Wskaźnik BMI używany bywa dość powszechnie w celu przyrównania aktualnej masy ciała do zakresów referencyjnych i rozpoznawania ewentualnej otyłości lub nadwagi (bądź też niedowagi). Wiele, (w tym również lekarzy i dietetyków) osób niestety zapomina, że jego zastosowanie ma pewne ograniczenia i w niektórych wypadkach daje mylne wyniki. Są bowiem takie okoliczności, w których wskaźnikiem BMI w ogóle nie należy się przejmować.
Skrót BMI pochodzi od anglojęzycznego określenia „Body Mass Index”, czyli w tłumaczeniu na język polski - jest to indeks masy ciała. Jego wartość ustala się dzieląc masę ciała w kilogramach przez wzrost wyrażony w metrach - podniesiony do kwadratu. Następnie uzyskany wynik odnosi się do w referencyjnych wartości, które mieszczą się w przedziale od 18,5 do 24,99. Przekroczenie podanego zakresu świadczy o nadwadze lub otyłości, a uzyskanie wartości niższej – o niedowadze lub wychudzeniu.
Kiedy BMI nie ma zastosowania?
Jak łatwo się zorientować BMI bierze pod uwagę jedynie całkowitą masę ciała, a zupełnie pomija kwestię dotyczącą składu ciała. Jest to pierwsze główne ograniczenie tego wskaźnika. Skład ciała, czyli stosunek tkanki mięśniowej do tłuszczowej ma bowiem bardzo istotne znaczenie dla ogólnie pojętego zdrowia metabolicznego oraz – dla estetyki sylwetki. Wartość BMI może wiec przekraczać zakresy referencyjne ze względu na dobrze rozbudowaną muskulaturę. Nie wzięcie tego faktu pod uwagę prowadzić będzie do błędnych wniosków i niewłaściwych działań polegających np. na odchudzaniu „z mięśni” sportowców… Niestety takie przypadki się zdarzają, a popełniają je niekiedy sami lekarze i dietetycy!
Inną wadą BMI jest to, że zakresy referencyjne wydają się dość polemiczne. Przykładowo – mogą one nie mieć zastosowania u osób starszych. Na starość bowiem „człowiek się kurczy”, co jest związane ze zmianami degeneracyjnymi w obrębie aparatu ruchu. Pomiar wzrostu może być wtedy nieprawidłowy, a stąd już tylko krok do błędnego wyznaczenia wartości BMI… Wspomniany wskaźnik nie ma także zastosowania w przypadku dzieci, u których względną masę ciała można oceniać przy zastosowaniu tzw. siatek centylowych. Jeszcze bardziej ewidentne jest to w przypadku… kobiet w ciąży. Tutaj na szczęście sprawa wydaje się oczywista i chyba nie ma osób tak bezmyślnych, by wskaźnikiem BMI posługiwać się w tym stanie fizjologicznym…
Podsumowanie
BMI jest wskaźnikiem mogącym mieć zastosowanie w przypadku sporej części społeczeństwa jako sposób na ocenę względnej masy ciała i ewentualne rozpoznanie niedowagi, nadwagi i otyłości. Należy jednak pamiętać, iż wskaźnik ten ma swoje ograniczenia, które sprawiają, że nie sprawdza się on u sportowców, osób starszych, dzieci i kobiet w ciąży. Należy o tym bezwzględnie pamiętać, by nie popełnić błędu mogącego odbić się niekorzystanie nie tylko na sylwetce, ale i na zdrowiu.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
