Histamina to hormon powstający z histydyny (może być też dostarczana z pożywieniem), amina biogenna zaangażowana w kilka procesów funkcjonowania organizmu, w tym w układ odpornościowy i układ nerwowy. Współdziała ona z innymi hormonami i pozytywnie działa na nasze ciało, gojąc rany i regulując napięcie mięśni gładkich. Histamina rozszerza naczynia krwionośne i „wysyła” białe krwinki do miejsca występowania zapalenia (stanu zapalnego). W dobrze funkcjonującym organizmie histamina po spożyciu zostaje rozłożona w jelitach pod wpływem enzymu diaminooksydazy, tak zwanym DAO. DAO jest odpowiedzialny za metabolizowanie większości histaminy zawartej w niektórych produktach spożywczych, a niedobór tego enzymu może przyczyniać się do objawów nietolerancji histaminy.
Kiedy występuje nietolerancja?
Nietolerancja histaminy pojawia się wówczas, gdy zachodzi jej nadmierna produkcja (lub konsumpcja) i nasz organizm nie jest w stanie poradzić sobie z jej rozkładem. Jeśli w organizmie nagromadzi się jej zbyt dużo, występuje obniżona aktywność lub nieobecność enzymu DAO, wówczas mogą wystąpić uciążliwe objawy, w tym nietolerancje pokarmowe często przypominające reakcje alergiczne.
Objawy nietolerancji histaminy
Problemy z wrażliwością na histaminę i jej nietolerancją mogą mieć szeroki zakres objawów. Większość osób z tym problemem ma objawy takie jak:
- swędząca skóra, łzawiące oczy lub pokrzywka,
- przyspieszone tętno,
- zatkany nos lub wodnisty katar,
- suchość w jamie ustnej,
- nieregularne cykle miesiączkowe,
- trudności z zasypianiem lub snem,
- bóle brzucha lub inne problemy trawienne w tym biegunka,
- zawroty głowy,
- lęk,
- bóle głowy i migreny.
Dieta o niskiej zawartości histaminy
Jednym z najczęstszych i najskuteczniejszych sposobów radzenia sobie z nietolerancją histaminy lub wysokim jej poziomem jest dieta o niskiej zawartości histaminy i wyeliminowanie produktów, które powodują jej wyrzut w organizmie. Nie rozwiąże to całkowicie wrażliwości lub nietolerancji na histaminę, ale może pomóc w zmniejszeniu jej ilości w organizmie i złagodzeniu objawów. Zawsze dobrze jest skonsultować się z lekarzem, aby upewnić się, że objawy, które mamy, nie są wynikiem czegoś poważniejszego.
Pokarmy o wysokiej zawartości histaminy, których należy unikać
Należy unikać żywności, która została w jakiś sposób naturalnie zakonserwowana, na przykład poprzez fermentację, zakwaszenie, suszenie, wędzenie lub peklowanie. Należy pamiętać, że dieta o niskiej zawartości histaminy może różnić się w zależności od osoby. Zdecydowanie trzeba wykluczyć z diety:
- alkohol i napoje fermentowane (zwłaszcza czerwone wino i kombucha),
- owoce cytrusowe, banany, awokado, suszone owoce, truskawki, ananasy i papaję,
- produkty fermentowane takie jak kimchi, kapustę kiszoną, jogurt, kefir itp.,
- chleb na zakwasie,
- chleb na drożdżach,
- ser dojrzewający i produkty mleczne,
- czekoladę i kakao,
- przetworzone, peklowane, wędzone mięso,
- ocet,
- herbaty (zielona, czarna, yerba mate),
- szpinak, bakłażany i pomidory,
- sztuczne barwniki spożywcze i konserwanty,
- owoce morza mrożone,
- przyprawy takie jak curry, cayenne, chili, goździki, cynamon i gałka muszkatołowa,
- fasolę szparagową i inne rośliny strączkowe, w tym orzeszki ziemne.
Produkty o niskiej zawartości histaminy
Chociaż dieta o niskiej zawartości histaminy może wydawać się restrykcyjna, istnieje wiele produktów, które z pewnością będą dobrą alternatywą. Są to:
- oliwa z oliwek i olej kokosowy,
- świeżo ugotowane mięso i drób,
- świeżo złowione owoce morza (może być konieczne unikanie skorupiaków),
- gotowane jajka,
- ryż, komosa ryżowa i kasza gryczana,
- świeże owoce o niskiej zawartości histaminy, w tym jabłka, gruszki, granaty, śliwki, wiśnie, winogrona i brzoskwinie,
- napoje roślinne, np. mleko migdałowe,
- warzywa liściaste i zielone (z wyjątkiem szpinaku),
- świeżo zmielone przyprawy (unikaj curry, cayenne, chili goździków, cynamonu i gałki muszkatołowej),
- karob — jako alternatywa dla kakao,
- produkty z kokosa,
- nasiona konopi, chia i lnu,
- warzywa świeże i gotowane (z wyłączeniem szpinaku, bakłażana i pomidorów),
- herbaty ziołowe, takie jak rumianek.
Jakie suplementy mogą pomóc przy nietolerancji histaminy?
Będąc na diecie niskohistaminowej, można przyjmować suplementy, które pomogą nam m.in. poprawie funkcjonowania organizmu i w wyrównaniu niedoborów wynikających z ograniczeń w diecie. Pomocne będą witaminy z grupy B, kwasy omega 3 (EPA/DHA), gotowa mieszanka wyciągów roślinnych i naturalnych związków o charakterze antyzapalnym i antyalergicznym, cynk i selen, forskolina, probiotyki oraz witamina C, która ma naturalne właściwości przeciwhistaminowe.
Co warto zapamiętać?
Nietolerancja histaminy, choć w wielu przypadkach nierozpoznana, jest dość częsta (nawet 1% populacji). Niestety jednak ostatnio można zauważyć, że internetowi "guru" stracili umiar i wielu zaburzeniom przypisują właśnie nietolerancję histaminy, podobnie jak niegdyś źródłem wszystkich nieszczęść miał być gluten. Dlatego tak ważny jest kontakt z lekarzem i odpowiednia diagnoza, zanim podejmiesz jakiekolwiek działania.
Dieta o niskiej zawartości histaminy może pomóc zredukować nieprzyjemne objawy nietolerancji. Wybieraj pokarmy o niskiej zawartości histaminy naturalnie występującej oraz pokarmy, które nie są fermentowane ani przetworzone. Rozważ też wyrównanie niedoborów w diecie poprzez zażywanie odpowiednich suplementów diety.