Wszyscy ludzie potrzebują elektrolitów. Nie tylko po to, by sprawnie funkcjonować - są one niezbędne do życia. Wiele procesów życiowych zachodzących w organizmie polega na działaniu niewielkiego prądu elektrycznego - to właśnie elektrolity "zapewniają" ten ładunek.
Czym są elektrolity?
„Elektrolit” to ogólne określenie cząstek, które przenoszą wspomniany dodatni lub ujemny ładunek elektryczny. W żywieniu termin ten odnosi się do niezbędnych minerałów znajdujących się we krwi, pocie i moczu.
Elektrolity znajdujące się w ciele człowieka obejmują:
sód
potas
wapń
magnez
fosforan
dwuwęglan
chlorki
Brak równowagi elektrolitowej jest niebezpieczny dla zdrowia!
W niektórych okolicznościach poziomy elektrolitów we krwi mogą stać się zbyt wysokie lub niskie, powodując nierównowagę elektrolitową. Zakłócenia w poziomie elektrolitów mogą mieć szkodliwy wpływ na Twoje zdrowie, a nawet mogą być śmiertelne w skrajnych wypadkach. Do zaburzenia równowagi elektrolitowej dochodzi często z powodu odwodnienia spowodowanego nadmiernym poceniem się, wymiotami lub biegunką.
Niektóre choroby, w tym: choroby nerek, zaburzenia odżywiania i urazy, takie jak ciężkie oparzenia, mogą również powodować zaburzenia równowagi elektrolitowej.
Zaburzenia równowagi elektrolitowej mogą powodować objawy, takie jak:
zmęczenie
szybkie lub nieregularne bicie serca
drętwienie kończyn
dezorientację
osłabienie i skurcze mięśni
bóle głowy
brak apetytu
nudności
zawroty głowy
opuchliznę
Jeśli podejrzewasz, że możesz mieć zaburzenia równowagi elektrolitowej, przedyskutuj objawy z lekarzem i wykonaj niezbędne badania.
Czy potrzebujesz więcej elektrolitów, jeśli dużo się pocisz?
Podczas pocenia tracisz zarówno wodę, jak i elektrolity, zwłaszcza sód i chlorki. W rezultacie długie ćwiczenia lub inne aktywności (np. prace w ogrodzie), szczególnie gdy są wykonywane w upale, mogą spowodować znaczną utratę elektrolitów.
Większość dorosłych osób, stosująca typową dietę zachodnią, spożywa znacznie więcej sodu, niż jest to zalecane. Z tego względu nie ma potrzeby dodatkowo uzupełniać utraconego z potem sodu. Zupełnie inaczej wygląda kwestia wapnia, magnezu i potasu, ich zazwyczaj brakuje większości osób.
Sportowcy, którzy ćwiczą regularnie lub osoby ćwiczące w upale, a także osoby, które ograniczają spożycie soli i produktów przetworzonych, powinny rozważyć w takiej sytuacji regularne uzupełnienie elektrolitów w formie np napoju.
Dietetyczne źródła elektrolitów
Najlepszym sposobem na osiągnięcie i utrzymanie równowagi elektrolitowej jest zdrowa i dobrze zbilansowana dieta. Głównymi źródłami elektrolitów są owoce i warzywa, jednak w zachodniej diecie powszechnym źródłem sodu i chlorków jest sól kuchenna.
Wymienione elektrolity znajdziesz w poniższych produktach:
sód: marynowane, wędzone i kiszone potrawy, ser, wędliny i sól kuchenna,
chlorki: sól kuchenna,
potas: owoce i warzywa, takie jak banany, awokado i słodkie ziemniaki,
Dla większości osób wystarczająca powinna być zrównoważona dieta zawierająca naturalne źródła elektrolitów. W przypadku osób uprawiających sporty, ciężko pracujących fizycznie czy też silne pocących się, warto dodatkowo uzupełniać elektrolity stosując odpowiednie suplementy. Ponadto, w niektórych okolicznościach, na przykład podczas wymiotów i biegunki, a także wysokiej gorączki bądź przy przyjmowaniu leków moczopędnych, w których straty elektrolitów są nadmierne, przydatne może być uzupełnienie elektrolitów. Elektrolity należy przyjmować zgodnie z instrukcją umieszczoną na opakowaniu.
Wytyczne dla utrzymania dobrego nawilżenia i równowagi elektrolitowej podczas aktywności
Jeśli Twój mocz jest przejrzysty do słomkowego (przed wyścigiem lub treningiem) - jesteś dobrze nawodniony.
Jeśli wydarzenie sportowe lub trening trwają dłużej, niż 30 minut, powinieneś sięgnąć po napój sportowy zawierający elektrolity.
Utrata wagi po treningu/zawodach większa, niż 2 procent masy ciała, świadczy o znacznym odwodnieniu.
Co warto zapamiętać?
Elektrolity to substancje rozpuszczające się w płynach ustrojowych niezmiernie istotne do utrzymania równowagi wodnej organizmu. Są niezbędne dla układu nerwowego, prawidłowej pracy mięśni i funkcjonowania mózgu.
Dla zachowania równowagi elektrolitowej organizmu najważniejsza jest zdrowa, urozmaicona dieta, w której znajdują się owoce, warzywa, orzechy, nasiona, odpowiednia ilość soli.
Osoby regularnie uprawiające sport powinny pamiętać o uzupełnianiu elektrolitów. Jest to istotne nie tylko w kontekście wyników sportowych, ale także zachowania zdrowia.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
