie. Wywodzi się z języka łacińskiego od słowa vagina. Skąd taka nazwa? Po pierwsze dlatego, że Hiszpanom rośliny te przypominały pochwę i nazwali wanilią w swoim języku „vaina”, po drugie, uznawana była za środek zwiększający popęd płciowy.

To ciekawe porównanie, szczególnie, że nam wanilia kojarzy się głównie w serkiem homogenizowanym podawanym przez mamę na deser czy drugie śniadanie.

Jakie są właściwości zdrowotne wanilii?

• redukuje uczucie głodu,
• zmniejsza stres i pomaga szybciej zasnąć,
• ma właściwości przeciwzapalne,
• wspomaga pracę żołądka,
• łagodzi bolesne miesiączki,
• hamuje rozwój różnych chorób a także spowalnia procesy starzenia się komórek.

Podsumowanie

Jak się okazuje Święta to nie tylko rozpusta dla żołądka. A przynajmniej tak to sobie możemy tłumaczyć sięgając po kolejny kawałek piernika. W końcu to samo zdrowie! Oczywiście, żartujemy i nie namawiamy do objadania się. Warto jednak wiedzieć, że znane i lubiany przez nas przyprawy to nie tylko aromat i smak, ale także wiele cennych właściwości zdrowotnych.

Życzymy wszystkim wesołych, zdrowych i smacznych Świąt Bożego Narodzenia!