Łosoś jest jednym z najczęściej wybieranych źródeł łączących białka i kwasy tłuszczowe omega-3 w Europie, w tym w Polsce. Warto jednak zrozumieć, że nie każdy rodzaj łososia jest tak samo zdrowy. Różnice w jakości wynikają głównie z tego, czy ryba pochodzi z hodowli, czy z dzikiego połowu oraz z samego regionu połowu. W Polsce dominujący na rynku łosoś to łosoś norweski i atlantycki, ale warto wiedzieć, jak wpływają one na nasze zdrowie i który z nich jest najbezpieczniejszy do spożycia.
Najzdrowsze rodzaje łososia
Łosoś dziki (Pacyficzny)
Dziki łosoś, zwłaszcza pochodzący z Pacyfiku (np. sockeye, chinook, coho), uchodzi za najzdrowszy wybór. Jego naturalna dieta i środowisko sprawiają, że zawiera większe ilości kwasów omega-3 i ma mniej tłuszczu niż łosoś hodowlany. Ponadto dziki łosoś ma charakterystyczny czerwony kolor mięsa, wynikający z obecności astaksantyny – silnego przeciwutleniacza.
Korzyści z jedzenia dzikiego łososia:
wysoka zawartość kwasów omega-3,
mniejsze ryzyko obecności zanieczyszczeń chemicznych, takich jak pestycydy i antybiotyki,
lepsza struktura mięsa, mniej tłuszczu w porównaniu z hodowlanym łososiem.
Na rynku polskim dziki łosoś jest trudniej dostępny, ale można go znaleźć w sklepach z produktami ekologicznymi i specjalistycznych sklepach rybnych. Często jest droższy od łososia hodowlanego, co wynika z mniejszej podaży.
Łosoś z ekologicznych hodowli
Łosoś z certyfikowanych hodowli ekologicznych to kolejny zdrowy wybór. Hodowle te działają zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, co oznacza, że ryby są hodowane w mniej zatłoczonych warunkach, karmione naturalną dietą i nie są narażone na kontakt z dużą ilością chemikaliów czy antybiotyków. Łosoś ekologiczny ma wyższą zawartość kwasów omega-3 i lepszy profil tłuszczowy niż standardowy łosoś hodowlany.
Korzyści z jedzenia łososia z hodowli ekologicznych:
ograniczona zawartość antybiotyków i pestycydów,
wyższe standardy dobrostanu ryb,
lepsza jakość mięsa.
Łosoś, którego lepiej unikać
Łosoś norweski hodowlany
Łosoś norweski to najpopularniejszy rodzaj łososia dostępny w Polsce i w Europie. Jednak większość łososi norweskich pochodzi z intensywnych hodowli, gdzie ryby żyją w zatłoczonych warunkach, co sprzyja rozwojowi chorób. W takich warunkach stosowane są antybiotyki i pestycydy, aby zapobiec chorobom i pasożytom.
Ponadto łosoś norweski jest karmiony sztucznymi paszami, które mogą zawierać oleje roślinne, co obniża poziom omega-3 w mięsie i podwyższa poziom kwasów omega-6, co niekorzystnie wpływa na zdrowie.
Zagrożenia związane z łososiem norweskim hodowlanym:
możliwość obecności antybiotyków i pestycydów,
niewłaściwy stosunek omega-3 do omega-6,
większa zawartość tłuszczu, który może zawierać zanieczyszczenia chemiczne.
Łosoś atlantycki hodowlany
Łosoś atlantycki, podobnie jak norweski, jest powszechnie hodowany w intensywnych farmach rybnych. Występuje głównie na północnym Atlantyku, a kraje takie jak Norwegia, Szkocja i Islandia dominują w jego hodowli. Łosoś atlantycki hodowlany powoduje podobne zagrożenia jak norweski – duże stężenie antybiotyków i chemikaliów stosowanych w hodowlach, a także sztuczna pasza, która wpływa na niższą jakość mięsa.
Zagrożenia związane z łososiem atlantyckim hodowlanym:
ryzyko obecności substancji chemicznych,
sztuczna dieta, która obniża wartość odżywczą ryby,
potencjalnie wyższe ryzyko obecności metali ciężkich.
Łosoś hodowany w Azji (np. chiński)
Choć mniej powszechny na polskim rynku, łosoś hodowany w Azji, zwłaszcza w Chinach, jest narażony na szczególnie niebezpieczne warunki hodowli. Standardy sanitarno-hodowlane w Azji są zazwyczaj niższe niż w Europie, co zwiększa ryzyko skażenia mięsa metalami ciężkimi, pestycydami i antybiotykami.
Dlaczego warto unikać łososia z Azji:
słabe standardy hodowlane,
wysokie ryzyko skażenia chemikaliami i metalami ciężkimi.
Na co zwrócić uwagę przy zakupie łososia?
Pochodzenie ryby — sprawdź, skąd pochodzi łosoś. Najlepiej wybierać łososia dzikiego z Alaski lub z certyfikowanych hodowli ekologicznych. Unikaj łososia z intensywnych hodowli, zwłaszcza z regionów, które nie przestrzegają rygorystycznych standardów produkcji.
Certyfikaty — szukaj ryb z certyfikatami, takimi jak ASC (Aquaculture Stewardship Council) lub MSC (Marine Stewardship Council). Oznaczają one, że ryby pochodzą z zrównoważonych i odpowiedzialnych źródeł.
Kolor mięsa — dziki łosoś ma bardziej intensywny kolor mięsa, wynikający z obecności naturalnych barwników, takich jak astaksantyna. Jeśli mięso łososia hodowlanego jest zbyt różowe, może to sugerować, że barwiono je sztucznie.
Zapach — świeży łosoś powinien mieć delikatny zapach morskiej wody. Unikaj ryb o intensywnym, rybim zapachu, który może wskazywać na niską jakość lub nieświeżość.
Podsumowanie
Najzdrowszym wyborem na rynku europejskim i polskim jest dziki łosoś, zwłaszcza z Pacyfiku, oraz łosoś z certyfikowanych hodowli ekologicznych. Te rodzaje ryb mają wyższą zawartość kwasów omega-3 i są mniej narażone na działanie substancji chemicznych, takich jak antybiotyki czy pestycydy. Z kolei łososia norweskiego i atlantyckiego z intensywnych hodowli należy spożywać z umiarem, ze względu na ryzyko zanieczyszczeń i niższą jakość mięsa.
Jeśli zależy Ci na zdrowiu, warto wybierać łososia z odpowiednimi certyfikatami oraz sprawdzać pochodzenie ryby, aby uniknąć ryzyka związanego z intensywnymi hodowlami.
Źródła:
National Center for Biotechnology Information (NCBI) - Badania nad wartością odżywczą łososia dzikiego i hodowlanego:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4971097/
Healthline - Różnice między dzikim a hodowlanym łososiem:
https://www.healthline.com/nutrition/wild-vs-farmed-salmon
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.