Co to jest prawidłowa postawa ciała?
Siedzący tryb życia, coraz mniejsza aktywność fizyczna, epidemia otyłości, stres, złe nawyki – to wszystko szybka droga do bólu kręgosłupa.
Prawidłowa postawa ciała zapewnia optymalne zrównoważenie i stabilność ciała. Gdy wszystkie odcinki ciała znajdują się we właściwej pozycji, organizm człowieka chroniony jest przed negatywnymi czynnikami zewnętrznymi środowiska. Prawidłowa postawa ciała wiąże się z minimalnym wysiłkiem mięśniowym i zapewnia warunki dla właściwego ułożenia i działania narządów wewnętrznych.
Poprawna postawa ciała jest niezwykle ważna u dzieci (ale nie tylko), gdyż warunkuje prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny. Sprawność organizmu, jego możliwości, efektywność pracy – wynika w dużej mierze od prawidłowej budowy i postawy ciała.
O prawidłowej postawie mówimy wówczas, gdy poszczególne elementy szkieletu są do siebie idealnie dopasowane i dzięki mięśniom, ścięgnom, więzadłom i chrząstkom utrzymane są w prawidłowym położeniu.
Niezwykle istotne jest utrzymanie prawidłowych krzywizn kręgosłupa, gdyż pomagają one w zachowaniu równowagi i pełnią rolę amortyzatorów w czasie chodzenia, biegania, skakania czy podnoszenia ciężkich przedmiotów.
Prawidłowa postawa, czyli jaka?
Zastanawiasz się, jak rozpoznać prawidłową postawę ciała?
Poniżej znajdziesz kilka charakterystycznych dla niej cech.
- głowa znajduje się nad klatką piersiową, biodrami i stopami
- barki nie są wysunięte do przodu i oba znajdują się na takiej samej wysokości
- klatka piersiowa jest wysklepiona w przód, brzuch płaski – nie jest wypchnięty do przodu
- na plecach delikatnie rysują się naturalne krzywizny kręgosłupa
- łopatki przylegające
- stopy wysklepione (brak płaskostopia)
- kolana zwrócone do przodu
Jak natomiast łatwo rozpoznać, że postawa ciała nie jest prawidłowa?
- głowa wysunięta jest w przód
- barki wysunięte do przodu
- płaska lub zapadnięta klatka piersiowa
- brzuch wysunięty do przodu
- zaokrąglone plecy
- nadmiernie pogłębione naturalne krzywizny kręgosłupa (najczęściej skolioza boczna i lordoza lędźwiowa)
- płaskostopie
Przyczyny zaburzeń i wad postawy
Każde odchylenie kręgosłupa od normy wiąże się ze zmianą postawy ciała. Mówimy wówczas o zaburzeniach lub wadach postawy. Najczęściej ich przyczyną jest dystonia mięśniowa. Dystonia mięśniowa to zaburzenie napięć pomiędzy dużymi grupami mięśniowymi. Mówimy wówczas o sytuacji, gdzie jedne grupy mięśni ulegają osłabieniu, w innych występuje ich wzmożone napięcie i skrócenie. Mięśnie te odpowiedzialne są za stabilizację kręgosłupa. W związku z zachwianiem równowagi w napięciach tych mięśni, kręgosłup traci prawidłową stabilizację.
Jest to początek łańcucha zmian, który prowadzi do chorób zwyrodnieniowych i wad postawy.
Zachowania, które doprowadzają do wad postawy:
- nieprawidłowa pozycja podczas snu
- praca/nauka przy okrągłym stole/za małym lub za dużym stole/ nieodpowiednim krześle
- przyjmowanie skulonej pozycji podczas codziennych aktywności – garbienie się
- nieodpowiednie noszenie ciężkich przedmiotów
- noszenie torebki/plecaka – na jednym ramieniu lub na niewyregulowanych paskach
- zbyt wczesne zakładanie butów na obcasie
- osłabienie mięśni brzucha
- osłabienie mięśni grzbietu
- siedzenie na podkurczonej nodze
- nawykowe stanie na jednej nodze
- otyłość
Konsekwencje wad postawy
To, co przychodzi nam do głowy najczęściej, to bóle kręgosłupa. Bardzo przykra dolegliwość. Nie jest to jednak jedyny skutek, jaki wiąże się z wadami postawy.
Inne konsekwencje wad postawy:
- ograniczona wydolność fizyczna
- częste infekcje górnych dróg oddechowych
- zaburzenia czynności trawienia
- chroniczne zaparcia
- zaburzenia miesiączkowania u kobiet
- silne bóle menstruacyjne
- przedwczesne zmiany zwyrodnieniowe i przeciążeniowe
- zniekształcenie kręgosłupa i żeber
- zaburzenia symetrii budowy ciała
Jak zapobiegać wadom postawy?
Większość dzieci przychodzi na świat ze zdrowym kręgosłupem, nóżkami i rączkami. Kluczem do sukcesu jest przede wszystkim prowadzenie zdrowego stylu życia i aktywność fizyczna. Bardzo ważne jest korygowanie nieprawidłowej postawy ciała, czy to u siebie czy u dziecka. Zwracajmy uwagę na to, by się nie garbić, nie podnosić przedmiotów na okrągłych plecach, prawidłowo siedzieć przy stole czy biurku. W przypadku już istniejących wad postawy warto skonsultować się z fizjoterapeutą, a następnie regularnie wykonywać zalecone ćwiczenia korygujące postawę ciała.
