Dna moczanowa – co to za choroba?
Dna moczanowa, określana również jako artretyzm czy podagra, to choroba polegająca na nadmiernym gromadzeniu kwasu moczowego we krwi, który następnie odkłada się w stawach, narządach, mięśniach i wywołuje stany zapalne. Zbyt wysokie stężenie kwasu moczowego we krwi wiąże się z zaburzeniami metabolicznymi. W zajętych obszarach pojawiają się bóle, zaczerwienienie, obrzęki oraz podwyższona temperatura ciała.
Na dnę moczanową częściej chorują mężczyźni. Bardzo często schorzenie to towarzyszy innym zaburzeniom, takim jak podwyższony poziom cholesterolu i trójglicerydów we krwi oraz nadmierna masa ciała. Bardzo często współtowarzyszy takim chorobom jak niedoczynność tarczycy, reumatoidalne zapalenie stawów, nadciśnienie tętnicze czy insulinooporność.
Prawidłowe stężenie kwasu moczowego we krwi nie powinno przekraczać 7mg/dl. Zwiększenie stężenia kwasu moczowego może wiązać się z nadmiernym jego wytwarzaniem lub jego upośledzonym wydalaniem.
Hiperurykemia wiąże się znacząco z rozwojem nadciśnienia tętniczego, chorób układu krążenia oraz chorób nerek.
Do tej pory nie wymyślono skutecznego leku przeciw dnie moczanowej. Stosuje się jedynie leki przeciwbólowe oraz przeciwzapalne. Stosowanie odpowiedniej diety może zmniejszyć dolegliwości, a nawet całkowicie wyeliminować przyczyny choroby.
Dna moczanowa – dieta
Dieta przy dnie moczanowej powinna obejmować produkty o niskiej zawartości puryn. Puryny zwiększają bowiem stężenie kwasu moczowego we krwi.
Duże ilości puryn znajdują się w takich produktach, jak:
- podroby (wątróbka, serca, żołądki);
- owoce morza, ikra;
- wywary mięsne, galarety;
- niektóre ryby i przetwory rybne (wędzony łosoś, makrela, śledzie, szproty).
Produkty te należy wykluczyć z diety osób chorujących na dnę moczanową.
Produkty o średniej ilości puryn:
- wędliny, parówki, kiełbasy;
- warzywa strączkowe (ciecierzyca, fasola, soja, zielony groszek);
- mięsa: wołowina, jagnięcina, dziczyzna, wieprzowina, drób;
- ryby: sandacz, dorsz, mintaj;
- grzyby,
- szpinak,
- czekolada.
Produkty te mogą być spożywane przez osoby chorujące na dnę moczanową w ograniczonych ilościach.
Produkty z niską zawartością puryn:
- Warzywa takie jak bakłażan, papryka, kapusta, ogórki, marchew, kalarepa, sałata, rzodkiewki, buraki, ziemniaki, pomidory, cukinia, kalafior, seler, szparagi.
- Owoce takie jak jabłka, gruszki, wiśnie, ananas, truskawki, czereśnie, śliwki, pomarańcze, kiwi, maliny, porzeczki.
- Produkty zbożowe: pieczywo żytnie razowe, pieczywo mieszane, ryż, kasze, makarony, wafle ryżowe.
- Przetwory mleczne: kefir, jogurt, maślanka, zsiadłe mleko, twaróg.
- Jajka.
- Ziarna i orzechy takie jak słonecznik, sezam, orzechy włoskie, laskowe.
Dieta powinna w dużej mierze bazować na produktach wymienionych w tej grupie.
Wyróżnić można również produkty, które nie zawierają puryn. Zaliczamy do nich:
- cukier,
- dżemy, marmolady,
- miód,
- masło,
- śmietana.
Zasady żywienia
W przypadku dny moczanowej zaleca się spożywanie 4-5 mniejszych posiłków dziennie. Jedzenie większych posiłków może utrudniać organizmowi neutralizację nadwyżki kwasu moczowego. Jedzenie mniejszych porcji sprawi, że organizm znacznie lepiej upora się z produkowanym kwasem moczowym i nie dopuści do odkładania się moczanów w stawach.
Niewskazany jest nadmiar tłuszczów w diecie. Lipidy wzmagają bowiem wchłanianie zwrotne kwasu moczowego. Zalecane jest również ograniczenie tłuszczów zwierzęcych i wyeliminowanie roślinnych tłuszczów utwardzanych.
Zaleca się dietę z wysoką zawartością węglowodanów. Węglowodany wspomagają wydalanie kwasu moczowego z organizmu.
Zawartość białka powinna być dostosowana do potrzeb fizjologicznych. Nie należy przesadnie zwiększać ilości jego spożycia.
Najlepiej sprawdzają się posiłki gotowane. Mięso gotowane w wodzie umożliwia znaczne wypłukiwanie puryn.
Dieta oparta powinna być głównie na produktach o niskiej zawartości puryn.
Ograniczyć należy spożycie piwa oraz innych napojów zawierających alkohol.
Istotne jest również spożywanie dużej ilości płynów, głównie wody.
Przykładowy jadłospis
Śniadanie
Omlet z cukinią i pomidorami
II śniadanie
Koktajl z truskawek i kefiru
Obiad
Pieczona papryka faszerowana komosą ryżową
Podwieczorek
Ciastka owsiane z nasionami chia
Kolacja
Sałatka z pomidorów i mozzarelli, chleb żytni na zakwasie
Podsumowując, w przypadku dny moczanowej odpowiednia dieta ma ogromne znaczenie. Warto zapoznać się z zaleceniami i wdrożyć je w życie.
