Istnieje wiele modeli żywienia i popularnych diet, jednak tylko niektóre z nich mają miano zdrowych i zalecane są w prewencji wielu chorób cywilizacyjnych. Jedną z takich diet jest system żywienia wywodzący się z rejonów Morza Śródziemnego. Mowa o diecie Śródziemnomorskiej, która od wielu lat jest znana lekarzom i dietetykom oraz zajmuje miejsce w czołówce rankingu pisma U.S. News & World Report, gdzie grupa ekspertów ocenia różne diety w kontekście ich wpływu na zdrowie człowieka.
W najnowszym rankingu z 2021 roku to właśnie dieta Śródziemnomorska zajęła pierwsze miejsce. Ten wyjątkowy model żywienia opiera się głównie o pełnoziarniste źródła węglowodanów, warzywa, owoce, oliwę z oliwek, ryby nasiona roślin strączkowych, oraz zakłada ograniczenie spożycia żywności przetworzonej i czerwonego mięsa. Mimo że badania nad wpływem takiego jadłospisu cały czas trwają, to dotychczasowe analizy dowodzą pozytywnego wpływu tej diety na prewencję chorób sercowo-naczyniowych, cukrzycy, niepłodności i nie tylko.
Choroby układu krążenia
Randomizowane badania przeprowadzone w latach 2003-2009 w Hiszpanii na prawie 7500 osobach w wieku 55-80 lat, u których występowało wysokie prawdopodobieństwo pojawienia się choroby niedokrwiennej serca lub układu sercowo-naczyniowego z racji czynników ryzyka (np. palenie tytoniu, cukrzyca typu 2, złe wyniki lipidogramu), wykazało, że stosowanie diety śródziemnomorskiej wraz ze spożyciem oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia lub orzechów zmniejszyło ryzyko wystąpienia zaburzeń układu krążenia nawet o 30%.
Do podobnych wniosków doszli badacze w Physicians Health Study, gdzie badano wpływ spożycia warzyw i owoców na zdrowie człowieka. W badaniu wzięło udział ponad 15 000 mężczyzn w wieku powyżej 40 lat. Wykazano, że ryzyko wystąpienia choroby wieńcowej jest odwrotnie proporcjonalne z do spożycia warzyw. Warto również wspomnieć o winie, które jest ciekawym elementem diety śródziemnomorskiej. Copenhagen City Heart Study przeprowadziło w okresie około 10 lat badanie na ponad 24 000 osób. Wykazało ono spadek ryzyka wystąpienia zgonu z powodu problemów z układem krążenia w porównaniu z abstynentami nawet o 42%. (Mówimy o jednej lampce, do jednego z posiłków).
Cukrzyca
Dieta śródziemnomorska wykazuje również pozytywny wpływ na parametry związane z glikemią, może przyczynić się do obniżenia glukozy na czczo oraz poposiłkowej, a także poprawia wartość hemoglobiny glikowanej u cukrzyków.
Przeprowadzono roczne badanie na ponad 250 osobach, w którym porównano wpływ trzech diet na poprawę poziomu trójglicerydów, glukozy na czczo oraz HbA1C. Wykazano, że stosowanie diety niskowęglowodanowej śródziemnomorskiej (45% tłuszczów w połowie jednonienasyconych, 35% węglowodanów i 20% białka) w porównaniu ze standardową dietą śródziemnomorską i dietą zalecaną przez Amerykańskie Towarzystwo diabetologiczne, przyniosło najkorzystniejsze zmiany w tych parametrach.
Nowotwory
The European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition (EPIC) prowadzi od 1991 roku badania dotyczące wpływu diety na nowotwory. Przebadano ponad 500 000 osób, w tym również populację Grecji (ponad 25 000 osób). Oceniano skalą 1-9 punktów poziom przestrzegania diety śródziemnomorskiej. W okresie ośmioletniego badania zachorowało około 850 osób, jednak wykazano, że wzrost przestrzegania diety śródziemnomorskiej o 2 skale skutkował zmniejszeniem wystąpienia nowotworu nawet o 14%.
EPIC badało również wpływ diety na powstawanie raka żołądka. Wykazano, że przestrzeganie zasad diety śródziemnomorskiej zmniejsza ryzyko wystąpienia tego nowotworu nawet o 33%. Pozytywny wpływ tego modelu żywienia na zmniejszenie ryzyka wystąpienia raka dopatrują się eksperci w antyoksydacyjnym i przeciwzapalnym działaniu diety.
Choroby neurodegeneracyjne
Przeciwzapalne i antyoksydacyjne działanie diety śródziemnomorskiej wpływa pozytywnie również na walkę z chorobami neurodegeneracyjnymi, takimi jak Parkinson lub Alzheimera. Badania epidemiologiczne wykazują, że przy stosowaniu diety śródziemnomorskiej ryzyko wystąpienia Alzheimera spada aż o 48%, a ryzyko rozwoju zaburzeń poznawczych jest mniejsze o 28%. Jest to prawdopodobnie również związane z kwasami tłuszczowymi omega-3, których wysokie spożycie wraz np. z tłustymi rybami, w znaczący sposób wpływa na zmniejszenie występowania chorób neurodegeneracyjnych.
Podsumowanie
To tylko część chorób i schorzeń, którym przeciwdziała stosowanie diety śródziemnomorskiej. Ten wyjątkowy model żywienia niesie korzyści na wielu płaszczyznach, od walki z niepłodnością po walkę z chorobami wieku starczego.
Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.
