Pokarm, który spożywamy, jest źródłem składników odżywczych, czyli związków, które dosłownie – odżywiają nasz organizm. Owe składniki pełnią różną biologiczną funkcję, niektóre z nich okazują się mieć wyraźny wpływ na stan zdrowia i kondycję skóry. Mowa m.in. o wybranych witaminach, które oprócz wielu innych właściwości mogą także sprawić, że wierzchnia warstwa naszego ciała prezentuje się… lepiej.
Witamina C
Biologiczna rola witaminy C daleko wykracza poza „wzmacnianie naturalnej odporności organizmu”, wspominanym często w hasłach reklamowych. Związek ten odgrywa ważną rolę w syntezie cholesterolu, wpływa na tempo wchłaniania żelaza, zwiększa dostępność selenu i pełni funkcje antyoksydacyjne. Z punktu widzenia utrzymania należytej kondycji skóry witamina C pełni bardzo ważną rolę, jest bowiem niezbędna do stabilizacji potrójnej spirali kolagenu.
Jej niedobory doprowadzają do zaburzenia przebiegu procesów syntezy białek tkanki łącznej, co objawia się symptomami takimi jak:
- nadmierne rogowacenie skóry,
- powstawanie rozmaitych wybroczyn,
- skłonność do powstawania siniaków,
- krwawienia z okolic błon śluzowych,
- powolnym gojeniem się ran i otarć.
Do źródeł pokarmowych witaminy C należą: świeże owoce i warzywa (np. papryka, kiwi, cytrusy, natka pietruszki, czarna porzeczka, truskawki, owoce róży). Witamina C powinna pojawiać się w diecie codziennie, a najlepiej kilka razy dziennie.
Witamina E
O tym, że witamina E wpływa na stan zdrowia skóry, mówi i pisze się sporo. Mało kto jednak zdaje sobie sprawę z tego, że to tak naprawdę nie jeden, ale aż 8 związków chemicznych zaliczanych do grup tokoferoli i tokotrienoli. Dlatego ważne jest, by nie bazować jedynie na suplementach (gdzie jest tylko jedna forma witaminy E), a na konwencjonalnej żywności, w której występuje pod różnymi formami. Witamina E i witamina C działają synergistycznie i wspierają się wzajemnie w znoszeniu negatywnych skutków działania wolnych rodników, opóźniając powstawanie objawów starzenia.
Tokoferole i tokotrienole zapobiegają także niekorzystnym procesom takim jak:
- sieciowanie kolagenu,
- peroksydacja lipidów,
- destabilizacja błon komórkowych.
Niedobory witaminy E objawiają się nadmiernym rogowaceniem i przesuszeniem skóry oraz powstawaniem przedwczesnych zmarszczek. Do bogatych pokarmowych źródeł witaminy E należą: oleje roślinne, migdały, nasiona, orzechy, jaja, awokado, brukselka.
Karotenoidy i witamina A
Karotenoidy znane są przede wszystkim z tego, że nadają skórze ładny koloryt. Tak przynajmniej się mówi i w tym celu stosuje się je w postaci suplementów. W praktyce karotenoidów jest w żywności wiele (oprócz beta-karotenu także alfa-karoten, likopen, astaksantyna i inne), a ich wpływ na stan skóry jest szerszy. Związki te posiadają silny potencjał antyoksydacyjny oraz — uwaga — działanie fotoprotekcyjne. Oznacza to, że chronią również przed szkodliwym wpływem promieniowania UV. Dodatkowo retinol powstający z beta-karotenu oraz jego metabolity wywierają wpływ na różnicowanie i kondycję komórek nabłonkowych, budujących naskórek.
Do źródeł karotenoidów i witaminy A należą: czerwone warzywa i owoce (betakaroten, likopen), warzywa zielone, wątróbka, żółtko, sery.
Witamina D
Witaminie D w ostatnim czasie przypisuje się wiele interesujących właściwości. Zaskakujące jest, jak szerokie spektrum działania może mieć jeden związek chemiczny. Okazuje się, że poziom tej witaminy w ustroju nie jest obojętny również dla stanu zdrowia skóry. Substancja ta pomaga chronić skórę przed działaniem promieni UV, zmniejsza ryzyko rozwoju nowotworów (prawdopodobnie również tych dermatologicznych), pomaga zmniejszać nasilenie procesów zapalnych. Co ciekawe, kobiety, których skóra starzeje się szybciej, często mają głębokie niedobory witaminy D. Co więcej — wraz z wiekiem spada wydajność wewnątrzustrojowej syntezy tej substancji, co także zwiększa ryzyko występowania jej niedoborów. Do źródeł pokarmowych witaminy D należą przede wszystkim tłuste ryby morskie i tran, a w pewnym stopniu także żółtko jaj, tłuszcz mleczny i grzyby.
Witamina B5
W przeciwieństwie do wcześniej wspomnianych związków witamina B5 raczej nie jest popularnym dodatkiem do suplementów, a o jej pozytywnym wpływie na organizm mówi i pisze się niewiele, a szkoda – posiada ona bowiem szereg ciekawych właściwości, zwłaszcza jeśli chodzi o wpływ na skórę. Okazuje się, że wysokie jej spożycie może zmniejszać nasilenie trądziku. Czyli korzyści z suplementacji i spożywania pokarmów w nią zasobnych, mogą odnieść osoby borykające się ze wspomnianą przypadłością lub też z tendencją do wyprysków i zaskórników. Za szczególnie bogate źródła witaminy B5 uchodzą: drożdże, zielone warzywa liściaste oraz mięso. Kwas pantotenowy znajduje się również w innych warzywach, owocach oraz produktach mlecznych (te jednak nie są wskazane w przypadku trądziku), jednak w znacznie mniejszych ilościach.
Podsumowanie
Wspomniane witaminy w sposób wielokierunkowy wpływają na stan zdrowia skóry. Warto dbać o to by nie zabrakło ich w diecie, a w razie konieczności można sięgnąć po suplementację kierunkową. Warto jednak pamiętać, że preparaty multiwitaminowe nie są najlepszym rozwiązaniem, gdyż zawierają związki, których nadmiar może skórze po prostu szkodzić (np. witamina B12 w większych dawkach nasila objawy trądziku).
