Czynniki, które negatywnie wpływają na poziom witaminy D

Obecnie wiemy, że witamina D odgrywa istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego. Ma również inne zalety.Badania wykazują związek pomiędzy witaminą D a zapobieganiem pewnym formom raka, ochroną przed niektórymi chorobami autoimmunologicznymi i pomocą w kontroli wagi. Inne badania pokazują nawet, że witamina D poprawia wyniki sportowe. Nadal jednak nie wiemy wielu rzeczy o witaminie D.

Oczywiste jest to, że wielu ludzi nie dostarcza wystarczającej ilości witaminy D. Badanie przeprowadzone w 2011 roku przez National Center for Health Data Statistics wykazało, że prawie jedna trzecia ludzi na świecie ma poziom witaminy D, który znajduje na granicy niskiego poziomu lub znajduje się w obszarze deficytowym. W niektórych częściach świata powraca problem choroby niedoboru witaminy D -  krzywicy. 

Dlaczego tak wielu ludzi ma niski poziom witaminy D? Spójrzmy na niektóre czynniki, które mogą mieć wpływ na poziom witaminy D.

Niedobór witaminy D a miejsce zamieszkania

Najlepszym źródłem witaminy D jest światło słoneczne. Kiedy promienie słoneczne docierają do skóry, wytwarzają się w niej prekursory witaminy D. One są z kolei aktywowane przez wątrobę i nerki, tworząc aktywną formę witaminy D. Niestety większość pokarmów, które spożywamy, zawiera małe ilości witaminy D lub nie zawiera jej wcale. Witaminę D znajdziemy w grzybach, tłustych rybach i pokarmach, które zostały sztucznie wzbogacone w witaminę D.

Jeśli twoja skóra nie miałaby styczności ze światłem dziennym, najprawdopodobniej doświadczyłbyś poważnego niedoboru witaminy D.

W zależności od szerokości geograficznej, na której mieszkamy, mamy dostęp do różnej ilości światła dziennego. Na przykład w Polsce, podczas późnej jesieni i wczesnej zimy nie dostajesz bezpośredniego światła słonecznego. Im bliżej do równika, tym dostęp do światła słonecznego jest większy, a niedobór witaminy D staje się mniej powszechny. Dlatego, jeśli mieszkasz w Polsce i zimy spędzasz w Polsce, zastanów się nad zbadaniem poziomu witaminy D. Objawy niedoboru witaminy D mogą być niespecyficzne, między innymi takie, jak zmęczenie lub bóle mięśni. Niektórzy szukają winy w nie wystarczającej ilości snu lub za dużą ilość stresu, a w rzeczywistości osoby te mogą mieć niedobór witaminy D.

Niedobór witaminy D a ilość pigmentu w skórze

Pigment, który nadaje kolor twojej skórze, a także odpowiada za kolor włosów nazywa się melaniną. Okazuje się, że melanina ma silne powinowactwo do promieni ultrafioletowych, które stymulują produkcję witaminy D w skórze. Jeśli masz dużo melaniny w skórze, wchłania ona promienie. Tak więc, jeśli masz ciemniejszy pigment skóry, ze względu na więcej melaniny, potrzebujesz większej ekspozycji na słońce, niż osoba o jasnej cerze, aby utrzymać poziom witaminy D w optymalnym zakresie.

Czy krem przeciwsłoneczny utrudnia Twojemu organizmowi wytwarzanie witaminy D? 

Kwestia ta nie jest do końca jasna. Większość ludzi nakładająca na skórę krem przeciwsłoneczny nie stosuje się wystarczająco do zaleceń, tak aby całkowicie zablokować światło ultrafioletowe. Warstwa kremu przeciwsłonecznego zmniejsza ilość światła ultrafioletowego, które dostaje skóra, a to oznacza mniej prekursorów witaminy D. Kluczem jest zrównoważenie ryzyka raka skóry i przedwczesnego starzenia się skóry z ryzykiem niedoboru witaminy D. Równoważenie dwóch może być wyzwaniem. Dlatego coraz więcej osób przyjmuje suplement witaminy D.

Niedobór witaminy D a masa ciała

Wiele badań łączy nadwagę lub otyłość z niskim poziomem witaminy D. Pytanie brzmi, czy nadwaga powoduje spadek witaminy D lub czy niski poziom witaminy D odgrywa rolę w przybieraniu na wadze?

W jednym z badań naukowcy stwierdzili, że osoby, które ważą więcej, były genetycznie bardziej zagrożone niedoborem witaminy D. Ludzie, którzy mają wysoki poziom tkanki tłuszczowej potrzebują więcej witaminy D, niż osoby o normalnej wadze.

Niedobór witaminy D a wiek

Wraz z wiekiem organizm staje się mniej skuteczny w wytwarzaniu witaminy D, nawet gdy wystawiamy skórę na działanie słońca. Prekursory witaminy D wytwarzane na skórze muszą być przetwarzane przez wątrobę i aktywowane przez nerki. Wątroba i nerki osób w wieku powyżej 60 lat są mniej sprawne, szczególnie jeśli dana osoba cierpi na słabą czynność nerek lub wątroby. Dodatkowo wchłanianie witaminy D z żywności przez jelita spada. U osób starszych niski poziom witaminy D może powodować osłabienie mięśni i zwiększone ryzyko upadków.

Niedobór witaminy D a zdrowie jelit

Witamina D z diety wchłaniana jest poprzez jelita cienkie. Jeśli masz problemy trawienne lub choroby, takie jak celiakia czy choroba zapalna jelit, twoje jelita nie są wstanie wchłonąć witaminy D, tak jak powinny. Co ciekawe, badanie wykazujące, że uczestnicy, którzy przyjmowali suplementy probiotyczne mieli o 25% wyższe stężenie witaminy D, w porównaniu z tymi, którzy tego nie robili. Zatem dobre bakterie jelitowe mogą wpływać na wchłanianie witaminy D - kolejny powód do dbania o odpowiednią ilość bakterii jelitowych poprzez spożywanie fermentowanych pokarmów.

Niedobór witaminy D a zanieczyszczenia powietrza

Jeśli mieszkasz w miejscu, gdzie zanieczyszczenie powietrza jest wysokie, ryzyko niedoboru witaminy D jest wyższe, niż w przypadku, gdy żyjesz w obszarze, w którym zanieczyszczenia powietrza są mniejsze. Dzieje się tak, ponieważ cząstki stałe znajdujące się w powietrzu rozpraszają światło ultrafioletowe, dzięki czemu mniej światła - potrzebnego do wytworzenia witaminy D - dociera do skóry. Nie możesz kontrolować zanieczyszczenia w swojej okolicy, ale możesz sprawdzić poziom witaminy D, aby wiedzieć, czy masz jej wystarczająco dużo.

Podsumowując

Teraz wiesz, co wpływa na poziom witaminy D w twoim organizmie i co może sprawiać, że masz jej zbyt mało. Warto regularnie monitorować poziom witaminy D we krwi, aby upewnić się, że mamy jej wystarczającą ilość. Witamina D to nie tylko zdrowe kości, ale również dobre samopoczucie, brak uczucia zmęczenia i sprawniejszy układ odpornościowy.