Czym się objawia ginekomastia?
Ginekomastia objawiająca się łagodnym powiększeniem męskiego sutka to dla mężczyzny istotny problem natury kosmetycznej, jego podłoże uwarunkowane jest jednak hormonalnie – i warto o tym pamiętać. Stan ten wynika z braku równowagi pomiędzy poziomem androgenów i estrogenów bądź też związany jest z lokalnie zmienioną wrażliwością receptorów androgenowych i estrogenowych. Obniżenie poziomu wolnych androgenów wynika zazwyczaj ze spowolnienia tempa ich produkcji bądź nasilonego wiązania z SHBG (sex hormone-binding globulin - globuliną wiążącą hormony płciowe).
Wolne estrogeny
Wzrost liczby wolnych estrogenów związany natomiast może być częściowo ze zwiększoną ich produkcją (w jądrach i nadnerczach), ale przede wszystkim wynika z nasilonej „aromatyzacji” androgenów (głównie w tkance tłuszczowej, ale też i mięśniowej) bądź też ze zwiększonego uwalniania żeńskich hormonów związanych z białkami. Warto pamiętać także, iż w żywności i suplementach znajdują się substancje działające podobnie do estrogenów i mogące wywoływać podobne do nich efekty w ustroju.
Hormony płciowe
Nieraz ginekomastia obserwowana jest również w przypadku prawidłowego stężenia hormonów płciowych. W wybranych wypadkach zarówno androgeny jak i estrogeny mogą wykazywać upośledzone działanie na poziomie tkankowym, związane jest to z defektem receptorów docelowych, które niewłaściwie odczytują sygnały nadawane przez te hormony. Pewną rolę w patogenezie ginekomastii odgrywać może także progesteron oraz czynniki wzrostowe takie jak IGF-1.
Niewłaściwy stosunek androgenów do estrogenów
W zdecydowanej większości przypadków jednak ginekomastii towarzyszy niewłaściwy stosunek androgenów do estrogenów.
Doping
Chociaż w przypadku sportowców ginekomastia jest najczęściej konsekwencją stosowania niektórych środków dopingujących (pojawia się albo w trakcie albo po zakończeniu kuracji sterydowej), to patologia ta może towarzyszyć także wielu stanom chorobowym, dlatego nie powinna być nigdy bagatelizowana. Ginekomastię obserwuje się m.in. w przypadku nowotworów nadnerczy, jąder, sutka i gruczołu krokowego, stan ten pojawia się także w przypadku nadczynności tarczycy, marskości wątroby, chorobach nerek. Ginekomastia spowodowana może być również stosowanie niektórych leków (m.in. stosowanych przy chorobie wrzodowej, nadciśnieniu, padaczce czy depresji).
Lipomastia
Istnieje także coś takiego jak pseudoginekomastia, zwana także lipomastią – jest to stan, który wyglądem przypomina tzw. „gino”, jednak nie towarzyszą mu zmiany w komponencie gruczołowym. Lipomastia wynika z miejscowego odkładania się tkanki tłuszczowej i dotyka osoby z otyłością bądź sporą nadwagą. Wreszcie też istnieje coś takiego jak ginekomastia idiopatyczna – stan w którym podłoże tej przypadłości jest niewyjaśnione.
