Zwykliśmy sądzić, że otyłość wiąże się z istotnym nadmiarem masy ciała. Faktycznie, przypadłość ta rozpoznawana jest najczęściej poprzez arytmetyczne odniesienie masy ciała do wzrostu. Tymczasem w dzisiejszych czasach otyłość może mieć inną, „ukrytą” postać. Otóż w praktyce coraz więcej osób cierpi na problem istotnego nadmiaru tkanki tłuszczowej przy… prawidłowej masie ciała!
Wskaźnikiem często wykorzystywanym m.in. do diagnozowania problemu nadwagi i otyłości jest BMI (czyli: indeks masy ciała). Wartość BMI oblicza się dzieląc masę ciała podaną w kilogramach przez wzrost podniesiony do kwadratu, odnosząc uzyskany wynik do wartości referencyjnych, które mieszczą się w przedziale 18,5–24,99. Jeśli uzyskany wynik jest niższy niż 18,5, oznacza to niedowagę, przy czym wartość mniejsza niż 17 sugeruje wychudzenie (czego powodem jest najczęściej anoreksja lub ciężka choroba), a niższa niż 16 – wygłodzenie stanowiące bezpośrednie zagrożenie dla życia. Podobnie też wartości przekraczające podane zakresy referencyjne mogą oznaczać nadwagę (25,0–29,99) oraz otyłość (30 i więcej). O ograniczeniach tego wskaźnika w ostatnim czasie mówi i pisze się wiele, wskazując na to, że postawiona w taki sposób diagnoza może być nietrafiona w przypadku osób z rozwiniętą muskulaturą. Okazuje się jednak, że BMI ma także inne ograniczenia nie nadążając za potrzebami naszych czasów. Możliwe jest bowiem wystąpienie problemu istotnego nadmiaru tkanki tłuszczowej przy prawidłowych wartościach BMI. Otyłość to przecież problem niewynikający z dużej masy ciała, tylko bezpośrednio z nadmiaru tkanki tłuszczowej, której ilość przekracza zdolności adaptacyjne człowieka i prowadzi do pogorszenia stanu zdrowia.
Otyłość przy prawidłowej masie ciała od podszewki
Chude ręce, chude nogi, niedobór tkanki mięśniowej, BMI w normie, ale brzuch jednocześnie zbyt duży, czego nie da się ukryć nawet pod luźnymi ubraniami. To przykład jak może wyglądać „otyłość przy prawidłowej masie ciała”. Problem może wydawać się może czymś karkołomnym, nietypowym, rzadkim. W praktyce jednak zjawisko to jest coraz częstsze. Co więcej, kłopot ten ma charakter nie tylko estetyczny, ale również zdrowotny! Nadmiar tkanki tłuszczowej przyczynia się bowiem do konsekwentnego pogarszania stanu zdrowia i może prowadzić do rozwoju wielu chorób takich jak miażdżyca, nadciśnienie czy cukrzyca. W przypadku otyłości przy prawidłowym BMI pojawić się mogą problemy z gospodarką lipidową (podwyższony poziom triglicerydów i frakcji LDL oraz obniżony poziom HDL), czemu towarzyszy często insulinooporność. Wyraźnemu nasileniu ulegają też procesy zapalne (notuje się zwiększony poziom białka C-reaktywnego). Niestety aspekt zdrowotny bywa często bagatelizowany nie tylko przez jednostki dotknięte tą przypadłością, ale niekiedy również przez lekarzy i dietetyków, którzy nie dostrzegają istoty problemu, tak długo, jak BMI jest prawidłowe.
Jak rozpoznać otyłość przy prawidłowym BMI?
Rozpoznanie problemu otyłości przy prawidłowym BMI nie jest specjalnie trudne, ale wymaga zastosowania szerszego zakresu metod diagnostycznych niż „ważenie proste”. Kluczowe znaczenie będzie miało oszacowanie składu ciała. Najczęściej wykorzystuje się w tym celu analizatory BIA (wykorzystujące metodę impedancji bioelektrycznej). Nie są one doskonałe, ale jeśli pomiar przeprowadzony jest właściwie – pozwalają otrzymać przybliżone wyniki ilości masy tłuszczowej i beztłuszczowej. Jeśli tej pierwszej jest istotnie za dużo, a drugiej – niewiele, to prawdopodobnie problem istnieje i trzeba podjąć odpowiednie działania. Dobrym urządzeniem diagnostycznym jest też fałdomierz, choć trzeba pamiętać, że za jego pomocą ilość tłuszczu trzewnego szacuje się na podstawie pewnego założenia, co także jest drobną wadą. Pomocne może być też przyrównanie pomiaru obwodów talii i bioder, wykorzystując kalkulator WHR. Mało tego, nawet sam pomiar obwodu talii bywa pomocny. Jeśli wynik przekracza połowę wartości pomiaru wzrostu, to już to wskazuje na problem.
Podsumowanie
Problem otyłości przy prawidłowym BMI jest zjawiskiem coraz częstszym. Należy do tego problemu podchodzić z najwyższą powagą i nie bagatelizować kwestii poziomu otłuszczenia w sytuacji, gdy BMI jest prawidłowe. Nadmiar tkanki tłuszczowej nawet przy prawidłowej masie ciała bywa szkodliwy nie tylko dla estetyki sylwetki, ale również dla zdrowia. W kolejnym artykule przedstawione zostaną skuteczne środki zaradcze dla osób dotkniętych opisaną przypadłością.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
