Skąd wziął się tatar?
Tatar nazywany jest również befsztykiem tatarskim. To wręcz sztandarowe danie z czasów PRL. Dziś ponownie wraca do łask, a jego spożywanie staje się coraz bardziej popularne.
Jedna z historii mówi o tym, że tatar zawdzięcza swoją nazwę Hunom. Najeżdżając nowe ziemie mieli oni chować paski mięsa po siodłami. Pomiędzy bitwami siekali to mięso i zjadali z kradzionymi jajami. Potrawa ta miała dodawać im siły, by mogli dźwigać zbroję i podejmować walkę.
Historia mięsa ubijanego pod siodłem jest prawdziwa. Nie ma jednak nic wspólnego z tatarem. Nie wiadomo do końca, z jakiego powodu Tatarzy wkładali mięso po siodło. Często mówi się jednak o tym, że czyniono to, by chronić konie przed otarciami.
Za ojczyznę współczesnego tatara uznaje się Francję. Zarówno we wschodniej, jak i zachodniej kulturze potrawa ta jest znana i lubiana.
Sposób serwowania tatara jest jednak różny.
Przykładowo we Francji podaje się go z mięsa mielonego, a nie siekanego, z dodatkiem ostrych sosów. Często serwuje się go również z ziemniakami.
W Polsce tradycyjnego tatara przygotowuje się z siekanej polędwicy wołowej. Doprawiony jest delikatnie solą i pieprzem. Podawany najczęściej z surowym żółtkiem, bardzo często w towarzystwie siekanej cebulki oraz kiszonych lub konserwowych ogórków i pieczywa.
Wartość odżywcza tatara
Wartość odżywcza tatara może się nieco różnić, w zależności od sposobu podania oraz wykorzystanego do jego przygotowania mięsa.
Energia z tatara
100 gramów tatara przygotowanego z chudej wołowiny bez dodatku żółtka dostarcza około 120 kcal. Około 18 g białka i 5 g tłuszczów.
Tatar to dobre źródło pełnowartościowego białka.
Jeśli spożyjemy 100 g chudego mięsa wołowego z dodatkiem jednego żółtka, dostarczymy 24 gramy pełnowartościowego białka.
Surowe mięso charakteryzuje się lepszą dostępnością niektórych aminokwasów, a także witamin z grupy B – w tym B6 i B12.
Czerwone mięso jest również dobrym źródłem kreatyny oraz żelaza.
Dzięki zapasom kreatyny w mięśniach – zwiększa się zdolność do wykonywania intensywnych treningów. Mamy więcej siły, wolniej się męczymy i szybciej regenerujemy. Wołowina to świetne, naturalne źródło kreatyny.
Sto gramów chudej polędwicy wołowej dostarcza około 3mg żelaza. Żelazo jest niezbędnym składnikiem naszej diety. Pierwiastek ten pełni w ludzkim organizmie bardzo ważne funkcje, przede wszystkim wchodzi w skład hemoglobiny i mioglobiny, przez co warunkuje odpowiednie dotlenienie wszystkich tkanek i narządów. Dzienne zapotrzebowanie na ten pierwiastek wynosi około 12 mg u mężczyzn i około 18mg u kobiet.
Wołowina zawiera także substancje takie jak l-karnityna, sprzężone dieny kwasu linolowego (CLA) oraz cholina i inozytol. Związki te uczestniczą w gospodarce lipidowej.
Jak przygotować tatar?
Przygotowanie dobrego tatara należy rozpocząć od zakupienia dobrej jakości mięsa wołowego. Bardzo ważne jest, aby mięso pochodziło z pewnego źródła i było świeże.
- Najlepiej zakupić świeżą porcję wołowiny w kawałku u zaufanego rzeźnika lub ewentualnie w markecie – mięso pakowane próżniowo.
- Następnie mięso należy posiekać. Dopuszcza się jego zmielenie. Jednakże tradycyjnie tatara podaje się z mięsa siekanego.
- W gotowych siekanych/mielonych mięsach mogą znaleźć się gorsze kawałki wołowiny. Kupując mięso w jednym kawału, wiemy dokładnie, co znajdzie się w naszym tatarze.
- Tatara najlepiej przygotowywać tuż przed podaniem. Osiągniemy wówczas najlepszy smak, mięso będzie również wyglądało lepiej.
Cała reszta to dodatki, które w głównej mierze zależą od naszych preferencji.
- Najczęściej tatara serwujemy z posiekaną cebulką, surowym żółtkiem jaja oraz solą i pieprzem.
- Na talerzu układamy posiekaną wołowinę, formując ją w mały kopczyk. Na szczycie tworzymy zagłębienie, które wypełniany surowym żółtkiem. Wokół mięsa umieszczamy dodatki. Całość należy oprószyć solą i pieprzem. Przed konsumpcją wszystkie składniki mieszamy.
W wersji francuskiej tatara podajemy z siekanymi kaparami i szalotką, świeżo tartym parmezanem, odrobiną musztardy dijon oraz oliwą z oliwek.
Czy jedzenie surowego mięsa jest bezpieczne?
Spożywanie surowego mięsa oraz żółtek jaj budzi wiele kontrowersji.
Istnieje dużo mniejsze ryzyko zatrucia się surowym mięsem wołowym niż mięsem z kurczaka czy wieprzowiną. Tej ostatniej nie należy jadać na surowo. W przypadku wołowiny należy zadbać o dobre źródło mięsa, pewność, że było ono przebadane, a także o jego świeżość.
W przypadku surowych jaj należy zachować ostrożność związaną z możliwością zatrucia się Salmonellą. Bakteria ta występuje jednak najczęściej na skorupce jaj a nie w ich wnętrzu. Zawsze więc przed użyciem surowego jaja, skorupkę należy sparzyć wrzątkiem.
Podsumowanie
Tatar to ciekawa forma przekąski lub posiłku. Stanowi wartościowe źródło białka, żelaza, kreatyny oraz witamin z grupy B. Sięgając po tatara należy zadbać o jak najwyższą jakość i świeżość mięsa wołowego.
