Czym jest depresja?
Terminu depresja w obiegowym ujęciu używa się jako synonimu kiepskiego samopoczucia, przygnębienia, uczucia smutku, bezsilności i innych negatywnych stanów emocjonalnych. W rzeczywistości jednak termin ten definiuje poważną chorobę o podłożu psychicznych związaną z zaburzeniami nastroju i emocji o tak dużym nasileniu, że uniemożliwiają one normalne funkcjonowanie jednostki i wymagają pomocy lekarskiej. Zaburzenia depresyjne charakteryzują się bardzo zróżnicowanym obrazem klinicznym, często imitującym wiele innych schorzeń, przez co ich wczesne i precyzyjne rozpoznanie bywa trudne. Na depresję chorować może nawet co dziesiąty dorosły mieszkaniec naszego globu!
Depresja a przyrost tkanki tłuszczowej trzewnej
Wyniki przeglądu systematycznego autorstwa grupy naukowców pod kierownictwem prof. McElroya wskazują, że zarówno u osób dorosłych jak i u dzieci i młodzieży z zaburzeniami depresyjnymi obserwuje się zwiększoną częstotliwość występowania rozwoju nadwagi i otyłości. Badania przeprowadzone w latach kolejnych z udziałem kobiet w średnim wieku ze stwierdzoną depresją wykazały, że zaburzeniom depresyjnym towarzyszy wyraźny wzrost ilości tkanki tłuszczowej trzewnej [Everson-Rose i wsp.]. Autorzy uznali, że to przede wszystkim ze względu na zwiększenie ilości tkanki tłuszczowej trzewnej depresja zwiększa ryzyko chorób układu krążenia i cukrzycy.
Mechanizmy powyżej zależności są złożone, ale prawdopodobnie w dużej mierze wynikają z nadaktywności glikokortykoidów. Wyniki badań przeprowadzonych dwa lata temu przez holenderskich naukowców wiążą zależność pomiędzy depresją a wzrostem ilości tłuszczu trzewnego z zaburzeniem działania osi podwzgórze- przysadka- nadnercza i wzrostem poziomu kortyzolu. Nieprawidłowości w zakresie wydzielania tego hormonu są w zasadzie dość podobne w depresji i otyłości brzusznej.
U osób dotkniętych depresją obserwuje się także wzmożoną aktywność neuronów odpowiadających za wydzielanie kortykoliberyny, co stymuluje produkcję adrenokortykotropiny (ACTH), która z kolei nasila syntezę i uwalnianie kortyzolu. Wzrost poziomu tego hormonu nie tylko skutkuje zaburzeniem gospodarki węglowodanowej i tłuszczowej (insulinooporność, hipertriglicerydemia), ale także związane jest z nasileniem objawów lęku i smutku oraz prowadzi do zaburzeń uwagi i pamięci. Co więcej zarówno w przypadku otyłości brzusznej jak i w przebiegu depresji obserwuje się wzrost poziomu wskaźników stanu zapalnego i nadmierny poziom leptyny.