Indywidualny plan

Dietetyczny

Indywidualny plan

Treningowy

Indywidualny plan

Dieta + Trening

Opieka dietetyka i trenera Już od

Plan dieta + trening 29,99 zł/mies.

Opieka dietetyka Już od

Plan dietetyczny 26,66 zł/mies.

Opieka trenera Już od

Plan treningowy 23,33 zł/mies.

Plany dieta i trening
{{$parent.show_arts ? 'Artykuły' : 'Baza wiedzy'}}
Sklep

Czy stosowanie diety low carb prowadzi do groźnej kwasicy metabolicznej?

Biorąc pod uwagę wyniki badań naukowych, zwłaszcza tych przeprowadzonych w ostatniej dekadzie zdecydowanie uznać należy, że diety niskowęglowodanowe stanowić mogą niezwykle skuteczną broń w walce z nadwagą i otyłością. Mimo to jednak z ich stosowaniem wiąże się cięgle wiele kontrowersji. Sceptycy często zwracają uwagę na fakt, iż obniżenie spożycia węglowodanów może stanowić zagrożenie dla zdrowia ze względu na ryzyko wystąpienia kwasicy metabolicznej. Czy obawy te są jednak uzasadnione?

Niefortunne pomylenie pojęć

Pojęcia takie jak „kwasica ketonowa” oraz „ketoza” traktowane są często jako synonimy i używane w sposób, który wprowadza wiele zamieszania. Nagminne powielanie tego błędu doprowadziło do niesłusznego przekonania, jakoby diety niskowęglowodanowe doprowadzać miały do stanów zagrażających zdrowiu, a nawet życiu. Tak naprawdę terminy „ketoza” i „kwasica ketonowa” nie odnoszą się do tych samych stanów fizjologicznych i wiążą się ze zgoła innymi konsekwencjami metabolicznymi i zdrowotnymi.

Czym jest ketoza?

Ketoza jest specyficznym stanem fizjologicznym, w którym w wyniki niedoboru glukozy i zapasów glikogenu wątrobowego dochodzi do wyraźnego wzrostu produkcji ciał ketonowych (proces ten nazywa się ketogenezą). Ciała ketonowe są produktami niepełnego metabolizmu kwasów tłuszczowych i mogą być wykorzystywane jako materiał energetyczny przez mózg, serce oraz inne narządy i tkanki. Nasilona ketogeneza nie jest zjawiskiem patologicznym, a stanem, który towarzyszy nam od zarania dziejów w okresach braku dostępności pożywienia, deficytu glukozy oraz w przypadku intensywnego wysiłku fizycznego. Nadmiar ciał ketonowych usuwany jest przez drogi oddechowe, skórę i przez nerki wraz z moczem. U osób metabolicznie zdrowych nie ma możliwości, by poziom ciał ketonowych osiągnął próg stanowiący zagrożenie dla zdrowia i życia.

Czym jest kwasica ketonowa?

Do kwasicy ketonowej dochodzi nie wtedy gdy brakuje glukozy, a wtedy gdy brakuje insuliny, co może mieć miejsce np. w przypadku cukrzycy. W przypadku deficytu tego hormonu krążąca we krwi glukoza nie jest w stanie dostać się do komórek, przez co zablokowany zostaje jej dostęp do podstawowych szlaków metabolicznych. Organizm musi poszukać alternatywnego źródła energii i uwalnia duże ilości glukagonu i adrenaliny, by nasilić rozpad tłuszczu i zwiększyć produkcję ciał ketonowych. Dochodzi wtedy do stanu, w którym organizm próbując obniżyć poziom glukozy zalegającej w krwiobiegu, zaczyna usuwać ją przez nerki wraz z moczem. Efektem może być odwodnienie osmotyczne, utrata niezbędnych elektrolitów, obniżenie pH krwi, a w konsekwencji nawet śpiączka, a nieraz również zgon.

Ketoza a kwasica metaboliczna – porównanie

Poniżej tabelka ilustrująca poziom ciał ketonowych w rozmaitych przypadkach, warto zwrócić na różnice pomiędzy dietą ketogenną, a kwasicą metaboliczną zagrażającą zdrowiu i życiu, gdy może dojść do obniżenia pH krwi.

STAN FIZJOLOGICZNY

POZIOM CIAŁ KETONOWYCH

Po posiłku

0,1 mmol / L

Po całonocnym poście

0,3 mmol / L

W przebiegu diety ketogennej

1 - 8 mmol / L

Po dwudziestodniowej głodówce

10 mmol / L

Kwasica ketonowa

> 20 mmol / L

Najważniejsze na koniec…

Wiemy już, że istnieje zasadnicza różnica pomiędzy kwasicą metaboliczną a stanem ketozy indukowanej dietą (zwanym też ketozą fizjologiczną). Najważniejsze jest jednak to, iż obniżenie spożycia węglowodanów wcale nie musi skutkować nasiloną produkcją ciał ketonowych. Do takiego stanu dochodzi bowiem jedynie przy bardzo niskim ich udziale w diecie (zazwyczaj poniżej 30 – 50 g na dobę). Tymczasem diety niskowęglowodanowe, zwłaszcza te zalecane osobom aktywnym fizycznie, zakładają najczęściej spożycie węglowodanów przekraczające, niekiedy znacznie pułap 100 g na dobę. W takich wypadkach nie należy zbytnio przejmować się ani kwasicą metaboliczną, ani też samą ketozą, która, choć nie jest stanem patologicznym, to przecież nie jest też sytuacją konieczną, by doprowadzić do nasilonego spalania tłuszczu zapasowego.

Źródła: Paoli A, Rubini A, Volek JS, Grimaldi KA. Beyond weight loss: a review of the therapeutic uses of very-low-carbohydrate (ketogenic) diets. Eur J Clin Nutr. 2013 Aug;67(8):789-96. doi: 10.1038/ejcn.2013.116. Epub 2013 Jun 26.

Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.