Stan przedcukrzycowy – co robić?

Kiedy diagnozuje się stan przedcukrzycowy?

Stan przedcukrzycowy występuje, gdy stężenie glukozy na czczo mieści się w granicach od 100 mg/dl do 125 mg/dl. Normalnie, rano cukier nie powinien przekraczać 100 mg/dl. U sportowców niepokojące jest, gdy stężenie cukru jest wyższe niż 90 mg/dl.

Można też zbadać stężenie glukozy 2 godziny po doustnym obciążeniu dawką 75 g i wtedy za wysokie stężenie mieści się w granicach od 140 mg/dl do 199 mg/dl. Ewentualnie można zmierzyć stężenie hemoglobiny glikowanej (HbA1C), co obrazuje stężenie cukru w czasie życia krwinek czerwonych (2-3 miesiące).

Na czym polega stan przedcukrzycowy?

W porównaniu z osobami z prawidłowym metabolizmem glukozy, osoby ze stanem przedcukrzycowym charakteryzują się podwyższonym stężeniem glukozy we krwi na czczo, często również nadmiernym stężeniem insuliny (wyjaśnienie: ustrój próbuje za wszelką cenę obniżyć stężenie cukru we krwi, produkując więcej insuliny).

Dzieje się tak z powodu nadmiernej produkcji glukozy w wątrobie (narząd jest zalany węglowodanami, tłuszczem wskutek stosowania wysokokalorycznej diety, zawierającej przetworzone produkty), zwiększenia oporności na insulinę w wątrobie, spowolnionego przetwarzania glukozy, upośledzenia odkładania jej w postaci glikogenu (mięśniowego lub wątrobowego) i mniejszej zdolności glukozy do stymulacji własnego wychwytu i hamowania własnej produkcji (upośledzenie funkcjonowania insuliny w tkankach docelowych i/lub transporterów glukozy).

Osoby z nieprawidłowym stężeniem glukozy na czczo wykazują również często upośledzoną funkcją komórek beta w trzustce (wytwarzających insulinę). Upośledzona tolerancja glukozy charakteryzuje się głównie opornością mięśni szkieletowych, która powoduje opóźniony wychwyt glukozy, oraz dysfunkcją komórek beta.

Biorąc pod uwagę, że mięśnie są głównym odbiorcą cukru, nikogo nie powinien zdziwić fakt, iż nieaktywność fizyczna pogłębia dysfunkcję ustroju i zaburzenia metaboliczne.

Jakie znaczenie ma stan przedcukrzycowy?

W Stanach Zjednoczonych każdego roku u około 10% osób ze stanem przedcukrzycowym rozwija się cukrzyca. Metaanaliza wykazała, że wyjściowy stan przedcukrzycowy był związany ze zwiększoną śmiertelnością i zwiększoną częstością zdarzeń sercowo-naczyniowych Intensywna modyfikacja stylu życia, polegająca na ograniczeniu podaży kalorii, zwiększeniu aktywności fizycznej (więcej niż 150 minut tygodniowo), samokontroli i wsparciu motywacyjnym, zmniejszyła częstość występowania cukrzycy o 6,2 przypadków na 100 osobolat w okresie 3 lat.

W badaniach naukowych metformina (lek przeciwcukrzycowy I rzutu) zmniejszyła ryzyko pojawienia się cukrzycy wśród osób ze stanem przedcukrzycowym o 3,2 przypadków na 100 osobolat w ciągu 3 lat. Metformina jest najskuteczniejsza u kobiet z cukrzycą ciążową w wywiadzie oraz u osób w wieku poniżej 60 lat, u których wskaźnik masy ciała wynosi 35 lub więcej, stężenie glukozy w osoczu na czczo co najmniej 110 mg/dl lub stężenie HbA1c co najmniej 6,0%.

Czy berberyna może pomóc?

W 2022 r. naukowcy dokonali systematycznego przeglądu badań naukowych. Do metaanalizy (dowodu o najwyższej wadze) włączono 37 badań obejmujących 3048 pacjentów.

Wyniki

Podawanie berberyny:

• zmniejszało stężenie glukozy we krwi mierzone na czczo,
• zmniejszało stężenie hemoglobiny glikowanej (HbA1C), co oznacza, że berberyna ma wpływ na długotrwałą regulację glikemii,
• zmniejszało stężenie glukozy 2 godziny po posiłku (obciążeniu np. określoną dawką cukru).

Wszystkie te wyniki były istotne statystycznie. Na dodatek berberyna nie powodowała zwiększenia częstości występowania zdarzeń niepożądanych, była dobrze tolerowana, nie wywoływała np. hipoglikemii (nadmiernego spadku stężenia glukozy we krwi, co jest typowe np. dla źle dobranych dawek insuliny lub nieuwzględnienia większej wrażliwości na insulinę u osoby po treningu siłowym, aerobowym, interwałowym).