Chociaż pragnienie jest oczywistym sygnałem informującym o tym, że organizmowi brakuje wody, to niekiedy jednak zdarza się tak, że pomimo spożycia dużej dawki płynów, uczucie to nie mija. Nieraz przyczyny tego stanu rzeczy są błahe, a nieraz – poważne. Kiedy więc można zbagatelizować problem, a kiedy należy zacząć się niepokoić?
Nadmierne spożycie sodu
Świadomość, iż wysokie spożycie soli może zwiększać uczucie pragnienia, jest dość powszechna. Mimo to jednak wiele osób zapomina o tej zależności, albo też ją bagatelizuje. Tymczasem w przypadku znacznej podaży sodu zapotrzebowanie na płyny realnie wzrasta i należy je zaspokoić poprzez wzrost konsumpcji płynów. Najkorzystniej jest oczywiście nie przesalać potraw i unikać pokarmów przesadnie w sól zasobnych (co nie oznacza oczywiście, że soli należy całkowicie unikać — dotyczy to zwłaszcza osób bardzo aktywnych fizycznie, które sodu winny spożywać więcej).
Zbyt wysokie spożycie białka
Chociaż mało kto zdaje sobie z tego sprawę, to wysokie spożycie białka może istotnie zwiększać zapotrzebowanie na płyny. Związane jest to z tym, iż metabolizmowi aminokwasów towarzyszy powstawanie amoniaku, który po neutralizacji do mocznika musi zostać wydalony wraz z moczem. Większa utrata moczu pociąga za sobą konieczność zwiększenia podaży wody i innych napojów. Warto mieć na uwadze, że w przypadku większości osób aktywnych fizycznie w zupełności wystarczające jest spożycie protein mieszczące się w przedziale od 1,2 (sporty wytrzymałościowe) do 2 g (sporty siłowe) na kg masy ciała. Spożywanie dawek istotnie większych nie tylko nie ma uzasadnienia, ale może sprzyjać odwodnieniu.
Stosowanie silnych termogeników i stymulantów
Modne w ostatnim czasie preparaty odchudzające z grupy termogeników, oprócz licznych zalet mają także pewne wady. Przyczyniając się do wzrostu termogenezy, sprzyjają zwiększonej produkcji potu, czyli – ubytku płynów przez skórę. Ich stosowanie może więc powodować wzrost zapotrzebowania na płyny, co skutkuje także zwiększonym pragnieniem. Podobnie działają suplementy pobudzające oparte na kofeinie i innych stymulantach, zwłaszcza jeśli przyjmowane są one w dużych dawkach.
Zaburzenia pracy przewodu pokarmowego
Nieraz zwiększone pragnienie występuje w przypadku zaburzeń pracy przewodu pokarmowego, którym towarzyszą wymioty i biegunki. Mechanizmów leżących u podstaw tej zależności nie trzeba chyba szczegółowo wyjaśniać. Należy za to bezwzględnie pamiętać o intensywnym nawadnianiu organizmu w takich sytuacjach, gdyż wchłanianie płynów ze światłą przewodu pokarmowego jest wtedy zaburzone i bardzo łatwo o odwodnienie. Zamiast zwykłej wody sprawdzić się tutaj mogą specjalne roztwory izotoniczne dostępne w aptekach, sklepach sportowych lub przygotowane samodzielnie w domu.
Gorączka
Uczucie silnego, trudnego do zaspokojenia pragnienia towarzyszyć może również chorobom, w toku których występuje gorączka. Wzrost ciepłoty ciała pociąga za sobą nasiloną produkcję potu. Zapotrzebowanie na płyny jest tym większe, im wyższa jest temperatura. W sytuacji, w której uczuciu pragnienia towarzyszy ogólne rozbicie warto sięgnąć po termometr. Nieraz dzięki temu można wychwycić wczesne stadium infekcji i w porę podjąć odpowiednie działania.
Cukrzyca
Jeśli uczucie niesłabnącego pragnienia utrzymuje się przez dłuższy czas i towarzyszy mu zwiększony apetyt, częstsze wydalanie moczu oraz ospałość to objawy te mogą świadczyć o cukrzycy. Jest to tym bardziej prawdopodobne jeśli symptomom tym towarzyszą także inne takie jak zapalenie błon śluzowych, czyraki, wykwity skórne bądź świąd. Warto porozmawiać wtedy z lekarzem na temat notowanych objawów i wykonać odpowiednie badania.
Moczówka prosta
Nieraz zdarza się tak, że ciągłe pragnienie jest spowodowane przez chorobę zwana moczówką prostą. Przypadłości tej towarzyszy także częstomocz, suchość błon śluzowych i skóry, osłabienie oraz problemy z pamięcią i koncentracją. Choroba ta związana jest z niedostatecznym wytwarzaniem wazopresyny — hormonu o działaniu antydiuretycznym. Jej etiopatogeneza nie jest do końca poznana. Po zdiagnozowaniu wymaga leczenia farmakologicznego.
Podsumowanie
Jak widać uczucie silnego pragnienia, które trudno ugasić, może mieć różne, zarówno błahe jak i poważne przyczyny. Jeśli taki stan nie jest tylko doraźny, a utrzymuje się dłużej niż kilka dni, należy bezwzględnie skontaktować się z lekarzem w celu dokonania rozpoznania jego powodu i wykluczenia lub zdiagnozowania problemów zdrowotnych.
