W czasie ciąży ciało kobiet zmienia się, co jest procesem w pełni naturalnym, wynikającym z konieczności zapewnienia optymalnych warunków dla prawidłowego rozwoju płodu.
W tym czasie dochodzi m.in. do konsekwentnego przyrostu masy ciała, co dla niektórych pań postrzegane jest jako uciążliwy problem natury estetyczne. Uczucie dyskomfortu pogłębia się zwłaszcza wtedy, gdy oprócz naturalnych fizjologicznych następstw ciąży pojawiają się także dodatkowe centymetry i kilogramy spowodowane złą dietą. W takiej sytuacji zdarza się, iż przyszłe mamy decydują się na wprowadzenie różnego rodzaju zabiegów odchudzających, niekiedy – o zgrozo – egzotycznych diet zaczerpniętych z kolorowej prasy. Warto zadać sobie pytanie, czy w ogóle można odchudzać się w czasie ciąży, a jeśli tak – to jakiego rodzaju rozwiązania należy zastosować by nie ryzykować zdrowiem swoim i przede wszystkim – swojego dziecka.
Odchudzanie w czasie ciąży – czy to dobry pomysł?
Nie ulega wątpliwości, że nadmiar tkanki tłuszczowej, przekraczający zdolności adaptacyjne organizmu, w sposób niekorzystny wpływać może na rozwój płodu. W związku z tym wydawać by się mogło, że rozpoczęcie odchudzania w czasie ciąży jest opcją zdecydowanie korzystniejszą niż bagatelizowanie problemu. W praktyce sytuacja jest bardziej złożona. Otóż wprowadzenie diety z ujemnym bilansem energetycznym może również stanowić czynnik negatywnie wpływający na stan zdrowia dziecka. Płód bardzo wyczulony jest na dostępność składników energetycznych, budulcowych i regulatorowych, a ich niedobór doprowadzić może do mniej lub bardziej poważnych zaburzeń a nawet – wad rozwojowych. Jedną z konsekwencji odchudzania się w czasie ciąży bywa zaburzenie genetyczne skutkujące zaburzeniem wrażliwości insulinowej, co jest czynnikiem predysponującym do zachorowania na cukrzycę, miażdżycę i otyłość. Ryzyko tego zaburzenia jest tym większe im głębsze są kaloryczne restrykcje wprowadzane przez przyszłą mamę.
Należy pamiętać, że ograniczanie spożycia energii często doprowadza do zubożenia diety w składniki pokarmowe o znaczeniu nieenergetycznym, takie jak choćby witaminy, składniki mineralne czy niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. O ile o skutkach niedoboru kwasu foliowego mówi i pisze się wiele, promując suplementację, o tyle o konsekwencjach zbyt niskiej podaży kwasów tłuszczowych z rodziny omega 3 wspomina się ciągle zbyt rzadko. Tymczasem wiele kobiet w ciąży, chcąc zadbać o sylwetkę stara się ograniczać spożycie tłuszczu zmniejszając szanse na pokrycie zapotrzebowania na wspomniane kwasy tłuszczowe. To oczywiście tylko wybrane przykłady na to, do jakich skutków prowadzić może odchudzanie w czasie ciąży, które – podkreślmy – samo w sobie nie jest dobrym pomysłem
Co zrobić, jeśli kilogramów przybywa zbyt szybko?
Ciąża nierozerwalnie wiąże się z przyrostem masy ciała, tyle że to ile w czasie jej trwania można bezpiecznie przytyć ma charakter wysoce indywidualny. W przypadku kobiet bardzo szczupłych (BMI poniżej 18,5), przyrost masy ciała w ciągu dziewięciu miesięcy może nawet przekraczać 15 kg. W przypadku kobiet o przeciętnej, prawidłowej masie ciała (BMI 18,5 – 25) za optymalny uważa się przyrost dodatkowych 10 – 13 kg. Sprawa jest bardziej skomplikowana u pań z nadwagą i otyłością. Im większa nadwyżka tkanki tłuszczowej tym przyrost winien być mniejszy, choć nigdy nie może spaść poniżej 7 – 8 kg.
Jeśli zdarzy się, że kilogramów w czasie ciąży przybywa zbyt szybko i zbyt dużo, należy zwrócić szczególną uwagę na jakościowy i ilościowy skład diety. Nie chodzi tutaj o to by wprowadzać idiotyczne rozwiązania typu ŻP („jedz połowę” ), a jedynie by postawić na nisko przetworzone produkty żywnościowe. Zdecydowanie najbardziej wskazanym i najbardziej odpowiedzialnym rozwiązaniem jest zasięgnięcie porady dietetyka. Specjalista ten udzieli wartościowych wskazówek dotyczących sposobu odżywiania i dopasuje dietę indywidualnie pod potrzeby przyszłej mamy, biorąc pod uwagę osobnicze uwarunkowania. Rozwiązaniem alternatywnym jest uważna lektura książek i poradników rekomendowanych przyszłym mamom, takich jak np. „Żywienie w ciąży. Porady żywieniowe dla przyszłych mam”. Zachować jednak należy tutaj pewną ostrożność i odrzucać opracowanie inspirowane kulturą wschodu, kulturą Indian Hopi i przepowiedniami Nostradamusa. Niestety na rynku pojawiają się również poradniki zawierające informacje nieprawdziwe, żeby nie powiedzieć – potencjalnie szkodliwe.
Odchudzające herbatki, suplementy i koktajle
Podobnie jak z odchudzającymi dietami wygląda sytuacja z suplementami mającymi przyspieszać spalanie tłuszczu. W czasie ciąży środków tego typu stosować po prostu się nie powinno, niezależnie od tego czy mają postać tabletek, kapsułek, proszków, syropów czy też chociażby herbatek i ziół do zaparzania. Niekiedy nawet suplementy zawierające zupełnie nieszkodliwe substancje mogą stanowić zagrożenie dla rozwijającego się płodu. Przed zastosowaniem jakiegokolwiek środka mającego status suplementu diety warto skonsultować się z lekarzem.
Co z aktywnością fizyczną?
Zaskakujące, że często te same panie, które z entuzjazmem podchodzą do rozmaitych diet odchudzających są nastawione tak krytycznie do wszelkich form rekreacji ruchowej. Tymczasem ciąża to nie choroba, a stan fizjologiczny, który nie wyklucza możliwości podejmowania regularnych treningów, oczywiście – odpowiednio ukierunkowanych. Systematyczna aktywność fizyczna wpływa korzystnie na metabolizm, zmniejsza ryzyko nadmiernego przyrostu masy ciała, wzmacnia poczucie własnej atrakcyjności, a także pomaga zapobiegać niektórym dolegliwościom ciążowym. Należy jednak bezwzględnie pamiętać, iż wprowadzenie aktywności fizycznej winno zostać uprzednio uzgodnione z lekarzem oraz – uwaga – być nadzorowane przez wykwalifikowanego trenera.
Podsumowanie
Warto podkreślić jasno i wyraźnie, że odchudzanie w czasie ciąży jest pomysłem nieodpowiedzialnym, zwłaszcza jeśli prowadzone jest na własną rękę, przy zastosowaniu porad z kolorowej prasy. Nie oznacza to jednak, że ciąża to czas, w którym nie należy dbać o sylwetkę i poczucie własnej atrakcyjności. Odpowiednio ukierunkowana aktywność fizyczna połączona z dobrze zbilansowaną, pełnowartościową dietą mogą przynieść nieocenione korzyści, zarówno dla przyszłej mamy jak i jej dziecka.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
