Producenci suplementów diety doskonale zdają sobie sprawę z tego, ze istnieje bardzo duże zapotrzebowanie na środki o silnym działaniu pobudzających i odchudzającym. Najpierw z rynku zniknęła
efedryna, następnie usunięty został głośny jej „zamiennik” czyli metyloheksamina zwana geranaminą, natychmiast jednak w jej miejsce pojawiły się „ekstrakt ze storczyka” obecny pod nazwą „dendrobium extract”. Warto się jednak zastanowić nad tym czym tak naprawdę ten składnik i jakie ma działanie?
Zmiana warty
Po zniknięciu z rynku preparatów zawierających metyloheksaminę niemal natychmiast pojawiły się „godne zamienniki”, o równie mocnym działaniu pobudzającym. W składzie preparatów takich jak „Craze” firmy Driven Sports znaleźć można było znaleźć magiczną pozycję: „Dendrobium extract”, która to wraz z kofeiną odpowiadać miała za silne działanie stymulujące, poprawiające zdolności wysiłkowe i przy okazji także – termogenne, czyli – wspomagające odchudzanie. Z faktycznym składem preparatu „Craze” wiążą się pewne kontrowersje i rozmaite spekulacje, niemniej jednak w tym artykule nie będę ich omawiać i rozpatrywać, a skoncentruję się na właściwościach wspomnianego komponentu, czyli – ekstraktu ze storczyka.
Magiczny storczyk
Popularny składnik przedtreningówek i spalaczy tłuszczu, czyli Dendrobium nobile to w fachowym tłumaczeniu dendrobium szlachetne, czyli gatunek rośliny z rodziny storczykowatych (Orchidaceae), występujący naturalnie na górskich obszarach Indii, Chin i Tajlandię. Charakterystyczną cechą tej rośliny jest to, że od dawna używana jest w tradycyjnej medycynie chińskiej jako roślina lecznicza pod nazwą shíhúlán (shihu). Przypisuje się jej właściwości tonizujące, zmniejszające zmęczenie, pobudzające trawienie, zmniejszające dolegliwości bólowe i obniżające gorączkę, a także – działanie przeciwcukrzycowe. Żaden z wyżej wspomnianych walorów nie został potwierdzony w badaniach na ludziach. Niemniej jednak ze względu na fakt, iż w ekstrakcie ze storyczka oprócz dendrobiny, denframiny, dendroksyny obecne są związki będące pochodnymi fenyloetyloaminy (PEA), mogą wywierać wpływ na poziom neuroprzekaźników, dokładny mechanizm działanie tychże związków obecnych w storczyku nie jest w pełni poznany. Ostatnie ciekawe publikacje dotyczące tego zagadnienia pochodzą z 1935 roku...
Czyli jak działa dendrobium?
Wiemy już, że nie ma tak na dobrą sprawę badań weryfikujących w sposób kompletny wpływ ekstraktów z dendrobium na ludzki organizm, zwłaszcza – na samopoczucie, zdolności wysiłkowe, stan pobudzenia. Te, które zostały do tej pory przeprowadzone dotyczą zgoła innych aspektów i obejmują hodowle komórkowe i materiał zwierzęcy, a nie zdrowych, aktywnych fizycznie ochotników. Tak więc nie mamy wiarygodnych źródeł, które mogą potwierdzić mechanizmy działania substancji zawartych w ekstraktach ze storyczka, ani też – samego efekty suplementacji. Jedyne na czym możemy bazować, to deklaracje producentów suplementów diety i opinie osób, które próbowały tego typu specyfików. Te natomiast są dość entuzjastyczne.
Można poczytać, że stosowanie preparatów zawierających ekstrakty z dendrobium może m.in.:
- zmniejszać zmęczenie,
- pobudzać do działania,
- poprawiać zdolnosći wysiłkowe,
- podkręcać termogenezę,
- nie powodując przy tym skutków ubocznych charakterystycznych dla metyloheksaminy (rozdrażnienie, „zjazd” z charakterystycznym spadkiem energii i obniżeniem nastroju.
Wszystkie te dane pochodzą jednak z niefachowych źródeł i nie weryfikują w pełni kwestii działania i przede wszystkim – bezpieczeństwa stosowania ekstraktów ze storyczka. Pocieszające jest, iż instytucje takie jak The American Herbal Products Association uważają, iż stosowanie dendrobium nie niesie za sobą zagrożenia dla zdrowia o ile dawki – nie są zbyt wysokie. Jakie dawki są optymalne? Tutaj nie ma pełnej zgodności. W suplementacji sportowej zaleca się ilości mieszczące się w przedziale od 50 do 300mg, przy czym kluczowa jest jakość surowca i zawartość składników aktywnych.
Podsumowanie
Preparaty zawierające ekstrakty ze storczyka bez wątpienia stanowią ciekawą opcję ze względu na właściwości pobudzające i poprawiające nastrój. Problematyczny jest jednak fakt, iż ich realny wpływ na funkcjonowanie organizmu ludzkiego jest słabo poznany. Nie możemy mieć więc stuprocentowe pewności, że przyjmowanie tego typu preparatów jest w pełni bezpieczne, zwłaszcza – w połączeniu z innymi związkami o działaniu stymulującym. Względem preparatów zawierających ekstrakty z dendrobium należy więc zachować pewną ostrożność.