Indywidualny plan

Dietetyczny

Indywidualny plan

Treningowy

Indywidualny plan

Dieta + Trening

Opieka dietetyka i trenera Już od

Plan dieta + trening 29,99 zł/mies.

Opieka dietetyka Już od

Plan dietetyczny 26,66 zł/mies.

Opieka trenera Już od

Plan treningowy 23,33 zł/mies.

Plany dieta i trening
{{$parent.show_arts ? 'Artykuły' : 'Baza wiedzy'}}
Sklep

Redukcja wagi i odchudzanie a zaburzenia u kobiet – przyczyny i konsekwencje

Redukcja wagi i odchudzanie a zaburzenia u kobiet – przyczyny i konsekwencje
Jednym z zaburzeń spowodowanych nadmierną aktywnością fizyczną może być triada sportsmenek: niedożywienie, zaburzenia miesiączkowania i osteoporoza (wyniszczenie kości, estrogeny uczestniczą w ochronie kości). Samo niedożywienie spowodowane, chociażby, stosowaniem wyniszczających, modnych diet może wywoływać zaburzenia cyklu miesiączkowego. Najlepiej znane przykłady to diety o podaży 800, 1000, 1200 i 1400 kcal, które są niezwykle rozpowszechnione.

Skąd bierze się problem?

Czynnościowy brak miesiączki pochodzenia podwzgórzowego to stan charakteryzujący się brakiem miesiączki z powodu supresji osi podwzgórze-przysadka-jajniki (HPO) bez wykrywalnych zmian strukturalnych.

Istnieją 3 rodzaje czynnościowego braku miesiączki pochodzenia podwzgórzowego (FHA):

  • związany z utratą wagi,
  • związany ze stresem,
  • związany z wysiłkiem fizycznym.

Według American Society of Reproductive Medicine FHA powoduje 20–35% przypadków wtórnego braku miesiączki i około 3% przypadków pierwotnego braku miesiączki. FHA występuje u kobiet z jadłowstrętem psychicznym lub innymi zaburzeniami odżywiania oraz u około 60% pań trenujących wyczynowo.

Brak miesiączki związany z utratą wagi

Brak miesiączki związany z utratą masy ciała definiuje się jako ustanie krwawień miesięcznych przez ponad 6 miesięcy, po utracie 10–15% prawidłowej masy ciała. To zaburzenie występuje głównie u nastolatek i kobiet w wieku rozrodczym.

Szeroko zakrojone badania wykazały, że bilans energetyczny jest ściśle powiązany z układem rozrodczym. Niska dostępność energii zakłóca uwalanie gonadoliberyny (GnRH) co hamuje oś podwzgórze-przysadka-jajnik (produkcję hormonalną, z wszystkimi tego skutkami).

Brak miesiączki związany ze stresem

Stres jest kolejnym silnym inhibitorem funkcji rozrodczych. Stresory psychospołeczne, w tym czynniki stresujące pochodzące z zewnątrz, zaburzenia nastroju, negatywne postawy i choroby psychiczne, aktywują oś podwzgórze-przysadka-nadnercza (HPA), zwiększają wydzielanie hormonu uwalniającego kortykotropinę (CRH) i kortyzolu, a następnie hamują wydzielanie gonadoliberyny (co ma hamujący wpływ na „produkcję” estrogenów i progesteronu).

Hipoestrogenizm i brak cyklicznych wahań estradiolu i progesteronu prowadzi do braku regularnych miesiączek. Niesie za sobą również inne, liczne konsekwencje zdrowotne.

Brak miesiączki związany z wysiłkiem fizycznym

W wielu dyscyplinach ceni się nienaturalnie niskie otłuszczenie ciała, mogą być to: bieganie, kolarstwo, pływanie, łyżwiarstwo, wspinaczka, taniec, sporty walki (kategorie wagowe) i oczywiście kulturystyka. Obecnie wiele kobiet ogląda idealne sylwetki w mediach społecznościowych i chce wyglądać tak samo. Teraz, już, od razu! Współcześni ludzie nie chcą czekać, nie wiedzą, że na tego typu ciało pracuje się latami, ciągłej konsekwentnej pracy i wyrzeczeń.

Konsekwencje braku miesiączki

Niepłodność jest jednym z najpoważniejszych upośledzeń funkcji rozrodczych. BMI i tkanka tłuszczowa odzwierciedlają dostępność energii u danej osoby, wydają się wysyłać sygnał do podwzgórza, że zasoby energetyczne są wystarczające do podtrzymania ciąży i laktacji (produkcji mleka).

Mechanizm samoobrony

I odwrotnie, kiepski stan odżywienia (restrykcyjna dieta, nadmiar treningu) uruchamia również mechanizm samoobrony, który hamuje funkcje rozrodcze, gdy organizm jest przewlekle narażony na ujemny bilans energetyczny.

Problem tkanki kostnej

O wiele poważniejszym problemem hamowania osi podwzgórze-przysadka-jajniki jest niedobór estrogenów, a szczególnie estradiolu, który chroni kości i układ sercowo-naczyniowy (dodatkowo reguluje ilość tkanki tłuszczowej, ma wpływ na nastrój itd.).

Z tego powodu ryzyko wyniszczenia kości i pojawienia się chorób układu sercowo-naczyniowego znacząco rośnie u kobiet w okresie menopauzy. Utrzymywanie restrykcyjnej diety jest dla organizmu stresem, podobnie działa aktywność fizyczna (szczególnie długotrwała, aerobowa i interwałowa), a jeśli ktoś ma ambitne cele sylwetkowe, to każde spojrzenie w lustro również może być stresujące.

Podsumowanie

Zamiast zakończenia napiszę, że problem braku miesiączki może wynikać nie tylko z utrzymywania niskiej masy ciała, wysokiego odtłuszczenia, stresu czy nadmiaru treningu, ale również z sięgania po środki z grupy sterydów anaboliczno-androgennych, SARM i podobnych.

Mogą one tłumić funkcjonowanie osi podwzgórze-przysadka-jajniki (hamują wydzielanie hormonalne w podwzgórzu i przysadce mózgowej), można to szybko i dość tanio zobrazować w badaniach krwi (LH, FSH, progesteron, estradiol, testosteron).

Źródła: Ling Chen i in. The effects of weight loss-related amenorrhea on women’s health and the therapeutic approaches: a narrative review https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC9929756/

Treści prezentowane na naszej stronie mają charakter edukacyjny i informacyjny. Dokładamy wszelkich starań, aby były one merytorycznie poprawne. Pamiętaj jednak, że nie zastąpią one indywidualnej konsultacji ze specjalistą, która jest dostosowana do Twojej konkretnej sytuacji.