Jeśli należysz do osób, które zastanawiają się nad zastosowaniem odżywek białkowych, to mam dla Ciebie dobrą wiadomość – Twoje wątpliwości zaraz zostaną rozwiane. Jak zaraz się przekonasz, opisy zamieszczane na opakowaniach i broszurkach marketingowych, a także opinie samych użytkowników i tworzone przez nich teorie niekoniecznie w pełni oddają obraz sytuacji. W niniejszym artykule wyjaśnię czym w istocie są preparaty proteinowe, kiedy ich używać i jakich efektów można się po nich spodziewać.
Odżywka białkowa – co to takiego?
Preparaty proteinowe przedstawiane są przez producentów jako unikatowe formuły o niesłychanych wręcz właściwościach, bez których żaden szanujący się bywalec siłowni obyć się nie może. W istocie rzeczy jednak, skład tych środków wcale nie jest taki unikatowy. Odżywki proteinowe niezależnie od tego czy zawierają frakcje serwatkowe, jajeczne czy sojowe lub pszeniczne, są po są po prostu źródłem białka, czyli podstawowego składnika odżywczego, zbudowanego z aminokwasów połączonych ze sobą wiązaniami, które określa się fachowo mianem peptydowych.
Podobnie jednak źródłem białka są inne produkty spożywane przez nas na co dzień, jak chociażby mięso, jaja, nabiał, ryby, a nawet warzywa czy przetwory zbożowe. Kiedy sobie to uświadomimy zrozumiemy, że jedyna wyjątkowość odżywek proteinowych polega na tym, że są to produkty wysoko przetworzone, w których koncentracja białka została celowo zwiększona i które można przygotować w postaci koktajlu. Na poziomie wewnątrzustrojowym jednak organizm nie jest w stanie rozróżnić, czy wypiliśmy odżywkę czy spożyliśmy kawałek piersi z kurczaka…
Jak działa białko?
Pytania dotyczące „działania” odżywek białkowych często pojawiają się na dyskusyjnych forach sportowych. Producenci środków specjalnego przeznaczenia żywieniowego i suplementów diety dla sportowców mechanizm działania preparatów proteinowych przedstawiają na wykresach obrazujących przyrost mięśni po ich zażyciu, co tworzy trochę mylne wyobrażenia. Tak naprawdę fizjologiczny efekt jaki wywołuje spożycie porcji preparatu białkowego można przyrównać do efektu jaki wywołuje zjedzenie kostki twarogu lub porcji chudego mięsa.
Po spożyciu białkowego posiłku we krwi pojawiają się aminokwasy, które przy udziale insuliny (wzrost poziomu tego hormonu również zwiany jest z konsumpcją protein) zostają rozdysponowane do wybranych tkanek i narządów, gdzie mogą posłużyć jako cegiełki do budowy białek ustrojowych takich jak enzymy, hormony, neuroprzekaźniki i… mięśnie, a także zostać zużytkowane jako materiał energetyczny. Aktywacji ulega szereg szlaków enzymatycznych związanych z metabolizmem poszczególnych aminokwasów, a konsekwencje wynikające z tego faktu rozpatrywać należałoby na różnych płaszczyznach.
Na rzeźbę czy na masę?
Odżywki proteinowe przez jednych polecane są jako środki wspomagające redukcję nadmiernej masy ciała, przez innych – jako niezbędny budulec do rozbudowy mięśni. Czy to możliwe, by środki te miały tak wszechstronne właściwości? Okazuje się że tak, ale jednak nie należy przeceniać ich walorów. Jak łatwo zauważyć produkty takie jak mięso, jaja, ryby czy nabiał stanowią ważny element zarówno diety ukierunkowanej na redukcję tkanki tłuszczowej jak i diety mającej na celu umożliwić rozwój muskulatury. Nie można przy tym stwierdzić jednoznacznie, że jaja są bardziej „na rzeźbę”, a twaróg jest bardziej „na masę”.
Tak samo sytuacja wygląda w przypadku odżywek proteinowych. Nie można sklasyfikować ich jako środki mające zastosowanie tylko przy jednego rodzaju priorytecie treningowym. Są one bowiem źródłem białka - składnika, który jest przecież niezbędny niezależnie od tego czy chcemy przytyć czy schudnąć. Warto sobie zapamiętać, że odżywki białkowe mogą, ale nie muszą być przydatne w okresie redukcji tkanki tłuszczowej i mogą, ale nie muszą być przydatne w czasie rozbudowy muskulatury. Jedno jest pewne: samo spożycie dodatkowej porcji białka nie musi prowadzić do przyrostu mięśni i nie musi prowadzić do redukcji tłuszczu – to o wiele bardziej złożona sprawa.
Wnioski
Tak naprawdę istnieje jedno główne wskazanie do stosowania odżywek proteinowych, jest nim niedostateczne spożycie białka przy udziale konwencjonalnych produktów żywnościowych. Mówiąc wprost, białko w postaci odżywki należy stosować wtedy, gdy go nam brakuje. Powodów braków białka może być wiele, najczęściej są nimi jednak deficyt czasu i wygoda. Wiele osób sięga po odżywki białkowe, bo nie chce im się kolejny raz gotować mięsa lub po prostu nie mogą sobie na to pozwolić ze względów organizacyjnych. W takich przypadkach porcja odżywki jest wybawieniem.
Odżywkę białkową można więc zastosować doraźnie, bo „właśnie zaszła taka potrzeba”, a można także planowo zastosować ją jako integralny składnik diety, dodając do porannej owsianki czy potreningowego koktajlu. Przyjmowanie jednak porcji preparatu proteinowego rano po przebudzeniu, przed i po treningu i przed snem – w nadziei, iż skutkować to będzie przyrostem muskulatury czy też – szybszą redukcją tłuszczu, niekoniecznie musi skończyć się oczekiwanymi efektami. Warto to sobie zapamiętać.
Jeśli chcesz zaopatrzyć się w swoją odżywkę, proponujemy zajrzeć do rankingu białek: RANKING
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
