Tempo życia w dzisiejszych czasach, zwłaszcza w dużych miastach, powoduje, że ludziom brakuje czasu na wiele rzeczy, w tym także na gotowanie. Łatwiej jest sięgnąć po gotową żywność sklepową niż poświęcić cenny czas na stanie przy przysłowiowych garach w kuchni. Niestety spożywamy coraz więcej żywności nie tylko przetworzonej, ale też ultraprzetworzonej, która może być bardzo szkodliwa dla zdrowia.
Klasyfikacja żywności według stopnia przetworzenia
Termin „żywność ultraprzetworzona” został po raz pierwszy wprowadzony około 2010 roku, kiedy autorzy brazylijskiego badania zaproponowali klasyfikację żywności według stopnia przetworzenia.
Oprócz jabłka zerwanego prosto z drzewa czy marchewki wyrwanej z przydomowego ogródka zdecydowana większość spożywanej przez nas żywności jest w jakiś sposób przetworzona. To nie zawsze oznacza, że jest zła. Przetwarzanie żywności może oznaczać, że była ona podgrzewana, konserwowana, oczyszczona albo suszona. Niektóre z tych metod pozwalają na bezpieczne długoterminowe jej spożycie.
Według brazylijskiej kwalifikacji podzielono żywność na cztery grupy. Grupa 1 to żywność nieprzetworzona lub minimalnie przetworzona, grupa 2 to przetworzone składniki kulinarne, a grupa 3 to przetworzona żywność. Do grupy 4 należy żywność ultraprzetworzona.
Co to jest żywność ultraprzetworzona?
Żywność ultraprzetworzona jest zdefiniowana jako żywność przemysłowa wytworzona całkowicie lub w większości z substancji ekstrahowanych z żywności (oleje, tłuszcze, cukier, skrobia), pochodzących ze składników żywności (uwodornionych tłuszczów i modyfikowanej skrobi) lub syntetyzowanych w laboratoriach z substratów żywnościowych, lub innych źródeł organicznych takich jak wzmacniacze smaku, barwniki i innych dodatków do żywności stosowanych w celu nadania produktowi wyjątkowo pysznego smaku.
Często taką żywność nazywamy też „śmieciowym jedzeniem”. Mogą to być słodycze, napoje gazowane, ciastka, hot dogi i inne produkty zawierające dużo cukru, soli, tłuszczów nasyconych i konserwantów. Poza tym zawiera liczne dodatki takie jak inozynian disodowy, guanylan disodowy, mono- i diglicerydy, syrop kukurydziany o wysokiej zawartości fruktozy, sorbinian potasu, benzoesan sodu, dodatki barwiące oraz modyfikowane skrobie spożywcze.
Termin „ultraprzetworzona” jest wciąż stosunkowo nowy, a naukowcy ciągle badają, jak bardzo żywność ta jest szkodliwa dla naszego zdrowia, ponieważ to, że jest, nie ulega wątpliwości.
Dieta bogata w przetworzoną żywność może prowadzić do wielu problemów zdrowotnych. Na przykład badanie przeprowadzone w ubiegłym roku wykazało, że ludzie, którzy jedli duże ilości ultraprzetworzonej żywności, byli ogólnie bardziej narażeni na choroby serca, cukrzycę i ryzyko wystąpienia zgonu. Inne badanie, również opublikowane w 2022 roku, wykazało związek spożywania większej ilości ultraprzetworzonej żywności ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia raka jelita grubego. Ponadto badania wykazały, że ludzie mocno przybierali na wadze, mając dietę bogatą w bardzo przetworzoną żywność. Wyższe spożycie tych produktów jest również skorelowane z wyższym poziomem lęku i depresji.
Podsumowanie
Całkowite wyeliminowanie ultraprzetworzonej żywności z diety jest oczywiście możliwe, ale w dzisiejszych czasach dość trudne. Na pewno warto ograniczyć ją do minimum i uważnie czytać etykiety produktów. Jeśli lista składników wygląda podejrzanie i znajdują się na niej terminy nie do końca Ci znane, prawdopodobnie nie będzie to najlepszy wybór.
Kupowanie gotowej żywności nie jest niczym złym. Nie każdy z nas ma czas lub ochotę na to, by gotować. Warto jednak wybierać produkty z dobrym, w miarę krótkim składem, których na szczęście na rynku nie brakuje.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
