Aromatyczne zioła to niesamowity dodatek w kuchni. Są drobne i niepozorne. Nawet nie wyglądają jakoś spektakularnie — ot świeże lub wysuszone rośliny. Inaczej jednak powie ten, co z ziołami ma się za pan brat, bo wie, że to one sprawiają, że podnosi się klasa każdej potrawy. Nie tylko dodają smaku i aromatu, ale też sporo korzyści zdrowotnych.
Czy zioła leczą?
Zioła mają bogatą historię zastosowań leczniczych, ale nie mają tej skuteczności co nowoczesne leki. Są takim dodatkowym wsparciem, a to dzięki ich działaniu przeciwutleniającym i przeciwzapalnym. Co bardzo istotne (i zachęcające), zioła są stosunkowo łatwe w uprawie zarówno w ogrodzie, jak i na balkonie, czy chociażby parapecie. Warunkiem jest dostateczny dostęp światła słonecznego. Taka własna uprawa pozwala mieć zawsze dostęp do świeżych ziół.
Wyobraź to sobie — masz ochotę na pomidory z mozzarellą i wychodzisz na zewnątrz, żeby zerwać gałązkę świeżej bazylii. Już stojąc przy tej roślinie, czujesz jej zapach, a kładąc listki na plastrach pomidorów, sprawiasz, że Twoje danie staje się jeszcze bardziej apetyczne. Zwykły, prosty posiłek, a tyle doznań!
Jakie właściwości zdrowotne mają zioła?
Oto niektóre z nich:
Oregano
Oregano to bardzo popularne zioło w naszej polskiej kuchni. Jest prawdziwą ucztą dla kubków smakowych. Nie tylko jest bogate w przeciwutleniacze, które zwalczają wolne rodniki, ale ma również właściwości antybakteryjne. Jedno z badań, w którym naukowcy dodali oregano do bakterii w laboratorium, wykazało, że zablokowało ono replikację 23 gatunków bakterii. Nieźle jak na produkt niefarmaceutyczny, prawda?
Niektóre przeciwutleniacze w oregano, szczególnie tymol i karwakrol, mają również potencjalne właściwości przeciwwirusowe. Ze względu na działanie przeciwutleniające oregano pomaga tłumić stany zapalne, jedną z przyczyn chorób przewlekłych, takich jak choroby układu krążenia i cukrzyca typu 2. Nic dziwnego, że oregano może być częścią diety przeciwzapalnej!
Jak możesz wykorzystać oregano?
Dodaj suszone lub świeże liście oregano do sosów na bazie pomidorów np. do pizzy, dań z makaronu, czy mięsnych. Nadasz im nieco pikantny, pieprzny smak. Oregano doskonale się sprawdzi jako składnik marynaty np. do mięs, które przyrządzisz na grillu. Sednem uzyskania smaku i aromatu jest nieprzesadzanie z jego ilością.
Pietruszka
Pietruszka to cudownie pachnące i wszechstronne zioło o ciemnozielonych liściach. Jej łodygi pokryte są małymi, żółto-zielonymi kwiatami. Pochodzi ona z regionu Morza Śródziemnego, gdzie ludzie używali jej do celów leczniczych od tysięcy lat. Zawiera różnorodne witaminy, w tym witaminy A, C i K oraz minerały, takie jak wapń, jod, cynk, żelazo, magnez i selen.
Ponadto pietruszka zawiera przeciwutleniacze, które pomagają chronić siatkówkę oka przed uszkodzeniami.
Posyp drobno posiekaną natką pietruszki zupy, gulasze lub sałatki, aby podnieść ich atrakcyjność wizualną i nadać im ziołowy smak. Możesz ją także dodać do pesto, salsy lub dipów. Jak widzisz, pietruszka ma bardzo różnorodne zastosowanie.
Rozmaryn
Rozmaryn to aromatyczne zioło pochodzące z regionu Morza Śródziemnego, dzięki czemu jest popularne we włoskich potrawach. W randomizowanym kontrolowanym badaniu z udziałem 68 studentów stwierdzono, że rozmaryn poprawia wyniki w zakresie pamięci, a także markery depresji i lęku. Rozmaryn może również przekraczać barierę krew-mózg, dając mu możliwość dostępu do struktur w mózgu. Niektóre badania sugerują również, że rozmaryn może spowolnić spadek funkcji poznawczych u osób starszych, ale jest to obszar wymagający dalszych badań.
Rozmaryn wyraziście podkreśla smak mięs, szczególnie wieprzowiny i baraniny, ale także niektórych ryb oraz warzyw.
Tymianek
Tymianek jest doskonałą przyprawą do zup, gulaszów i sosów. Możesz używać zarówno świeżego, jak i suszonego zioła — oba nadadzą wspaniały smak i zapach każdej potrawie. A co z korzyściami zdrowotnymi? Tymianek ma właściwości antybakteryjne. Może działać odkażająco i oczyszczająco na skórę, co sprawia, że jest często dodawany do różnych preparatów (poczynając od kosmetyków codziennego użytku, jak i różnych leczniczych kremów i maści). Ponadto olej z tymianku pomaga zwalczać Candida albicans, rodzaj drożdży, który powoduje infekcje u niektórych osób. Temat ten wymaga jednak szerszych badań.
Jak korzystać z tymianku w kuchni? Możesz używać zarówno świeżych, jak i suszonych ziół. Doskonale się nada do mięs takich jak kurczak, wołowina czy jagnięcina. Sprawi, że w kuchni rozniesie się niesamowity aromat, a jedząc swój posiłek, poczujesz, że wchodzisz na wyższy poziom kulinarnych doznań. Tymianek możesz także połączyć z warzywami np. marchewką, brukselką oraz z ziemniakami. Świetnie sprawdzi się w doprawianiu zup, gulaszów i sosów.
Szałwia
Szałwia jest naładowana związkami przeciwutleniającymi. Zatrzymuje również rozkład chemicznego przekaźnika acetylocholiny (ACH), który odgrywa rolę w procesach zapamiętywania. Wspiera zatem zdrowie naszego mózgu i ma działanie przeciwzapalne.
Niektóre badania wykazały również, że szałwia poprawia wrażliwość na insulinę, czyli sposób, w jaki komórki przetwarzają glukozę. Może to być pomocne dla osób z cukrzycą typu 2 lub stanem przedcukrzycowym. Jednak nie używaj szałwii w leczeniu cukrzycy na własną rękę, bo jest to obszar wymagający dalszych badań.
Jak użyć szałwii w kuchni?
Natrzyj świeżymi lub suszonymi liśćmi kurczaka, lub indyka przed pieczeniem, aby nadać mocny i aromatyczny smak. Możesz też ją dodać do dań z makaronem, ryżem, lub mieszanek warzywnych.
Podsumowanie
Zioła to aromatyczny dodatek do wielu dań, ale także źródło wielu korzyści zdrowotnych. Jak widzisz, znaczną przewagą są tutaj właściwości przeciwzapalne, ale to właśnie dzięki nim zioła chronią nasze organizmy przed stanami zapalnymi, będącymi źródłem wielu chorób. Korzystaj zatem z ich dobrodziejstw i jedz ze smakiem.
