Potas jest niezbędnym minerałem, który pełni wiele ważnych funkcji w organizmie. Pomaga regulować skurcze mięśni, utrzymywać prawidłowe funkcjonowanie nerwów, bierze również udział w utrzymaniu równowagi płynów w organizmie.
W wyniku spożywania dużej ilości przetworzonych produktów i zbyt małej ilości warzyw i owoców, większość osób w krajach zachodnich ma problem z dostarczeniem odpowiedniej ilości potasu. Ponad połowa populacji dostarcza go w ilości nieznacznie większej, niż 50% zapotrzebowania, a niespełna 10% dostarcza go w odpowiedniej ilości.
Kiedy mówimy o niedoborze potasu?
Niedobór potasu występuje, gdy jego stężenie we krwi wynosi mniej, niż 3,5 mmol na litr. Niedobór potasu to stan określany, jako hipokaliemia.
Najczęstszą przyczyną silnego niedoboru potasu jest znaczna utrata płynów z naszego ciała. Może do tego dojść na skutek silnych wymiotów, biegunki, nadmiernego pocenia się i utraty krwi. Przyczyną niedoboru potasu może być również zażywanie niektórych leków. Należą do nich przede wszystkich diuretyki oraz leki podawane przy nadciśnieniu tętniczym. Leki te nasilają usuwanie wody z organizmu.
Dodatkowo, na niski poziom potasu w organizmie wpływa przyjmowanie glikokortykosteroidów oraz niektórych antybiotyków.
Jak wspomniałam na wstępie, zbyt niski poziom potasu może być także spowodowany nieprawidłową dietą obfitującą w produkty wysokoprzetworzone i jednocześnie ubogą w warzywa i owoce.
Najczęstsze objawy niedoboru potasu
Senność i zmęczenie
Senność, osłabienie i zmęczenie są często pierwszymi oznakami niedoboru potasu.
Potas pomaga regulować skurcze mięśni. Gdy poziom potasu we krwi jest niski, mięśnie kurczą się słabiej, w efekcie pracują gorzej, a my mamy mniej siły.
Niedobór tego minerału powoduje gorsze wykorzystanie składników odżywczych przez organizm. Co za tym idzie, nie jesteśmy dobrze odżywieni i czujemy się osłabieni.
Skurcze mięśni
Nagłe, niekontrolowane, bolesne skurcze mięśni to częsty objaw niedoboru potasu. Potas bierze udział w przekazywaniu sygnałów z mózgu, które stymulują skurcze mięśni. Kiedy potasu jest zbyt mało, sygnały te nie są wystarczająco skuteczne. Mogą pojawić się wówczas skurcze mięśni.
Problemy trawienne
Jedną z przyczyn problemów trawiennych mogą być niedobory potasu. Potas pomaga przekazywać sygnały z mózgu do mięśni znajdujących się w układzie trawiennym. Sygnały te stymulują skurcze, które pomagają układowi trawiennemu przesuwać żywność i trawić. Kiedy poziom potasu we krwi jest niski, sygnały te słabną. W związku z tym skurcze w układzie trawiennym mogą być słabsze i spowalniać ruch żywności. Może to powodować wzdęcia, zaparcia i gazy.
Kołatanie serca
Kołatanie serca jest zwykle związane ze stresem lub lękiem. Jednak może pojawiać się również wtedy, gdy poziom potasu jest zbyt niski. Przepływ potasu do i z komórek serca pomaga regulować bicie serca. Niski poziom potasu we krwi może go zaburzać, powodując kołatanie serca.
Bóle i sztywność mięśni
Bóle mięśni i sztywność mogą być również oznaką poważnego niedoboru potasu. Potas pomaga regulować dopływ krwi do mięśni. Gdy potasu jest zbyt mało, do mięśni może docierać zbyt mała ilość krwi. Oznacza to, że komórki mięśniowe otrzymują mniej tlenu, co może powodować ich gorsze funkcjonowanie oraz bolesność.
Mrowienie i drętwienie
Osoby z niedoborem potasu mogą odczuwać uporczywe mrowienie i drętwienie, które zwykle występuje w dłoniach i stopach. Niski poziom potasu we krwi osłabia sygnały nerwowe, co może powodować mrowienie i drętwienie.
Trudności w oddychaniu
Poważny niedobór potasu może powodować trudności w oddychaniu. Wynika to z faktu, że potas pomaga przekazywać sygnały stymulujące płuca do kurczenia się i rozszerzania. Kiedy poziom potasu we krwi jest bardzo niski, płuca nie rozszerzają i nie kurczą się prawidłowo.
Zmiany nastroju
Niedobór potasu wiąże się również ze zmianami nastroju i zmęczeniem psychicznym. Niski poziom potasu we krwi może zakłócać sygnały, które pomagają utrzymać optymalne funkcje mózgu.
Źródła potasu
Najlepszym sposobem na zwiększenie spożycia potasu jest spożywanie większej ilości produktów bogatych w potas, takich jak owoce, warzywa, fasola i orzechy. Szczególnie zasobne w potas są pomidory, banany, ziemniaki, morele, soja, czerwona fasola, rodzynki, kasza gryczana, awokado i brązowy ryż.
W przypadku silnego niedoboru potasu należy wspomóc się dodatkowo odpowiednią suplementacją.
Co warto zapamiętać?
Zaledwie mniej, niż 10% społeczeństwa spożywa wystarczającą ilość potasu.
Silny niedobór potasu pojawia się najczęściej na skutek znacznej utraty płynów (biegunka, wymioty, duża potliwość).
Typowe objawy niedoboru potasu to: osłabienie i zmęczenie, skurcze mięśni, bóle i sztywność mięśni, mrowienie i drętwienie dłoni i stóp, kołatanie serca, trudności w oddychaniu, zmiany nastroju i gorsze trawienie.
Możesz zwiększyć poziom potasu we krwi spożywając więcej pokarmów bogatych w potas, takich jak: banany, pomidory, morele, ziemniaki, awokado, otręby, fasola, kasza gryczana, rodzynki.
