Czy można wypić za dużo?

Nawodnienie organizmu

Specjalistyczne zalecenia odnośnie nawadniania organizmu przez człowieka są jednym z najważniejszych tematów badań naukowych związanych z dietą i stylem życia oraz zdrowiem. Na poziom nawodnienia wpływa szereg czynników, które sprawiają, że indywidualne dostosowanie ilości wypijanej dziennie wody bywa trudne. Inne zapotrzebowanie mają osoby o niskiej i wysokiej masie ciała, tkanki tłuszczowej i tkanki mięśniowej, a także osoby o niskim i wysokim poziomie aktywności fizycznej i umysłowej, czy osoby na różnych dietach (np. ketogenicznych, wegańskich). Ponadto poziom zapotrzebowania na wodę może być uzależniony od stanu zdrowia, czy jakości zamieszkiwanego środowiska.

Odwodnienie i przewodnienie

Zdecydowanie częściej mówi się o problemie niedostatecznego nawodnienia w badanych populacjach, aniżeli o stanie nadmiaru wody w organizmie. Ludzie, którzy nie przykładają dużej uwagi do diety i stylu życia często nie dostarczają nawet zalecanego minimum, czyli 2 litrów płynów dziennie. Niedobory wiążą się z licznymi zaburzeniami fizjologicznymi, które w skrajnych przypadkach mogą prowadzić nawet do śmierci. Podobnie może jednak być w przypadku przewodnienia. Często bagatelizuje się ten problem ze względu na niskie prawdopodobieństwo wystąpienia za sprawą obecności mechanizmów ochronnych (które podłoże mają m.in. w mózgu).

Pierwszymi objawami, które organizm wykazuje na skutek nadmiaru wody są m.in. uczucie dezorientacji, mdłości i wymioty. Dodatkowo w przypadku wypijania zbyt dużej ilości wody „czujniki” w organizmie odpowiedzialne za gospodarkę wodno-elektrolitową wysyłają sygnały do mózgu, który w odpowiedzi zniechęca do dalszego picia m.in. poprzez ściśnięcie mięśni przełyku. Możliwe jest jednak występowanie psychicznego zaburzenia, które „ignoruje” mechanizmy ochronne (forma polidypsji) i prowadzi do niekiedy śmiertelnego „przepijania” swojego zapotrzebowania. Znane są przypadki wystąpienia zagrożenia życia (np. encefalopatia), a nawet poniesienia śmierci, u które osób próbowały się dobrze nawodnić w celu zwalczenia odpowiednio: trądziku i zapalenia błony śluzowej żołądka.

Zapotrzebowanie na wodę

Ustalenie indywidualnego zapotrzebowania na wodę wymaga dokładnej analizy diety i stylu życia. Wśród uniwersalnych zaleceń dla osób dorosłych znaleźć można informacje o 3 – 3,7 litrach wody dziennie dla mężczyzn oraz 2,2 – 2,7 litrach dziennie dla kobiet. Stosując takie dawki należy obserwować wszelkie objawy ze strony układu wydalniczego, czy objawy psychiczne związane z niedoborem i nadmiarem wody oraz wyregulować ilość wypijanych płynów.

Płyny inne niż woda

Wiele osób nie przepada za regularnym piciem „czystej” wody w ciągu dnia. Najczęściej osoby te sięgają po nią tylko w przypadkach skrajnego „suszenia” i objawów odwodnienia. Wygodniej jest im pić płyny w postaci kawy, herbaty, czy soków i napojów. Źródła te nie zawsze są tak efektywne względem nawadniania, jak woda mineralna, jednak z pewnością mogą pomóc w utrzymaniu dziennego bilansu wypijanych płynów. Należy pamiętać, że powinny to być raczej dodatki, aniżeli główne źródła wody. Wypijanie zbyt dużej ilości kawy i herbaty może skutkować np. rozdrażnieniem (przez nadmiar kofeiny), natomiast soki i napoje mogą sprawić, że przekroczony zostanie bilans energetyczny.