Witamina A jest to witamina rozpuszczalna w tłuszczach. Odgrywa istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu ludzkiego organizmu. Czym objawiają się jej niedobory i jakie mogą być tego skutki?
Co to jest witamina A?
Witamina A jest często uważana za pojedynczy składnik odżywczy, jednak tak naprawdę jest to nazwa grupy związków rozpuszczalnych w tłuszczach, w tym retinolu i jego pochodnych, oraz karotenoidów, w tym beta-karotenu. Istnieją dwie główne formy witaminy A, które występują w żywności: retinol i beta-karoten.
Retinol występuje wyłącznie w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak nabiał, wątróbka i ryby, podczas gdy beta karoten i karotenoidy występują w produktach roślinnych, takich jak owoce, warzywa i oleje.
Ponieważ witamina A jest rozpuszczalna w tłuszczach, jest przechowywana w organizmie do późniejszego wykorzystania. Większość witaminy A w organizmie jest przechowywana w wątrobie.
Jakie funkcje pełni witamina A?
Witamina A jest ważnym składnikiem odżywczym, który korzystnie wpływa na zdrowie na wiele sposobów.
Jest silnym przeciwutleniaczem
Karotenoidy mają właściwości przeciwutleniające. Dieta bogata w karotenoidy jest związana z niższym ryzykiem wielu chorób, takich jak choroby serca, rak płuc i cukrzyca.
Jest niezbędna dla zdrowia oczu i zapobiega zwyrodnieniu plamki żółtej
Jak już wspomniałam, witamina A jest niezbędna dla zdrowia oczu i prawidłowego wzroku. Spożycie odpowiedniej ilości witaminy A w diecie pomaga chronić przed niektórymi chorobami oczu, takimi jak zwyrodnienie plamki żółtej.
Może chronić przed niektórymi nowotworami
Ze względu na swoje właściwości przeciwutleniające owoce i warzywa bogate w karotenoidy mogą chronić przed niektórymi rodzajami raka.
Jest ważna dla płodności i rozwoju płodu
Witamina A odgrywa ważną rolę w rozwoju plemników i komórek jajowych. Ma to kluczowe znaczenie dla płodności, zdrowia łożyska, rozwoju i utrzymania tkanki płodowej, a także wzrostu płodu.
Wzmacnia układ odpornościowy
Witamina A stymuluje reakcje chroniące Twoje ciało przed chorobami i infekcjami. Niedobór tego składnika odżywczego prowadzi do podwyższonego poziomu cząsteczek prozapalnych, które zmniejszają odpowiedź i funkcję układu odpornościowego.
Objawy niedoboru witaminy A
Sucha skóra
Witamina A odgrywa ważną rolę w naprawie skóry i pomaga zwalczać stany zapalne. Niedobór tego składnika odżywczego może prowadzić do stanów zapalnych.
Suche oczy i problemy ze wzrokiem
Jedną z pierwszych oznak niedoboru witaminy A jest niezdolność do wytwarzania łez i suchość oczu.
Nocna ślepota
Charakterystycznym objawem niedoboru witaminy A w diecie jest pogorszenie widzenia po zmroku, określane czasem jako kurza ślepota.
Problemy z płodnością
Niedobory witaminy A mogą być jedną z przyczyn problemów z poczęciem potomstwa. Niedobór tej witaminy wiąże się również z częstszymi poronieniami.
Zahamowanie wzrostu u dzieci
Dzieci, które nie otrzymują wystarczającej ilości witaminy A, mogą doświadczać zahamowania wzrostu. Wynika to z faktu, że witamina A jest niezbędna do prawidłowego rozwoju organizmu ludzkiego.
Częste infekcje gardła
Wykazano, że osoby dorosłe dostarczające odpowiedniej ilości witaminy A wraz z dietą i suplementacją, rzadziej doznają infekcji gardła.
Wolne gojenie się ran
Wynika to z faktu, że witamina A wspomaga tworzenie kolagenu, ważnego składnika zdrowej skóry. Badania sugerują, że zarówno doustna, jak i miejscowa suplementacja witaminą A, może przyspieszyć gojenie się ran.
Trądzik
Wiele badań powiązało niski poziom witaminy A z obecnością trądziku i różnego rodzaj wyprysków.
W jakich produktach znajduje się witamina A?
Istnieje wiele dietetycznych źródeł witaminy A. Witamina A w formie retinolu występuje w produktach pochodzenia zwierzęcego. Jest łatwiej przyswajana i wykorzystywana przez organizm, niż roślinne źródła karotenoidów. Zdolność organizmu do skutecznego przekształcania karotenoidów, takich jak beta-karoten, w aktywną witaminę A zależy od wielu czynników, w tym od genetyki, diety, ogólnego stanu zdrowia i leków.
Pokarmy o najwyższej zawartości retinolu to: żółtka, wątróbka, masło, tran, łosoś, cheddar, makrela, pstrąg.
Pokarmy bogate w karotenoidy, takie jak beta-karoten, to: bataty, dynia, marchew, jarmuż, szpinak, kapusta, czerwona papryka.
Co warto zapamiętać?
Witamina A jest rozpuszczalnym w tłuszczach składnikiem odżywczym niezbędnym do funkcjonowania układu odpornościowego, zdrowia oczu, reprodukcji i rozwoju płodu.
Dla osób dorosłych kluczowe znaczenie ma osiągnięcie dziennej dawki wynoszącej 700–900 mcg. Nie należy przekraczać górnej dziennej wartości 3000 mcg.
W przypadku niedoborów witaminy A należy wspomóc się odpowiednią suplementacją.
