Czy zdarzyło Ci się kiedyś śnić o czymś całkowicie dziwacznym niczym z filmu science fiction? A może miałeś sytuację, kiedy dobrze się bawiłeś i nagle zdałeś sobie sprawę, że to jednak sen? Sny to seria obrazów, emocji lub myśli, które pojawiają się, kiedy śpisz. Mogą być miłe, cudowne, ale również przerażające albo bezsensowne. Sny przybierają nieograniczone formy. I choć czasami nie masz pojęcia, co one oznaczają, to przynajmniej możesz wiedzieć skąd pochodzą. Wszystko to jest sprawką Twojego mózgu.
Dlaczego śnimy?
Wiele snów jest jednorazowych, ale niektóre powtarzają się, np. te, w których spadamy, ktoś nas ściga, gdy bierzemy udział w wypadku albo latamy. Często też sny odzwierciedlają nasze ukryte emocje lub myśli. Oto kilka teorii wyjaśniających, dlaczego w ogóle istnieją sny.
Kreatywna inspiracja
Artyści często mówią, że najlepsze pomysły przychodzą do nich w snach, uruchamiają one kreatywność. Logika jest zahamowana, a wizualne obrazy odrywają się od rzeczywistości, dzięki temu najdziwniejsze pomysły mogą się okazać całkiem dobrymi.
Pomoce pamięciowe
Nie do końca wiadomo, w jaki sposób sny wpływają na przechowywanie pamięci. Jednak istnieje pogląd, że sny filtrują niepotrzebne wspomnienia, jednocześnie śledząc to, co jest ważne. Spanie może pomóc Ci zachować nowe informacje. Dlatego zawsze najlepiej jest dobrze się wyspać, jeśli wiesz, że masz dużo nauki. Bodźce zewnętrzne, które normalnie zakłócałyby zachowanie pamięci, są ignorowane.
Przetwarzanie emocjonalne
Sny mogą pomóc Ci w przetwarzaniu uczuć. Gdy śpisz, mózg działa na poziomie emocjonalnym. Dzięki temu możesz analizować, co się dzieje, inaczej niż gdy nie śpisz.
A co z koszmarami?
Pamiętaj, sny pomagają przetworzyć wszystkie emocje, nie tylko te dobre. Koszmary są często wywoływane przez:
- zaburzenia urazowe, w tym zespół stresu pourazowego (PTSD),
- stres lub niepokój,
- chorobę,
- leki,
- zażywanie alkoholu lub narkotyków,
- wyzwalanie bodźców przed snem (np. oglądanie horrorów).
Podczas gdy sporadyczne koszmary nie są powodem do obaw, to te nawracające mogą wskazywać na zaburzenia snu. Każde zaburzenie, które zmienia Twój schemat snu, naraża Cię na koszmary senne.
Typowe zaburzenia obejmują:
- bezsenność,
- bezdech senny,
- zespół niespokojnych nóg (RLS),
- narkolepsję.
Niektóre typowe objawy zaburzeń snu to:
- niepokój przed snem,
- trudności z zasypianiem,
- niemożność spania w nocy.
Jeśli ciągle zmagasz się z koszmarami i masz problemy ze snem, porozmawiaj ze swoim lekarzem. Może on pomóc w opracowaniu najlepszego sposobu działania, aby poradzić sobie z bieżącymi problemami.
Jak zapamiętać swoje sny?
Czasami budzisz się i nie możesz sobie przypomnieć, o czym śniłaś. Czy to oznacza, że nie masz snów? Nie. Po prostu ich nie pamiętasz. Stoi za tym substancja chemiczna związana z pamięcią — noradrenalina. W momencie, gdy śnimy, noradrenalina jest na najniższym poziomie. W trakcie snu zwalnia też aktywność mózgu, która pozwala zachować pamięć. Jeśli zatem chcesz zapamiętać swoje sny, wówczas najlepiej zapisuj je zaraz po przebudzeniu, bo możesz bardzo szybko o nich zapomnieć.
Podsumowanie
Sny to obrazy, które widzimy podczas spania. Często są odzwierciedleniem naszych myśli i emocji. Mogą być miłe, ale także straszne i męczące. Czasami mogą nie świadczyć o niczym istotnym, a innym razem mogą być oznaką problemów emocjonalnych, nierozwiązanych spraw, nieujawnionych lęków lub urazów z dzieciństwa itp.
