Chociaż pragnienie jest oczywistym sygnałem informującym o tym, że organizmowi brakuje wody, to niekiedy jednak zdarza się tak, że pomimo spożycia dużej dawki płynów, uczucie to nie mija. Nieraz przyczyny tego stanu rzeczy są błahe, a nieraz – poważne. Kiedy więc można zbagatelizować problem, a kiedy należy zacząć się niepokoić?
Odwodnienie
Najczęstszą przyczyną uporczywego pragnienia jest odwodnienie. Niekiedy jego stan jest na tyle zaawansowany, że jedna czy dwie szklanki wody nie wystarczają do tego, by wyrównać powstałe np. wskutek długotrwałego wysiłku straty płynów. W takich wypadkach pragnienie utrzymuje się nieraz stosunkowo długo, nawet po konsumpcji dużej ilości wody. W przypadku głębokiego odwodnienia korzystnie jest przyjmować napoje izotoniczne, które nawadniają efektywniej niż zwykła woda (można je kupić bądź przygotować samemu z zastosowaniem glukozy i zwykłej soli kuchennej).
Nadmierne spożycie sodu
Świadomość, iż wysokie spożycie soli może zwiększać uczucie pragnienia, jest dość powszechna. Mimo to jednak wiele osób zapomina o tej zależności, albo też ją bagatelizuje. Tymczasem w przypadku znacznej podaży sodu zapotrzebowanie na płyny realnie wzrasta i należy je zaspokoić poprzez wzrost konsumpcji płynów. Najkorzystniej jest oczywiście nie przesalać potraw i unikać pokarmów przesadnie w sól zasobnych (co nie oznacza oczywiście, że soli należy całkowicie unikać — dotyczy to zwłaszcza osób bardzo aktywnych fizycznie, które sodu winny spożywać więcej).
Zbyt wysokie spożycie białka
Chociaż mało kto zdaje sobie z tego sprawę, to wysokie spożycie białka może istotnie zwiększać zapotrzebowanie na płyny. Związane jest to z tym, iż metabolizmowi aminokwasów towarzyszy powstawanie amoniaku, który po neutralizacji do mocznika musi zostać wydalony wraz z moczem. Większa utrata moczu pociąga za sobą konieczność zwiększenia podaży wody i innych napojów. Warto mieć na uwadze, że w przypadku większości osób aktywnych fizycznie w zupełności wystarczające jest spożycie protein mieszczące się w przedziale od 1,2 (sporty wytrzymałościowe) do 2 g (sporty siłowe) na kg masy ciała. Spożywanie dawek istotnie większych nie tylko nie ma uzasadnienia, ale może sprzyjać odwodnieniu.
Stosowanie silnych termogeników i stymulantów
Modne w ostatnim czasie preparaty odchudzające z grupy termogeników, oprócz licznych zalet mają także pewne wady. Przyczyniając się do wzrostu termogenezy, sprzyjają zwiększonej produkcji potu, czyli – ubytku płynów przez skórę. Ich stosowanie może więc powodować wzrost zapotrzebowania na płyny, co skutkuje także zwiększonym pragnieniem. Podobnie działają suplementy pobudzające oparte na kofeinie i innych stymulantach, zwłaszcza jeśli przyjmowane są one w dużych dawkach.
Zaburzenia pracy przewodu pokarmowego
Nieraz zwiększone pragnienie występuje w przypadku zaburzeń pracy przewodu pokarmowego, którym towarzyszą wymioty i biegunki. Mechanizmów leżących u podstaw tej zależności nie trzeba chyba szczegółowo wyjaśniać. Należy za to bezwzględnie pamiętać o intensywnym nawadnianiu organizmu w takich sytuacjach, gdyż wchłanianie płynów ze światłą przewodu pokarmowego jest wtedy zaburzone i bardzo łatwo o odwodnienie. Zamiast zwykłej wody sprawdzić się tutaj mogą specjalne roztwory izotoniczne dostępne w aptekach, sklepach sportowych lub przygotowane samodzielnie w domu.
Gorączka
Uczucie silnego, trudnego do zaspokojenia pragnienia towarzyszyć może również chorobom, w toku których występuje gorączka. Wzrost ciepłoty ciała pociąga za sobą nasiloną produkcję potu. Zapotrzebowanie na płyny jest tym większe, im wyższa jest temperatura. W sytuacji, w której uczuciu pragnienia towarzyszy ogólne rozbicie warto sięgnąć po termometr. Nieraz dzięki temu można wychwycić wczesne stadium infekcji i w porę podjąć odpowiednie działania.
Cukrzyca
Jeśli uczucie niesłabnącego pragnienia utrzymuje się przez dłuższy czas i towarzyszy mu zwiększony apetyt, częstsze wydalanie moczu oraz ospałość to objawy te mogą świadczyć o cukrzycy. Jest to tym bardziej prawdopodobne jeśli symptomom tym towarzyszą także inne takie jak zapalenie błon śluzowych, czyraki, wykwity skórne bądź świąd. Warto porozmawiać wtedy z lekarzem na temat notowanych objawów i wykonać odpowiednie badania.
Moczówka prosta
Nieraz zdarza się tak, że ciągłe pragnienie jest spowodowane przez chorobę zwana moczówką prostą. Przypadłości tej towarzyszy także częstomocz, suchość błon śluzowych i skóry, osłabienie oraz problemy z pamięcią i koncentracją. Choroba ta związana jest z niedostatecznym wytwarzaniem wazopresyny — hormonu o działaniu antydiuretycznym. Jej etiopatogeneza nie jest do końca poznana. Po zdiagnozowaniu wymaga leczenia farmakologicznego.
Podsumowanie
Jak widać uczucie silnego pragnienia, które trudno ugasić, może mieć różne, zarówno błahe jak i poważne przyczyny. Jeśli taki stan nie jest tylko doraźny, a utrzymuje się dłużej niż kilka dni, należy bezwzględnie skontaktować się z lekarzem w celu dokonania rozpoznania jego powodu i wykluczenia lub zdiagnozowania problemów zdrowotnych.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
