Dla kogo WPC, a dla kogo WPI?

Koncentrat białka serwatkowego od podszewki

Koncentrat białka serwatkowego (zwany w skrócie WPC, z ang: whey protein concetrate), to komponent pochodzenia mlecznego otrzymywany w procesie mikrofiltracji lub także ultrafiltracji. WPC na tle innych białek (zwłaszcza roślinnych, ale także kazeinowych, mięsnych czy nawet jajecznych), wyróżnia się ekstremalnie wysoką wartością odżywczą wynikającą z dużego udziału aminokwasów egzogennych (zwanych EAA), a w szczególności aminokwasów o rozgałęzionych łańcuchach alifatycznych bocznych (czyli tzw. BCAA). To właśnie udział aminokwasów egzogennych warunkuje wpływ danej proteiny na procesy wzrostowe, przy czym kluczową rolę pełni leucyna - jeden z BCAA, która to pobudza enzymy anaboliczne w komórkach mięśniowych.

Skład koncentratu białka serwatkowego

WPC zazwyczaj zawiera około 60- 80% białka, 3- 10% cukrów (laktozy), a także 2- 7% tłuszczu. Interesującym walorem koncentratów białka serwatki są bioaktywne komponenty takie jak:

• beta-laktoglobuliny (35 - 36%),
• alfa laktoalbuminy (20%),
• immunoglobuliny (10%),
• albumina serum krwi (5%),
• transferyna(4%),
• laktoferyna(4%),
• dodatkowo także: proetozopeptony i laktoperoksydaza.

Wyszczególnione powyżej frakcje białkowe charakteryzują się odmiennym składem i różną budową chemiczną, dzięki czemu wykazują się inną aktywnością biologiczną. Stanowią one m.in. rezerwuar witaminy A i żelaza, a niektóre wywierają pozytywny wpływ na stan jelitowego ekosystemu. Działają także przeciwzapalnie oraz oddziałują na wydzielanie inkretyn (hormonów jelitowych, w tym również takich, które wpływają na regulację łaknienia oraz na wydzialenia insuliny).

Wady i zalety WPC

Koncentraty białka serwatkowego są też lekkostrawne i niezwykle smaczne (mało kto wie, że ich walory smakowe poprawia laktoza). Stanowią one znakomite rozwiązanie zarówno w okresie około wysiłkowym oraz jako dodatek do posiłków spożywanych o innych porach dnia i nocy. Trawione są szybko i nie zalegają w żołądku. Zaletą WPC jest jego cena - kilogram białka tego typu można kupić już za około 40zł, choć zdarzają się i preparaty trzykrotnie droższe. Dla niektórych osób, istotną wadą WPC może być natomiast obecność wspomnianej już wcześniej laktozy. Zazwyczaj tego cukru jest niewiele, ale w przypadku jego nietolerancji jest to odczuwalne, jako przynajmniej dyskomfort ze strony przewodu pokarmowego, a co bardziej wrażliwe jednostki mogą doświadczyć bólów brzucha, biegunek, wzdęci i gazów. Te symptomy występują jednak raczej przy całkowitej nietolerancji laktozy lub przy hipolaktazji - gdy w grę wchodzi jeszcze podaż wspomnianego cukru z innych źródeł.

Izolat białka serwatkowego pod lupą

Izolat białka serwatkowego (zwany w skrócie WPI, z ang.: whey protein isolate) to podobnie jak koncentrat serwatki proteina pochodzenia mlecznego. Zazwyczaj WPI otrzymuje się w procesie technologicznym zwanym mikroflitracją przepływu krzyżowego (CFM) przebiegającą w niskich temperaturach. Dzięki tej metodzie nie dochodzi do denaturacji aktywnych biokomponentów (wymienionych przy okazji omawiania składu WPC), choć na rynku dostępne są też izolaty powstałe z użyciem metod wymiany jonowej i z zastosowaniem wysokiej temperatury. Te drugie, pomimo pewnych wady mają jedną ważną zaletę - charakteryzują się ekstremalnie wysoką zawartością białka i niemal zerową zawartością węglowodanów i tłuszczu.

Skład WPI

W odróżnienia od WPC izolat białka serwatkowego charakteryzuje się wyższą koncentracją protein wynoszącą zazwyczaj od 80 do 90%. W parze z tym idzie także większa dawka BCAA i EAA w porcji. Dodatkowo izolaty wyróżniają się niską lub wręcz niekiedy niemal zerową zawartością tłuszczu  i węglowodanów (najczęściej do 3%). Szczególny proces otrzymywania sprawia, że są one jeszcze lepiej trawione niż WPC, przez co organizm szybciej zaopatrzony zostaje w aminokwasy.

Wady i zalety WPI

WPI bez wątpienia jest białkiem “bardziej zaawansowanym” niż WPC. Wyjątkowa lekkostrawność pociągająca za sobą szybką kinetykę wchłaniania, maksymalna koncentracja protein, a także niemal całkowity brak tłuszczu i zwłaszcza - słabo tolerowanej przez niektórych laktozy, to kluczowe walory izolatów białka serwatkowego. Wadą tego typu produktów jest przede wszystkim cena. Liczyć się należy też z tym, iż szybsza kinetyka trawienia i wchłaniania nie koniecznie musi pociągać za sobą zauważalnie wyższą efektywność suplementacji. Niekiedy są to kosmetyczne lub wręcz żadne różnice. Ten fakt wart jest odnotowania, bo często korzyści wynikające ze stosowania izolatów są trochę przeceniane… Wadą izolatów jest zazwyczaj trochę gorszy smak niż ten charakterystyczny dla WPC.

Dla kogo WPC, a dla kogo WPI?

Na podstawie dostępnych danych uznać należy, że najlepszą opcją z punktu widzenia i zawartości EAA oraz BCAA oraz tempa kinetyki trawienia i wchłaniania jak i również w kontekście niskiej zawartości tłuszczu i laktozy, wydaje się być izolat białka serwatkowego. Warto mieć na uwadze, iż fakt ten nie koniecznie musi mieć duże znaczenie dla tempa syntezy białek mięśniowych czy przebiegu procesu regeneracji. Izolaty są natomiast o 20 - 50% droższe niż koncentraty.

Produkty typu WPI mają raczej większe zastosowanie w  przypadku sportowców wyczynowych, w których każdy szczegół może mieć pewne znaczenie dla finalnych efektów. W przypadku amatorów obecność 2g tłuszczu i 2g węglowodanów w porcji WPC nie powinna być żadnym problemem chyba, że występuje nietolerancja laktozy - wtedy sięgniecie po WPI zamiast koncentratu jest pomysłem bardzo dobrym.

Podsumowanie

Zarówno koncentraty jak i izolaty białka serwatkowego, stanowić mogą cenne uzupełnienie diety osób aktywnych fizycznie, w tym przede wszystkim sportowców. Chociaż odżywki oparte na WPI mają pewne dodatkowe walory sprawiające, iż w ogólnym zestawieniu wypadają lepiej niż preparaty WPC, to owe zalety nie mają raczej znacznego wpływu na tempo uzyskiwanych postępów, a jeśli mają - to głównie dla sportowców wyczynowych i to w finalnych okresach przygotowań. WPI ma też zastosowanie w przypadku osób nietolerujących laktozy. W pozostałych przypadkach w zupełności wystarczy zwykłe WPC.