Czym jest laktoferyna?
Laktoferyna określana również jako laktotransferyna, to wielofunkcyjne białko globularne z rodziny transferyn. Ta endogenna glikoproteina charakteryzuje się masą cząsteczkową wynoszącą około 80kDa., a także dodatnio naładowanym końcem N zaopatrzonym w cztery reszty argininy oraz ujemnie naładowanym C-końcem.
Po raz pierwszy laktoferynę odkryto w białku mleka, stąd też jej nazwa. Pierwsze szczegółowe badania przeprowadzono i zgłoszono w roku 1960. Białko izolowane z mleka zawierało żelazo i było strukturalnie i chemicznie zbliżone to transferyny z surowicy.
Dopiero późniejsze badania wykazały, że obecność laktoferyny nie ogranicza się jedynie do mleka.
Laktoferyna może występować w dwóch formach. Holo-laktoferyna to forma bogata w żelazo. Apo-laktoferyna to forma pozbawiona żelaza.
Laktoferyna produkowana jest głównie przez komórki nabłonka wyściełającego gruczoły wydzielnicze. Tak więc laktoferyna obecna jest w mleku matki, ślinie, pocie, łzach, nasieniu, wydzielinie z pochwy.
Największe ilości laktoferyny znajdują się w colostrum, czyli siarze. Siara to pierwsze porcje mleka matki, gromadzące się w gruczołach jeszcze przed porodem.
Laktoferyna przekazywana jest dziecku wraz z mlekiem matki. Jest ona jednym z elementów odpowiadających za odporność wrodzoną dziecka. Jest to jeden z powodów, dla których tak ważne jest karmienie dziecka piersią zwłaszcza tuż po porodzie.
Rola laktoferyny w organizmie
Podstawowa rola laktoferyny polega na przyłączaniu wolnych jonów żelaza. Dzięki temu usuwany jest element niezbędny do rozwoju bakterii. Chelatowanie jonów żelaza przez laktoferynę powoduje, że w środowisku zaczyna brakować pierwiastka niezbędnego do funkcjonowania mikroorganizmów, w tym drobnoustrojów. Laktoferyna zmniejsza więc pulę krążących wolno jonów żelaza, które mogą stać się łatwo dostępne dla drobnoustrojów. Mechanizm ten wykorzystuje się między innymi w preparatach o działaniu przeciwdrobnoustrojowym, np. w sprayach do nosa czy pastylkach do ssania, a także preparatach o działaniu ochronnym na układ moczowo-płciowy.
Dodatkowo laktoferyna ma zdolność do łączenia się ze strukturami powierzchniowymi bakterii, grzybów, wirusów. Działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe laktoferyny jest podwójne. Z jednej strony blokuje ona miejsca przyłączenia się patogenu i wniknięcie wirusa do komórki, z drugiej strony blokuje receptory komórkowe patogenu. Przez co wirus nie ma możliwości wiązania się z komórką gospodarza.
Laktoferyna wykazuje więc zdolność do hamowania rozwoju infekcji, zwłaszcza w początkowym etapie choroby.
Liczne badania pokazały, że podawanie antybiotyków wraz z laktoferyną wpływa na ich lepsze działanie i przyczynia się do możliwości stosowania dużo mniejszych dawek leków.
Laktoferyna oddziałuje również pośrednio na układ odpornościowy człowieka. Laktoferyna wpływa bowiem na aktywację komórek NK (Natural Killers) oraz makrofagów. Pośrednio mobilizuje również dojrzewanie komórek odpowiedzi swoistej, to jest limfocytów pomocniczych Th. Laktoferyna wykazuje również działanie mobilizujące na limfocyty B.
Prawdopodobnie laktoferyna wywiera również wpływ na zmniejszenie cytokin prozapalnych i zwiększenie produkcji cytokin przeciwzapalnych.
Laktoferyna wykazuje około 300 razy większe powinowactwo do żelaza niż transferyna. Dzięki czemu pomaga zapobiegać niedoborom żelaza, uzupełniać jego braki, a co za tym idzie, zapobiega anemii oraz osłabieniu organizmu.
Działanie laktoferyny
W powyższym akapicie pokrótce przedstawiłam mechanizmy działania laktoferyny w naszym organizmie.
Laktoferyna wykazuje, w związku z powyższym, następujące działanie:
Przeciwbakteryjne
Przeciwwirusowe
Przeciwgrzybicze
Immunomodulujące
Przeciwpasożytnicze
Przeciwzapalne
Przeciwnowotworowe
Zapobiegające anemii
Wspomagające działanie antybiotyków
Stymulujące powstawanie dobrych bakterii jelitowych.
Laktoferyna znajduje szereg zastosowań we współczesnej medycynie. Wykazano jej pomocnicze działanie w ponad sześćdziesięciu chorobach. Między innymi chorobie Alzheimera, AIDS, astmie, stwardnieniu rozsianym.
Laktoferyna pozyskiwana jest głównie z odtłuszczonego mleka i serwatki. Jest odporna na działanie ciepła. Najwięcej znajdziemy jej w świeżym mleku, najmniej w mleku UHT.
W mleku krowim występuje do 150 mg/l. Najwięcej jest jej w mleku ludzkim.
Laktoferyna stosowana jest m.in. do produkcji odżywek dla niemowląt, suplementów żelaza, a także immunostymulantów. Od niedawna znajdziemy ją również w niektórych lekach na infekcje gardła.
Laktoferyna wykazuje niską toksyczność. Największe dawki, które kiedykolwiek podawano wynosiły 2000mg/kg masy ciała i nie wywołały one skutków ubocznych.
Podsumowując, laktoferyna jest naturalną substancją wspomagającą odporność naszego organizmu. Zapotrzebowanie na nią zmienia się, w pewnych okresach wzrasta, dlatego warto uzupełniać jej niedobory odpowiednimi, naturalnymi preparatami. Szczególnie, gdy jesteśmy narażeni na przeziębienie, grypę, potrzebujemy wspomóc regenerację organizmu po przebytej chorobie, czy też cierpimy na anemię z niedoboru żelaza.
