Przyjęło się sądzić, że to otyłość jest jedną z przyczyn insulinooporności. Faktycznie, stwierdzenie to jest prawdziwe, niemniej warto wiedzieć, iż powyższa zależność ma charakter dwukierunkowy. Oznacza to, że insulinooporność może być czynnikiem prowadzącym do rozwoju otyłości. Co więcej, insulinooporność może pojawić się niemal natychmiast po przejściu na wysokokaloryczną i opartą na niskojakościowych pokarmach dietę.
Intrygujące badanie
W jednym z poprzednich artykułów omówiłem pokrótce skutki krótkookresowego obżarstwa w odniesieniu do kilku parametrów metabolicznych, jak i w kontekście przyrostu masy ciała. Teraz chciałbym wrócić do tego tematu, przypominając wnioski z dość ciekawie przeprowadzonego badania. Otóż zespół naukowców pod kierownictwem dr Bodena z Temple University zwerbował grupę 6 mężczyzn, których zadaniem było konsumowanie wysokokalorycznych posiłków i powstrzymywanie się od fizycznej aktywności.
Szczególne okoliczności
Ochotnicy biorący udział w eksperymencie otrzymali dietę opartą na daniach typu fast food, gdzie dzienna dawka energii wynosiła 6000 kcal (50% węglowodanów, 35% tłuszczu i 15% białka). Warto dodać, że była to ilość kalorii przekraczająca ponad dwukrotnie ich zwyczajową podaż w menu uczestników. Mężczyznom biorącym udział w badaniu zapewniono wygodne warunki w… szpitalu – przez cały czas trwania eksperymentu, czyli przez tydzień mieli wypoczywać w pozycji leżącej i oglądać telewizję. Do jakich skutków doprowadziły tego typu praktyki?
Smutne konsekwencje
Trudno się spodziewać by przejadanie w bezruchu dostarczając około 250% dziennego zapotrzebowania na energię, skutkowało redukcją masy ciała czy też poprawą choćby wybranych parametrów metabolicznych. Niemniej jednak skutki wysokokalorycznej i śmieciowej diety okazały się i tak zaskakujące. Autorzy zaobserwowali, że zaledwie po dwóch dniach u uczestników wystąpiła hiperglikemia i hiperinsulinemia. W zasadzie już w pierwszym dniu pojawiły się wyraźne zaburzenia gospodarki insulinowo-glukozowej, druga doba przypieczętowała i pogłębiła problem!
Dodatkowo zanotowano także drastyczny wzrost stresu oksydacyjnego, a na koniec badania (czyli po tygodniu) - średni przyrost masy ciała wynosił 3,5 kg (jak łatwo się domyślić, spalanie takiej ilości nadbagażu z pewnością zajmie więcej niż tydzień). Oprócz skutków, jakie zanotowano, niezwykle interesujące są także mechanizmy opisanego zjawiska.
Insulinooporność pod lupą
Dla autorów badania najbardziej zaskakujące było to, że uczestnicy już po pierwszej dobie stali się insulinooporni. Wniosek z tego jest taki, że zaburzenia gospodarki insulinowej mogą pojawić się bardzo szybko, jeśli odżywiamy się w sposób niewłaściwy. Badacze przyjrzeli się mechanizmom leżącym u podstaw obserwowanej patologii. Otóż okazało się, że w toku eksperymentu doszło do gwałtownego wzrostu poziomu utlenionych lipidów w komórkach. Zdaniem autorów oznaczać to mogło fizyczne uszkodzenia błon komórkowych przez reaktywne formy tlenu. Uszkodzenie błon komórkowych natomiast i wzrost poziomu utlenionych związków lipidowych przyczyniło się natomiast do dezaktywacji transporterów glukozowych GLUT4, które odpowiadają za przenoszenie glukozy z przestrzeni zewnątrzkomórkowej do wnętrza komórek.
Komentarz do badania
I tak oto pojawiają się zaburzenia gospodarki insulinowo-glukozowej. W przypadku opisanej zależności w krwiobiegu wzrósł poziom i glukozy (bo nie mogła być ona sprawnie transportowana do wnętrza komórek), i insuliny (bo trzustka w odpowiedzi na hiperglikemię uwalniała większe ilości tego hormonu). Nadmiar glukozy i nadmiar insuliny natomiast to czynniki, które mogą dodatkowo zwiększać produkcję wolnych rodników i nasilać procesy zapalne w obrębie komórek co dalej skutkować będzie obniżaniem insulinooporności. W ten sposób oto przesadnie kaloryczna i oparta na niskojakościowych pokarmach dieta wytwarza w organizmie "błędne koło" uwarunkowań, które napędzają procesy związane z konsekwentnym obniżaniem się kondycji metabolicznej ustroju i przyczyniają się do przyrostu masy ciała. Ciekawe ile osób doświadczy tej zależności w czasie zbliżających się świąt…
Podsumowanie
Nie potrzeba wcale nagromadzenia dużej ilości zapasów w tkance tłuszczowej, wystarczy zaledwie kilka dni "śmieciowej" i napakowanej kaloriami diety, by doszło do poważnych zaburzeń transportu i metabolizmu glukozy i w efekcie uruchomienia kaskady reakcje biochemicznych sprzyjających konsekwentnemu przyrostowi niechcianej masy ciała.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
