Czy zdarzyło Ci się kiedykolwiek odłożyć jakieś zaplanowane zadanie tylko dlatego, że nie miałaś nastroju, żeby sobie z nim poradzić? Jeśli tak, to wiedz, że nie jesteś osamotniona. Wiele osób raz na jakiś czas lub nawet regularnie doświadcza tego samego.
Zwlekanie z wykonaniem jakiegoś zadania odzwierciedla ludzkie nastawienie do teraźniejszości i pragnienie zaspokojenia pilniejszych potrzeb. Często wiąże się także z zamartwianiem się o najbliższą przyszłość. Odkładasz na bok określone zadania, a także wszelkie niechciane uczucia jak stres, nudę i zwątpienie.
Takie przełożenie zadania na później daje chwilowe uczucie ulgi, ale wszystkie negatywne uczucia mogą wrócić, kiedy ponownie się do niego zbliżysz. Oczywiście takie jednorazowe zdarzenia nie są niczym groźnym, jednak gdy dopada Cię przewlekła prokrastynacja, może się to odbić na Twoim zdrowiu psychicznym i emocjonalnym.
Jak rozpoznać chroniczną prokrastynację?
Masz regularnie problemy z dotrzymywaniem terminów,
odkładasz różne sprawy na później (nie tylko w pracy, ale także w domu i tych związane z życiem towarzyskich),
odkładasz sprawy na później przynajmniej raz w tygodnium,
łatwo się rozpraszasz,
czujesz, że to odkładanie spraw zaczyna wpływać na Twoje relacje z ludźmi,
przyłapujesz się na tym, że wypełniasz czas drobnymi lub mniej ważnymi sprawami,
czujesz, że stres związany ze wszystkim, co musisz zrobić, zaczyna wpływać na sen lub zdrowie fizyczne,
nie możesz przestać odkładać rzeczy na później, nawet jeśli napotykasz niepożądane konsekwencje w szkole, pracy lub w domu.
Czy to rodzaj lenistwa?
Prokrastynacja często wiąże się z Twoim nastrojem i emocjonalnym sposobem myślenia. Nie jest to zatem rodzaj lenistwa. Zdarza się, że problem ma nieco głębsze podłoże i jest powiązany ze stanami lękowymi lub perfekcjonizmem. Możesz spędzać dużo czasu martwiąc się, co może pójść nie tak albo że nie wykonasz danego zadania idealnie.
Zwlekanie może być też objawem ADHD, które charakteryzuje się rozpraszaniem uwagi i trudnością z koncentracją.
Błędne koło
Z biegiem czasu prokrastynacja może się stać taką pętlą. Odkładasz coś na później, stresujesz się, potem masz wyrzuty sumienia. Postanawiasz znowu podjąć się zadania, odkładasz na później i tak dalej. Może to prowadzić do jeszcze większego stresu, lęków, depresji, poczucia wstydu, obniżonej samooceny, wypalenia, konfliktów rodzinnych, a nawet problemów zdrowotnych.
Jak sobie poradzić z prokrastynacją?
Bądź dla siebie wyrozumiały — jeśli coś Ci nie wyjdzie, to spróbuj to sobie wybaczyć.
Zmień sposób myślenia — jeśli coś Ci wyjdzie, to nie mów, że miałaś po prostu szczęście. A gdy coś pójdzie kiepsko, nie generalizuj, że tak jest zawsze i można się było tego spodziewać.
Nie spiesz się — kiedy masz zadanie do wykonania, nie myśl o tym, co jeszcze musisz zrobić. Skup się na jednej rzeczy.
Eliminuj rozpraszacze — kiedy masz coś do zrobienia, a boisz się, że ktoś Ci to przerwie i już nie uda Ci się do tego wrócić, wówczas stwórz warunki, w których nikt Ci nie przeszkodzi np. wyłącz telefon, zamknij się w innym pokoju.
Kiedy należy zgłosić się do terapeuty?
Odkładanie wszystkiego na później nie musi być wielkim problemem, jednak kiedy wpływa to na Twoje wyniki w pracy lub szkole, stwarza problemy w relacjach z ludźmi, powoduje uczucie stresu, wówczas warto się udać do specjalisty. Terapeuta może pomóc ci zidentyfikować i zbadać możliwe wyzwalacze emocjonalne. Pomoże również zapewnić lepszy wgląd we wszelkie podstawowe problemy ze zdrowiem psychicznym, które przyczyniają się do prokrastynacji.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
