Profilaktyka – witamina C na pewno nie zaszkodzi. Zalecane dawki mogą wynosić nawet ponad 0,5 g dziennie. Podobne właściwości ochronne może mieć glutamina (osławiony aminokwas, który niezbyt sprawdza się w ochronie tkanki mięśniowej i jej budowaniu, za to nieźle w układzie pokarmowym i ochronie odporności).
Unikaj posiłków i przekąsek wytwarzanych w niehigienicznych warunkach (np. przydrożne „budki”), lokali o wątpliwej jakości. Zdrowie jest bezcenne, a kilkudniowa choroba związana z zatruciem może zepsuć najlepszą wycieczkę.
Chroń się przed słońcem, odwodnieniem, wysoką temperaturą i wilgotnością. Nakrycie głowy, okulary przeciwsłoneczne, lekkie, przewiewne ubrania, najlepiej termoaktywne (przepuszczające, nie zatrzymujące potu). Warto zaopatrzyć się w preparaty ochronne dla skóry i regularnie je nanosić w czasie ekspozycji na słońce. Pamiętaj, że zarówno w górach jak i nad morzem słońce intensywnie atakuje Twoją skórę – łatwo o poparzenia, wyczerpanie cieplne i udary.
„Typowe objawy wyczerpania cieplnego:
- ubytek masy ciała rzędu 5-10%
- zmniejszenie intensywności wydzielania potu,
- gorąca, zaczerwieniona i lepka skóra,
- uczucie suchości w jamie ustnej,
- bóle i zawroty głowy,
- przyspieszenie akcji serca (100-160 uderzeń/min w spoczynku),
- obniżone ciśnienie tętnicze krwi,
- przyspieszenie oddechów,
- uczucie wyczerpania,
- bolesne kurcze mięśni (kurcze cieplne),
- nudności, wymioty,
- zaburzenia orientacji i koordynacji ruchowej,”
Lepiej powoli przyzwyczajaj skórę do słońca, nadmierna ekspozycja na kilka dni pozbawi Cię możliwości wypoczynku (leczenie poparzeń słonecznych).
W górach chroń swoje stopy – zabierz przynajmniej 2 pary butów, sięgających za kostkę (ochrona stawu skokowego), z grubą podeszwą, grube skarpety wełniane lub syntetyczne (np. narciarskie lub do wspinaczki). Otarcie stopy może na kilka tygodni wyeliminować Cię z marszu. Zabezpiecz napoje izotoniczne i wodę mineralną, drobne przekąski na każdą godzinę chodzenia oraz solidniejszy prowiant, w plecaku. Zalecane są napoje izotoniczne, choć zwykła woda z domieszką soli (40-100 mg / 100 ml napoju) i małą ilością węglowodanów (4-6 g węglowodanów na 100 ml) - także się sprawdzi.
Przed wyjazdem do krajów tropikalnych nawet kilka miesięcy wcześniej (!) dowiedz się jakie szczepienia są wymagane i zalecane (np. w wielu krajach afrykańskich obowiązkowe jest szczepienie na żółtą febrę). Dowiedz się, jak się chronić przed zakażeniem (np. picie
tylko wody z oryginalnie zamkniętych opakowań ). Uwaga: woda i napoje produkowane na miejscu, w danym kraju rzadko są bezpieczne, podobnie zdarza się fałszowanie zagranicznych produktów (np. ponowne nalewanie miejscowej wody do oryginalnych butelek). Nawet do mycia zębów w wielu krajach należy używać wody co najmniej przegotowanej. Kostki lodu – często są wytwarzane z nieprzegotowanej wody.
prof. dr hab. n. med. Jerzy Kruszewski: „Stosownie do polskich przepisów szczepienie przeciwko żółtej gorączce jest obowiązkowe dla osób wyjeżdżających do niektórych krajów Afryki i Ameryki (informacja w stacjach sanitarno-epidemiologicznych). Dowód zaszczepienia jest także wymagany przy wjeździe do wielu krajów afrykańskich (informacje w ambasadach), jak również w wielu krajach azjatyckich (np. Indie) w przypadku osób przybywających z obszarów rozprzestrzenienia tej choroby w Afryce. Władze sanitarne wielu krajów mogą również wymagać ważnego świadectwa szczepienia od podróżnych przybywających ze strefy ryzyka zakażenia lub nawet od przejeżdżających przez te strefy tranzytem.”
Dowodem zaszczepienia jest książeczka, w której mamy wpisane szczepienia – tzw. międzynarodowe świadectwo szczepień. Przykładowo mogą znaleźć się tam wpisy (po angielsku lub francusku) obejmujące nazwę preparatu, numer serii oraz pieczątka lekarza dotyczące:
Szczepienia przeciwko żółtej febrze
Szczepienia przeciwko żółtaczce / WZW /
Inne rzadziej wymagane szczepienia /dur brzuszny, cholera, tężec, wścieklizna
Międzynarodowe świadectwo szczepień za drobną opłatą zostanie nam wydane w uprawnionych punktach szczepień. Każda szczepionka ma inną datę ważności i częstotliwość jej podawania – dlatego już na kilka miesięcy wcześniej zainteresujmy się wymaganymi szczepieniami.
Malaria – ubrania z długim rękawem, moskitiery, preparaty odstraszające, leki profilaktyczne. Najlepiej skontaktuj się (na długo przed planowanym wyjazdem) z lekarzem chorób zakaźnych lub medycyny tropikalnej. Podobnie po powrocie upewnij się, że nie przywiozłeś ze sobą niechcianego „towarzystwa” np. pasożyta. Poinformuj lekarza, w jakim kraju byłeś.
Osobną kwestią są alergicy – osoby wrażliwe na pyłki roślin powinny wybrać okolice nadmorskie lub wyższe partie gór. Uczuleni na specyficzne składniki pokarmowe – powinni zapewnić sobie możliwość własnoręcznego przyrządzenia posiłków – by uniknąć spożywania nieznanej żywności. W każdym przypadku w podróż należy zabrać ze sobą komplet leków (najlepiej z zaświadczeniem od lekarza).
Przewóz leków na wakacje. Jeśli musisz mieć przy sobie leki w trakcie lotu, zorientuj się jak dany przewoźnik traktuje lekarstwa. Dotyczy to zarówno bagażu podręcznego jak i głównego. Np. ryanair wymaga recept i zaświadczeń od lekarza: „Aby w bagażu podręcznym mogły być przewożone leki, należy zabrać ze sobą także odpowiednie recepty i zaświadczenia lekarskie, które należy okazać przy odprawie.” W bagażu rejestrowanym wspomnianego przewoźnika wolno przewozić leki, warto przygotować się na ewentualnie pytania w trakcie odprawiania się na lotnisku. Bagaż Odprawiony nie powinien zawierać [...], leków, okularów korekcyjnych, okularów słonecznych, soczewek, zegarków, telefonów komórkowych, osobistych urządzeń elektronicznych. Leki wydawane na receptę mogą być potraktowane jako próba ich nielegalnego przewozu.
