Sok z owoców noni i jego „cudowne” właściwości

Noni – co to takiego?

Morwa indyjska (Morinda citrifolia), zwana także noni, to roślina występująca na obszarach Japonii, Chin, Tajwanu, Indii, Malezji, a także Australi, Afryki, Ameryki Północnej Środkowej oraz na wielu wyspach Oceanu Spokojnego. W medycynie ludowej od ponad 2000 lat wykorzystywana jest jako środek leczniczy. Chociaż uważa się, że cenne właściwości posiadają wszystkie  części rośliny, w tym korzenie, liście i łodygi, to za najbardziej wartościowe uznaje się owoce. To właśnie z nich powstaje sok dostępny dziś w sklepach ze zdrową żywnością, aptekach i na serwisach aukcyjnych - reklamowany jako środek o nietuzinkowych walorach odżywczych i prozdrowotnych. Na walory owego napoju jak i samych owoców morwy indyjskiej warto spojrzeć z dwóch perspektyw by wyrobić sobie zdanie.

Sok noni okiem sprzedawcy

Na stronach internetowych poświęconych promocji soku z owoców noni znaleźć można obszerne opracowania dotyczących jego cudownych właściwości. Autorzy tego typu artykułów przekonują, że owoce noni posiadają nie tylko nieprzeciętne walory odżywcze, będąc skoncentrowanym źródłem witamin i składników mineralnych, ale – dostarczają także związków o działaniu leczniczym. Podobno substancje te posiadają właściwości przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwnowotworowe, przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwpasożytnicze, przeciwgrzybiczne, antydepresyjne, a także przeciwnowtowrowe i hipotensyjne (pozwalające na obniżenie ciśnienia tętniczego krwi) oraz – jakżeby inaczej - odchudzające.

Co „leczy” sok z owoców noni?

Wśród przypadłości, których leczenie wyraźnie wspomaga regularna konsumpcja soku z owoców noni wyróżniamy m.in: alergie, artretyzm, astmę, bezsenność, bóle głowy, mięśni i stawów, bóle kręgosłupa, cukrzycę, miażdżycę, choroby nowotworowe (zwłaszcza takie jak białaczka, chłoniak, nowotwory piersi i prostaty, nowotwory przewodu pokarmowego), choroby aparatu ruchu, epilepsja, a także choroby zapalne jelit, nadciśnienie, miażdżycę, a nawet otyłość, stwardnienie rozsiane, choroba Alzheimera, wrzody żołądka i dwunastnicy, zespół napięcia przedmiesiączkowego i wiele, wiele innych. Oczywiście bez żadnych skutków ubocznych, naturalnie, bezpiecznie, no i smacznie. W zasadzie łatwiej byłoby wymienić chyba przypadłości i dolegliwości, na które sok z owoców noni nie pomaga…

Sok noni okiem sceptyka

Problem z sokiem z owoców noni jak i z samymi owocami jest taki, że zdecydowana większość przypisywanych mu walorów nie ma poparcia w badaniach naukowych. Rozgłaszane powszechnie rewelacje wynikają więc z beztroskiej twórczości autorów, którzy są najczęściej sprzedawcami i dystrybutorami produktów otrzymanych z owoców morwy indyjskiej. Wartość odżywcza soku z owoców noni, czyli zawartość witamin, składników mineralnych oraz cukrów takich jak fruktoza i glukoza, białka i tłuszczu jest zbliżona do wartości odżywczej innych soków owocowych dostępnych na naszym rynku.

Na uwagę zasługuje obecność w owocach noni ponad 200 związków fitochemicznych z grupy flawonoidów, karotenoidów, terpenów, steroli, alkalodiów. Z drugiej strony jednak znaczna część z tych substancji występuje również w innych pokarmach pochodzenia roślinnego. Faktem też jest że proces przetwarzania surowców roślinnych może skutkować zmniejszeniem zawartości niektórych z wymienionych związków (dotyczy o tak soków z noni, jak i tych otrzymanych z innych owoców). Osobną kwestią jest, że działanie większości z tych substancji nie zostało jeszcze poznane…

Noni a badania naukowe

Owoc noni jest przedmiotem badań naukowych, ich wyniki jednak póki co nie dowiodły niezbicie wyjątkowych walorów tego napoju. Chociaż wyniki nielicznych eksperymentów przeprowadzone na hodowlach komórkowych i zwierzętach wydają się dość obiecujące, to brakuje weryfikujących badań wykonanych z udziałem ludzi. Warto także podkreślić, iż jak do tej pory w Unijnym Rejestrze Oświadczeń Żywieniowych i Zdrowotnych brak jest jakichkolwiek informacji dotyczących prozdrowotnego działania składników zawartych w soku z owoców noni. Oznacza to, że sami producenci i dystrybutorzy nie zadali sobie trudu by odpowiednie dokumenty przedstawić i w związku z tym zgodnie z obowiązującym prawem nie mają prawa umieszczać na etykietach oświadczeń wskazujących na wyjątkowe właściwości (wspomagające profilaktykę i leczenie) tego typu produktów.

Znamienne także jest iż znane są przypadki wystąpienia uszkodzenia wątroby po spożyciu soku noni, związane jest to z obecnością związków zwanych chinonami.

Wnioski

Nie ulega wątpliwości, iż wiara w cudowne właściwości soku z owoców noni oparta jest na dość wątpliwych przesłankach. Z drugiej strony jednak wyniki wstępnych badań przeprowadzonych na hodowlach komórkowych i zwierzętach wskazują, ze substancje zawarte w owocach noni posiadać mogą pewien potencjał prozdrowotny – choć ciągle bardzo daleki od rewelacji wypisywanych przez natchnionych czarnoksiężników na niektórych stronach internetowych. Warto jednak dodać, iż istnieją podobnej jakości badania dotyczące prozdrowotnych walorów innych owoców takich jak chociażby mandarynki, jagody, winogrona czy jabłka. Owoce morwy indyjskiej nie są więc tutaj wyjątkiem, ale oczywiście jak komuś smakuje sok z nich otrzymany i nie przeszkadza nadzwyczaj wygórowana cena, to niech pije – na zdrowie.