Jakie lody wybrać? Jakie lody są najzdrowsze?

Skąd wzięły się lody?

Lody podobnie jak proch – wynaleźli Chińczycy. Dokonali tego już około pięć tysięcy lat temu. Pierwsze wersje tego przysmaku składały się po prostu ze śniegu i owoców. Do Europy natomiast przywiózł je podróżnik Marco Polo. Jak łatwo się domyślić, największy skok w udoskonalaniu receptury dokonał się jednak w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat, ale już niemal dwa wieki temu lody produkowane były na skalę przemysłową. Pierwsi takową produkcją zajęli się Amerykanie, który do dziś mają do nich niebywałą słabość i produkują oraz jedzą ich naprawdę sporo…

Co siedzi w lodach?

Ze składem surowcowym dostępnych w sklepach lodów bywa różnie. Zazwyczaj jednak nie są to produkty o specjalnie wysokiej wartości odżywczej, a na liście użytych komponentów, oprócz mleka lub soku (bądź aromatyzowanej wody) zawsze jest syrop glukozowo-fruktozowy lub stołowy cukier. Absolutnie jednak nie jest tak, że wszystkie lody są takie same. Składowe różnice bywają niekiedy bardzo duże i rzutują na finalną gęstość energetyczną i odżywczą tych smakołyków. Dlatego też warto lustrować uważnie etykiety i wybierać produkty bardziej przyjazne dla zdrowia i sylwetki. Czy takie są? Są. Choć sklepowym wersjom niestety daleko do ideału.

Poniżej lista wybranych tylko składników używanych do produkcji lodów:

• cukier,
• syrop glukozowo-fruktozowy,
• odtworzone mleko otłuszczone
• białko jaja w proszku,
• kakao,
• woda,
• E466 - karboksymetyloceluloza (zagęstnik i emulgator),
• aromat sztuczny, naturalny, identyczny z naturalnym
• sól,
• E407 - karagen (zagęstnik),
• E410 - mączka chleba świętojańskiego (zagęstnik),
• E412 - guma guar (zagęstnik),
• tłuszcz roślinny (niekiedy utwardzony)

Obecność cukru w lodach jest w zasadzie oczywista, ale tłuszczu roślinnego, zwłaszcza utwardzonego – to już beztroska twórczość producentów. Nazwać ją należy beztroską dlatego, że tłuszcze utwardzone są źródłem szkodliwych izomerów trans, które zwłaszcza gdy przyjmowane są w pakiecie z cukrem stanowią duże zagrożenie dla zdrowia i sylwetki. Obecność soli także trochę niepokoi. Nie chodzi tutaj nawet o negatywne następstwa związane z wysokim jej spożyciem, a raczej o fakt, iż połączenia soli, cukru i tłuszczu są niezwykle zdradliwe i konsumowanie zawierających je składników może prowadzić do przejadania się.

Dobrze by było gdyby lista składników wybieranego przez nas produktu była stosunkowo krótka. Niestety trudno jest znaleźć lody w przypadku których warunek ten jest spełniony. W zasadzie istnieje tylko jedna firma, która oferuje lody składające się jedynie z mleka, jajek, śmietany i cukru oraz – naturalnej wanilii. Na runku nie brakuje natomiast wynalazków zawierających nawet kilkadziesiąt różnych składników, począwszy od wody, a na rozmaitych barwnikach, stabilizatorach i aromatach kończąc.

Ile kalorii mają lody?

Lody dostępne na naszym rynku istotnie różnią się wartością energetyczną. Można nabyć zarówno takie, które w 100g dostarczają zaledwie 100 kcal, a można i takie, które są nawet trzykrotnie bardziej kaloryczne. Niemniej jednak lody na tle innych słodkości wypadają pod tym względem całkiem znośnie. Oczywiście wszystko zależy od użytych składników. Zazwyczaj te smakołyki, które w składzie zawierają śmietankę, tłuszcze roślinne i pokryte są grubą polewą charakteryzują się też wyższą wartością energetyczną. Czy należy ich unikać? Jeśli na wakacjach nie zawracamy sobie głowy liczeniem kalorii i działamy na zasadzie impulsu, to lepiej jest celować w lody mniej kaloryczne, choć – uwaga to bardzo ważne - kaloryczność najlepiej jest przeliczać na masę, a nie na objętość produktu. Dlaczego? Odpowiedź jest prosta – producenci dopracowali do perfekcji zabieg napowietrzania lodów, w niektórych produktach zawartość powietrza wynosi niemal 80%! Taki lód będzie co prawda niskokaloryczny, ale po zjedzeniu jednego zaraz pojawić się może ochota na następny…

Lody z cukru i wody

Robiąc swego czasu rekonesans i weryfikując skład surowcowy lodów natknąłem się na produkt o wyjątkowo ciekawym składzie.

Lista komponentów bazowych wyglądała następująco:

• cukier,
• woda,
• glukoza,
• tłuszcz roślinny,
• mono- i diglicerydy kwasów tłuszczowych,
• maltodekstryna,
• propylenowy alginian sodowy,
• pektyna,
• owoce (truskawki),
• syrop glukozowo-fruktozowy,
• kwas cytrynowy,
• barwnik,
• aromat.

Składniki podane są w kolejności malejącej, co oznacza, że lody te składają się po prostu z cukru, wody i tłuszczu oraz wypełniaczy. Tego typu produkty oczywiście należy odradzić…

Lody z prawdziwego zdarzenia

Dokonując przeglądu rynkowej oferty lodów udało mi się znaleźć tylko jedne, które otrzymane były z podstawowych składników, a dokładnie z mleka, jajek, śmietany, cukru i naturalnej wanilii. Nie będę podawał firmy, ale dopowiem że litr takich lodów kosztuje 50zł. Przy czym litr – to naprawdę dużo w przypadku produktu, który nie składa się głównie z powietrza.

Opcją najlepszą z możliwych jest przygotowanie lodów samodzielnie, w domu. Zadanie to wcale nie jest trudne. Można zrobić bądź to dietetyczne sorbety z mrożonych owoców, soku z cytryny i słodziku bądź też cięższą wersję tego przysmaku z jaj, żółtek, roztopionej gorzkiej czekolady oraz prawdziwej wanilii. Konieczny jest jedynie sprawny blender i zamrażalnik. Przy odrobinie wprawy można przygotować nie tylko bardziej wartościową, ale również zaskakująco smaczną i pożywną alternatywę dla komercyjnych wersji tego smakołyku….

Podsumowanie

Lody, spożywane z umiarem nie muszą stanowić zagrożenia dla sylwetki, o ile na co dzień zdrowo się odżywiamy i dbamy o regularną aktywność fizyczną. Należy jednak pamiętać, że dostarczają one pewnej dawki kalorii w dużej mierze pochodzących z cukru. Najlepiej wybierać jest lody renomowanych firm, oparte w miarę możliwości na jak najmniej przetworzonych składnikach. Unikać trzeba tych, które zawierają utwardzony tłuszcz roślinny. Warto też mieć na uwadze, że lody najbezpieczniej jest jeść w okolicy powysiłkowej, wtedy obecność łatwo przyswajalnych cukrów może być nawet pewnym walorem.