Dzięki właściwemu doborowi suplementów diety można m.in. wzmocnić immunologiczną odporność organizmu, zmniejszając ryzyko wystąpienia infekcji górnych dróg oddechowych, co zwłaszcza w okresie jesiennym może mieć duże znaczenie dla zdrowia i ogólnie pojętego komfortu życia.
Suplementacja a odporność
Rynek suplementów diety od kilku dekad nieprzerwanie się rozwija. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się preparaty witaminowe i witaminowo-mineralne oraz środki o działaniu odchudzającym. Warto jednak wiedzieć, że wśród dostępnych suplementów diety są i takie, których stosowanie może w sposób istotny wpłynąć na odporność immunologiczną, zmniejszając ryzyko zachorowania na takie przypadłości jak choćby grypa, czy błahe, ale jakże uciążliwe – przeziębienie. Niestety nie wszystkie środki, które reklamowane są jako „wzmacniające odporność”, faktycznie wykazują takie działanie. Dlatego też warto w sposób skrupulatny dokonać selekcji i zakupić tylko preparaty o udowodnionej skuteczności. O jakich suplementach mowa?
Witamina D
O pozytywnym wpływie tej witaminy na funkcjonowanie organizmu ludzkiego mówi i pisze się wiele. Co ciekawe, cały czas systematycznie odkrywamy nowe właściwości tego związku. Przykładowo uważa się, że odpowiednio wysokie spożycie witaminy D zmniejszać może ryzyko wystąpienia wielu groźnych chorób, takich jak niektóre formy nowotworów, miażdżyca, cukrzyca, osteoporoza, nadciśnienie tętnicze, a prawdopodobnie nawet otyłość i depresja! Uważa się także, iż witamina D wpływać może na produkcję ważnych hormonów płciowych, takich jak testosteron! Co więcej, faktem niezaprzeczalnym jest, że znaczna część naszej populacji cierpi na niedobory tejże witaminy, a te mogą skutkować m.in. obniżeniem odporności immunologicznej. O ile wiosną i latem mamy możliwość zaspokojenia zapotrzebowania organizmu na witaminę D poprzez regularną ekspozycję na działanie promieni słonecznych, o tyle w okresie jesiennym i zimowym takiej opcji nie ma. Dlatego zwłaszcza w tym okresie zaleca się suplementację. Rutynowo polecane dawki witaminy D mieszczą się w przedziale od 800 do 2000 IU na dobę, ale w przypadku istniejących niedoborów konieczne są ilości sięgające 5000 IU.
Probiotyki
Nie ulega wątpliwości, że stan jelitowego ekosystemu wpływa na funkcjonowanie całego organizmu. Związane jest to m.in. z tym że bakterie zasiedlające nasze jelita syntetyzują związki, które ulegają wchłanianiu i wywołują efekt peryferyjny na poziomie różnych tkanek i narządów. Badania naukowe wskazują, że od tego, jakie bakterie zasiedlają nasz przewód pokarmowy, zależy nie tylko trawienie i wchłanianie wielu pokarmów, ale także kondycja naszego układu immunologicznego, aktywność wielu hormonów, a nawet stan skóry oraz nastrój i samopoczucie! Okresowe włączenie do diety suplementów zawierających żywe kultury probiotycznych bakterii może przynieść wiele korzyści, w tym również prawdopodobnie zmniejszyć ryzyko infekcji górnych dróg oddechowych. Póki co niestety nie mamy stuprocentowej pewności, jakie szczepy bakteryjne wykazują najsilniejszy efekt immunomodulujący. Warto sięgać po probiotyki zawierające więcej niż jeden szczep probiotycznych drobnoustrojów. Najlepiej by taki preparat zawierał i bakterie acidophilus, i bifidobacteria.
Brodziuszka wiechowata
Brodziuszka wiechowata (Andrographis paniculata) jest rośliną należącą do rodziny Acanthaceae. Występuje naturalnie na obszarach Indii i Sri Lanki. Jej cechą charakterystyczną jest wyjątkowo gorzki smak. Przetwory z tej rośliny tradycyjnie stosowane są przy zakażeniach górnych dróg oddechowych i przy wielu innych chorobach. Co ciekawe, wzmacniające odporność i skracające czas trwania infekcji działanie brodziuszki potwierdzają nie tylko tradycyjne przekazy, ale także literatura naukowa oparta na badaniach. Chcąc ustrzec się infekcji warto okresowo wprowadzić do suplementacji preparat zawierający ekstrakty z Andrographis paniculata w dawce wynoszącej 1200 – 2000 mg (3-4 x po 400-600 mg), niestandaryzowanego ekstraktu na dobę. W przypadku ekstraktów standaryzowanych na zawartość agrafanolidu (32%), przyjmowana dawka może być istotnie niższa i wynosić nawet 200 mg na dobę. Standardowa zawartość agrafanolidu w niestandaryzowanych ekstraktach wynosi od 1 do 6%. Skuteczna dawka tej substancji to około 60 mg na dobę.
Czosnek
O tym, że czosnek wspomagać może leczenie przeziębienia i grypy wiadomo od dawna. Do niedawna świadczyły na rzecz tego założenia jedynie tradycyjne przekazy, bo badań naukowych potwierdzających przypisywane mu właściwości nie było wcale. W ostatnich czasach jednak ukazały się wyniki eksperymentów, w których ekstrakt z czosnku chronił przed infekcjami górnych dróg oddechowych (zmniejszając ryzyko infekcji o około 20–60%). Za wyjątkowe właściwości czosnku odpowiadają związki takie jak allicyna i jej pochodne. Czosnek można spożywać zarówno w postaci konwencjonalnej, jak i w formie bezzapachowych suplementów diety, które – ze względu na charakterystyczną woń świeżego czosnku – można uznać za wysoce funkcjonalne. Zalecana dawka ekstraktu z czosnku wynosi około 2000–3000 mg, zależnie od ilości allicyny, której skuteczna dawka profilaktyczna wynosi 180 mg na dobę.
Zielona herbata
Do kilku dekad zielona herbata jest pewnego rodzaju celebrytą, o jej unikalnych walorach prozdrowotnych mówi i pisze się bowiem sporo. Do niedawna jeszcze jednak stosunkowo rzadko zwracało się uwagę na jej przeciwprzeziębieniowe właściwości. Tymczasem związki zawarte w liściach herbacianych wykazują zdolność do hamowania procesu namnażania się wirusów odpowiedzialnych za wywoływanie infekcji górnych dróg oddechowych. Zieloną herbatę można spożywać bądź to w postaci naparów, bądź też – gotowych ekstraktów. Pierwsza opcja jest przyjemniejsza (o ile lubimy zieloną herbatę), druga jednak – pozwala dostarczyć większej dawki bioaktywnych substancji. Zalecana dawka ekstraktu z zielonej herbaty wynosi około 300–1000 mg na dobę łącznie.
Cynk
Cynk w sposób istotny wpływać może na funkcjonowanie układu immunologicznego i polecany jest zarówno w przypadku istniejącej infekcji, jak i w czasie okresu zwiększonego ryzyka jej rozwoju. Żeby jednak doświadczyć walorów leczniczych cynku, trzeba przyjąć go odpowiednio wcześniej, najlepiej natychmiast po wystąpieniu pierwszych objawów choroby. Sugerowana dzienna dawka w takich sytuacjach mieści się w przedziale od 30 do 75 mg, przy czym dzienne zapotrzebowanie szacuje się na około 12 mg na dobę. W ramach profilaktyki przeziębień polecane są dawki oscylujące w obrębie dziennego zapotrzebowania, a raczej nieprzekraczające 30 mg na dobę. Cynk najlepiej przyjmować w formie organicznej, gdyż taki charakteryzuje się lepszym wchłanianiem. Wysokich dawek (przekraczających 30 – 50 mg) nie należy stosować dłużej niż tydzień.
