Pytania dotyczące tego „jak przyspieszyć przemianę materii” regularnie pojawiają się na internetowych forach. Zadają je głównie osoby, które chciałyby schudnąć, a mają z tym problem pomimo tego, iż jedzą stosunkowo niewiele. Warto zdać sobie sprawę, że spowolniony metabolizm związany jest często właśnie z zbyt niską podażą energii i stosowaniem nieprzemyślanych praktyk odchudzających, a receptą na jego przyspieszenie, jest m.in. wysiłek fizyczny, zwiększenie spożycia pokarmu oraz staranny dobór produktów żywnościowych. W niniejszym artykule poświecę trochę uwagi produktom żywnościowym, które w sposób wyraźny mogą przyczynić się do przyspieszenia tempa przemiany materii.
Czerwone mięso
Mięso, a zwłaszcza wieprzowina i wołowina w powszechnej świadomości raczej nie kojarzą się ze zdrowym odżywianiem, a już mało komu przyjdzie do głowy, iż ich spożywanie wpłynąć może dodatnio na tempo przemiany materii. Tymczasem badania pokazują, że zwiększenie spożycia produktów białkowych pochodzenia zwierzęcego w diecie kosztem udziału węglowodanów, może przyspieszyć przemianę materii o około 3%. Wydaje się to niewiele, ale jeśli osadzimy ten wynik w dłuższej perspektywie czasowej, okaże się, iż w skali roku dzięki tak prostej podmianie, nie zmieniając podaży energii spalić możemy dodatkowe 2 – 3,5 kg tkanki tłuszczowej. Warto tutaj podkreślić, że chociaż białka roślinne również przyspieszają metabolizm, to efekt ten jest trochę mniejszy niż w przypadku mięsa.
Ryby morskie
Istnieje stosunkowo wiele korzyści wynikających z regularnej konsumpcji ryb. Stosunkowo wiele się mówi pozytywnym wpływie takiej praktyki na funkcjonowanie układu krążenia, rzadko jednak wskazuje się na fakt, iż mięso ryb morskich jest źródłem związków mogących w sposób istotny wpływać na tempo przemiany materii. Pierwszym z takich składników jest oczywiście białko, którego zwiększone spożycie nasila wydatkowanie energii. Oprócz tego tkanki jadalne ryb dostarczają także solidną porcję kwasów omega 3, które – jak wskazuje literatura naukowa – mogą wpływać na ekspresję białka UCP-3, zwiększając wydatkowanie energii. Podobne w tym zakresie działanie wywierać może zawarta w mięsie ryb takich jak łosoś witamina D, której niedobory są niezwykle powszechne w okresie jesienno-zimowym i które przyczyniać się mogą m.in. do problemów z nadmierną masą ciała.
O warzywach mówi się, że stanowią nieodłączny element zdrowej diety – i tak jest w istocie. Oprócz tego, że są niskokaloryczne, dostarczają ważnych składników takich jak witamina C czy potas to dodatkowo zawierają szereg związków nieuznawanych za niezbędne, a wpływających w sposób korzystny na funkcjonowanie organizmu ludzkiego. W badaniach naukowych zauważono, że osoby spożywające większe ilości warzyw zazwyczaj są też szczuplejsze. Co więcej, wykazano także, iż niektóre substancje obecne w warzywach mogą wpływać na tempo przemiany materii. Jednym z takich związków jest indolo-3-karbinol obecny w roślinach krzyżowych takich jak brokuły, kalafior i różne odmiany kapusty. Związek ten nie tylko przyspieszać może metabolizm, ale wykazuje także zdolność do niwelowania negatywnych skutków związanych z nadmierną aktywnością estrogenów. Wysoki poziom estrogenów może utrudniać pracę nad estetyką sylwetki.
Ostre przyprawy
Mało kto chyba traktuje dodawane przecież w niewielkich ilościach do posiłków przyprawy, jako źródło cennych dla naszego zdrowia składników. Co najwyżej obawiamy się skutków nadmiernego spożycia sodu (będącego konsekwencja nadużywania soli kuchennej) oraz podnoszonych często, szkodliwych właściwości glutaminianów zawartych w daniach instant, niż wierzymy w to, że szczypta pieprzu kajeńskiego czy imbiru przyniesie nam jakiekolwiek korzyści. Tymczasem okazuje się, że zawarte w ostrych przyprawach związki mogą korzystnie wpływać na tempo przemiany materii. Najbardziej dobitnym przykładem jest tutaj kapsaicyna zawarta w chili, która ze względu na swoje termogenne właściwości znalazła zastosowanie jako integralny składnik wielu suplementów diety wspomagających odchudzanie.
Olej kokosowy
Olej kokosowy jest stosunkowo mało popularnym źródłem tłuszczu, używanym przez stosunkowo niewiele osób, a szkoda – posiada on bowiem szereg cennych walorów. Okazuje się bowiem, że średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe (w skrócie: MCTs, z ang.: medium chain triglicerydes) wchodzące w skład oleju kokosowego wykazują zdolność do przyspieszania przemiany materii, nasilając proces termogenezy. Badania naukowe potwierdzają, ze włączenie do diety tłuszczów MCT zwiększa wydatkowanie energii. Działanie to jest szczególnie wyraźne w pierwszych tygodniach stosowania. Alternatywą dla oleju kokosowego może być olej MCT zaliczany do środków specjalnego przeznaczenia żywieniowego i dostępny w sklepach sportowych.
Czarna kawa
W ostatnich latach kawa wraca do łask jako napój o walorach prozdrowotnych. Tak jak jeszcze dekadę temu wzmianki dotyczące zdrowotnych następstw związanych ze spożywaniem tego napoju ograniczały się do straszenia nadciśnieniem i zwiększonym ryzykiem zawału, tak dziś coraz więcej mówi się o walorach ukrytych w ziarnach kawy. Badania naukowe dobitnie wskazują, że kofeina której obfitym źródłem jest właśnie kawa w sposób wyraźny przyspiesza metabolizm, prowadząc do zwiększonego spalania tłuszczu. Działanie to jest wzmacniane przez związki fenolowe obecne w kawowym naparze, o ile nie dodamy do niego mleka - niektóre frakcje białek mlecznych mogą bowiem utrudniać ich absorpcję z przewodu pokarmowego. Tak więc najlepiej pić kawę bez dodatku mleka i oczywiście… cukru.
Owoce cytrusowe
Owoce przez osoby odchudzające się są często postrzegane jako skondensowane źródło cukru. Tymczasem taki sposób myślenia jest nieuzasadniony. Owoce owszem dostarczają pewnej dawki glukozy i fruktozy, jednak zawierają także błonnik oraz szereg związków zaliczanych do flawonoidów, które pozytywnie wpływają na gospodarkę insulinowo-glukozową i… przyspieszają przemianę materii. Zależność ta szczególnie wyraźna jest w przypadku cytrusów, a zwłaszcza – grejpfrutów. W jednym z badań zaobserwowano, ze regularna konsumpcja tych owoców powoduje ubytek masy ciała bez wprowadzania jakichkolwiek dodatkowych restrykcji żywieniowych. Prawdopodobnie związane jest to za aktywnością takich związków jak naryngenina.
Źródła:
Mikkelsen PB, Toubro S, Astrup A. Effect of fat-reduced diets on 24-h energy expenditure: comparisons between animal protein, vegetable protein, and carbohydrate. Am J Clin Nutr. 2000 Nov;72(5):1135-41. · Wong KE, Szeto FL, Zhang W, Ye H, Kong J, Zhang Z, Sun XJ, Li YC. Involvement of the vitamin D receptor in energy metabolism: regulation of uncoupling proteins.. Am J Physiol Endocrinol Metab. 2009 Apr;296(4):E820-8 · Buckley JD, Howe PR. Long-chain omega-3 polyunsaturated fatty acids may be beneficial for reducing obesity-a review. Nutrients. 2010 Dec;2(12):1212-30 · Choi Y, Kim Y, Park S, Lee KW, Park T. Indole-3-carbinol prevents diet-induced obesity through modulation of multiple genes related to adipogenesis, thermogenesis or inflammation in the visceral adipose tissue of mice. J Nutr Biochem. 2012 Dec;23(12):1732-9. · Clegg ME, Golsorkhi M, Henry CJ. Combined medium-chain triglyceride and chilli feeding increases diet-induced thermogenesis in normal-weight humans. Eur J Nutr. 2012 Nov 20. · Fujioka K, Greenway F, Sheard J, Ying Y. The effects of grapefruit on weight and insulin resistance: relationship to the metabolic syndrome. J Med Food. 2006 Spring;9(1):49-54.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.