W niemal każdym zaleceniu związanym ze zmianą nawyków żywieniowych mowa jest o eliminowaniu z diety żywności przetworzonej. Nie zawsze jednak są to produkty, których trzeba się bać i ich unikać. Wszystko tak naprawdę zależy od stopnia przetworzenia. Reguła jest taka, że im bardziej przetworzona żywność, tym mniej wartościowych składników odżywczych posiada, a więcej różnych dodatków ulepszających m.in. smak, zapach, trwałość. To, czego powinieneś się wystrzegać, to żywności wysoko przetworzonej. Zwykle zawiera substancje takie jak cukier, syrop kukurydziany, aromaty, stabilizatory i wiele innych.
Ty też przetwarzasz jedzenie
Zacznijmy od tego, czym w ogóle jest przetwarzanie jedzenia. Są to wszystkie procesy, które prowadzą do zmiany struktury produktu. Krojąc, gotując, pasteryzując, mrożąc, mieląc, przetwarzasz jedzenie. Co prawda jest to wówczas minimalnie przetworzona żywność, ale jednak. Na pewno regularnie korzystasz z wielu przetworzonych składników kulinarnych, które pomagają Ci w przygotowaniu posiłków, takich jak masło, olej. Idąc dalej, mamy żywność przetworzoną, która zawiera produkty z grupy minimalnie przetworzonych i wspomniane wcześniej składniki kulinarne. Wiele z tych produktów wciąż nadaje się do bezpiecznego spożycia.
Jak zatem w tym wszystkim się połapać?
Grunt to zdrowy rozsądek, świadomość i niepopadanie w skrajności. Nie chodzi o to, żeby biegać po sklepach i szukać tylko naturalnych produktów. Te, które zostały nieco przetworzone, w dalszym ciągu mogą być zdrowe. Świetnym wyznacznikiem jest skład produktu – im krótszy i prostszy, tym lepszy jest produkt.
Czy żywność przetworzona ma jakiekolwiek zalety?
Jak najbardziej. Do zalet żywności przetworzonej należą:
- oszczędność czasu – coś, co jest częściowo przetworzone, jest już tak jakby „bardziej gotowe” do spożycia,
- bezpieczeństwo żywności – przykładowo, pasteryzacja może hamować rozwój szkodliwych bakterii i zwiększać trwałość produktu,
- przystępność cenowa – zwykle to, co świeże i naturalne, jest zdrowsze, ale też i droższe; zwróć uwagę, że w marketach znajdują się produkty o różnym stopniu przetworzenia, zwykle są tańsze,
- dostępność – przetworzona żywność jest zawsze dostępna; ma zazwyczaj dłuższy okres przydatności do spożycia, dlatego sprzedawcy nie boją się robić zapasów.
Jaką żywność przetworzoną przechowujesz w domu?
Być może się zdziwisz, ale nawet jeśli wydaje Ci się, że w ogóle nie spożywasz żywności przetworzonej, to najprawdopodobniej jesteś w błędzie. Z pewnością unikasz tej wysoko przetworzonej, ale taką, która została poddana mniejszej obróbce, z pewnością masz w swojej lodówce czy kuchennej szafce.
Jakie to produkty i czy są zdrowe?
Płatki zbożowe
Lubisz płatki owsiane albo jaglane? One też zostały przetworzone, byś mógł je spożyć w takiej formie. Stanowią jednocześnie cenne źródło błonnika, białka, wielu witamin i minerałów. Są trwałe, przystępne cenowo i dostępne w niemal każdym sklepie.
Sery, jogurty, kefiry
Zarówno sery żółte, jak i twarogowe, to produkty przetworzone, a mimo to stanowią pewną część naszej diety. Podobnie jest z każdym rodzajem nabiału.
Stanowią one za to źródło białka, a także (co jest bardzo ważne) wapnia. Sery żółte zawierają dużo tłuszczu, ale nabiał, taki jak jogurt czy twaróg, to często niskokaloryczny produkt, którym śmiało można uzupełnić zdrową dietę.
Fasola w puszce
Rośliny strączkowe to doskonałe źródło roślinnego białka, ale ich przyrządzanie trwa bardzo długo. Najpierw moczenie, potem gotowanie... Alternatywą są produkty w puszkach, które po podgrzaniu są właściwie gotowe do spożycia. Co prawda produkty w puszkach na dłuższą metę nie są dla nas dobre ze względu na przenikające substancje do żywności, ale nic się nie stanie, jeśli raz na jakiś czas wykorzystamy taki produkt. Wciąż ma on dużo białka, błonnika, witamin i minerałów.
Pomidory w puszce
Pomidory są przepyszne, ale tylko wtedy, gdy jest na nie sezon w Polsce. Te, które możemy kupić zimą, tylko wyglądają jak pomidory. W smaku są okropne, mają twardą skórkę i wiele osób rezygnuje z ich spożycia w okresie zimy. Alternatywą są pomidory z puszki, które są zrobione z sezonowych owoców, w związku z czym zachowują swoje wartości odżywcze.
Odżywka białkowa
Jeśli trenujesz, to z pewnością odżywka białkowa nie jest Ci obca. To jeden z pierwszych suplementów, po jakie sięgają sportowcy. Jest świetnym sposobem na uzupełnienie pełnowartościowego białka w diecie, gdy nasze zapotrzebowanie jest większe niż możliwości konsumpcji lub gdy nie przepadamy za mięsem albo nie mamy czasu na zrobienie posiłku.
Suszone owoce
Suszone owoce co prawda nie przypominają tych świeżych, bo nie ma w nich soku ani takiego smaku świeżości, ale są smaczne i łatwe do zabrania w podróż. Ich plusem jest przede wszystkim trwałość.
Podsumowanie
To tylko część przetworzonych produktów, które wcale nie są takie złe. Wciąż mają cenne składniki odżywcze i z powodzeniem mogą być częścią zdrowej diety. To, czego należy unikać, to żywności wysoko przetworzonej, która zawiera mnóstwo zbędnych składników. Najlepiej zatem szukać produktów z krótkim składem, do którego odczytania nie musisz używać encyklopedii.