Dendrobium – czyli ekstrakt ze storczyka. Prawie jak DMAA…

Stymulanty, stymulanty

Osoby aktywne fizycznie bardzo lubią stymulanty. Środki przedtreningowe cieszą się od kilku lat rosnącą popularnością. Sprawę komplikują trochę przepisy prawne, które utrudniają wprowadzanie do obrotu substancji pobudzających innych niż kofeina. Związane jest to oczywiście nie ze złą wolą jednostek zajmujących się kontrolą suplementów diety, ale brak badań potwierdzających nie tylko bezpieczeństwo oferowanych substancji, ale także brak informacji na temat ich faktycznego mechanizmu działania. Znakomitym przykładem może tutaj być popularna do niedawna metyloheksamina zwana też 1,3-dimetyloamylaminą bądź jak kto woli – geranaminą. Tak naprawdę nigdy nie poznano w jaki sposób ta substancja wpływa na ludzki organizm i nie oceniona w odpowiednich badaniach czy stosowanie w dawkach obecnych w preparatach rynkowych jest bezpieczne dla zdrowia.

Zmiana warty

Po zniknięciu z rynku preparatów zawierających metyloheksaminę niemal natychmiast pojawiły się „godne zamienniki”, o równie mocnym działaniu pobudzającym. W składzie preparatów takich jak „Craze” firmy Driven Sports znaleźć można było znaleźć magiczną pozycję: „Dendrobium extract”, która to wraz z kofeiną odpowiadać miała za silne działanie stymulujące, poprawiające zdolności wysiłkowe i przy okazji także – termogenne, czyli – wspomagające odchudzanie. Z faktycznym składem preparatu „Craze” wiążą się pewne kontrowersje i rozmaite spekulacje, niemniej jednak w tym artykule nie będę ich omawiać i rozpatrywać, a skoncentruję się na właściwościach wspomnianego komponentu, czyli – ekstraktu ze storczyka.

Magiczny storczyk

Popularny składnik przedtreningówek i spalaczy tłuszczu, czyli Dendrobium nobile to w fachowym tłumaczeniu dendrobium szlachetne, czyli gatunek rośliny z rodziny storczykowatych (Orchidaceae), występujący naturalnie na górskich obszarach Indii, Chin i Tajlandię. Charakterystyczną cechą tej rośliny jest to, że od dawna używana jest w tradycyjnej medycynie chińskiej jako roślina lecznicza pod nazwą shíhúlán (shihu). Przypisuje się jej właściwości tonizujące, zmniejszające zmęczenie, pobudzające trawienie, zmniejszające dolegliwości bólowe i obniżające gorączkę, a także – działanie przeciwcukrzycowe. Żaden z wyżej wspomnianych walorów nie został potwierdzony w badaniach na ludziach. Niemniej jednak ze względu na fakt, iż w ekstrakcie ze storyczka oprócz dendrobiny, denframiny, dendroksyny obecne są związki będące pochodnymi fenyloetyloaminy (PEA), mogą wywierać wpływ na poziom neuroprzekaźników, dokładny mechanizm działanie tychże związków obecnych w storczyku nie jest w pełni poznany. Ostatnie ciekawe publikacje dotyczące tego zagadnienia pochodzą z 1935 roku...

Czyli jak działa dendrobium?

Wiemy już, że nie ma tak na dobrą sprawę badań weryfikujących w sposób kompletny wpływ ekstraktów z dendrobium na ludzki organizm, zwłaszcza – na samopoczucie, zdolności wysiłkowe, stan pobudzenia. Te, które zostały do tej pory przeprowadzone dotyczą zgoła innych aspektów i obejmują hodowle komórkowe i materiał zwierzęcy, a nie zdrowych, aktywnych fizycznie ochotników. Tak więc nie mamy wiarygodnych źródeł, które mogą potwierdzić mechanizmy działania substancji zawartych w ekstraktach ze storyczka, ani też – samego efekty suplementacji. Jedyne na czym możemy bazować, to deklaracje producentów suplementów diety i opinie osób, które próbowały tego typu specyfików. Te natomiast są dość entuzjastyczne.

Można poczytać, że stosowanie preparatów zawierających ekstrakty z dendrobium może m.in.:

• zmniejszać zmęczenie,
• pobudzać do działania,
• poprawiać zdolnosći wysiłkowe,
• podkręcać termogenezę,
• nie powodując przy tym skutków ubocznych charakterystycznych dla metyloheksaminy (rozdrażnienie, „zjazd” z charakterystycznym spadkiem energii i obniżeniem nastroju.

Wszystkie te dane pochodzą jednak z niefachowych źródeł i nie weryfikują w pełni kwestii działania i przede wszystkim – bezpieczeństwa stosowania ekstraktów ze storyczka. Pocieszające jest, iż instytucje takie jak The American Herbal Products Association uważają, iż stosowanie dendrobium nie niesie za sobą zagrożenia dla zdrowia o ile dawki – nie są zbyt wysokie. Jakie dawki są optymalne? Tutaj nie ma pełnej zgodności. W suplementacji sportowej zaleca się ilości mieszczące się w przedziale od 50 do 300mg, przy czym kluczowa jest jakość surowca i zawartość składników aktywnych.

Podsumowanie

Preparaty zawierające ekstrakty ze storczyka bez wątpienia stanowią ciekawą opcję ze względu na właściwości pobudzające i poprawiające nastrój. Problematyczny jest jednak fakt, iż ich realny wpływ na funkcjonowanie organizmu ludzkiego jest słabo poznany. Nie możemy mieć więc stuprocentowe pewności, że przyjmowanie tego typu preparatów jest w pełni bezpieczne, zwłaszcza – w połączeniu z innymi związkami o działaniu stymulującym. Względem preparatów zawierających ekstrakty z dendrobium należy więc zachować pewną ostrożność.