Czy hormon wzrostu odchudza?

Trening podnosi poziom hormonu wzrostu!

Ale... jakie to ma znaczenie praktyczne? Prawdopodobnie żadne, ponieważ po sesji treningowej stężenie GH (hormon wzrostu) tak samo szybko rośnie, jak później spada. To samo dotyczy stosowania GHB, nie wiemy, czy chwilowe zwiększenie stężenia GH ma przełożenie na wyniki sportowe.

A jak jest z podawaniem hormonów z zewnątrz?

Naukowcy zapewnili kobietom przez 12 tygodni:

• GH (0,025 mg na kg masy ciała na dzień), 2 mg dla kobiety ważącej 80 kg,
• insulinopodobny czynnik wzrostowy (IGF-I; 0,015 mg na kg masy ciała na dobę),
• kombinację tych dawek GH + IGF-I,
• placebo (P).

Uczestniczki stosowały dietę dostarczającą o 500 kalorii dziennie mniej niż potrzeba do utrzymania masy ciała, 3 dni w tygodniu chodziły i 2 dni w tygodniu ćwiczyły siłowo.

Efekty eksperymentu

• Pięć uczestniczek zrezygnowało z udziału w badaniu z powodu niemożliwych do zniesienia skutków ubocznych (np. obrzęków).
• Utrata masy ciała nastąpiła we wszystkich grupach, przy czym największy spadek nastąpił w grupie stosującej GH razem z IGF-I (~5,6 kg).
• We wszystkich grupach istotnie spadła masa tkanki tłuszczowej, przy czym największe ubytki zaobserwowano w grupach GH (~6,3 kg) i GH plus IGF-I (~8,4 kg)
• Pomimo utraty masy ciała BMR utrzymało się we wszystkich grupach.
• Siła mięśni wzrosła wraz z treningiem we wszystkich grupach, a wskaźniki depresji i lęku spadły w grupach otrzymujących IGF-I.

Wnioski

Dane te pokazują, że otyłe kobiety po menopauzie mogą schudnąć bez uszczerbku dla masy beztłuszczowej, BMR lub przyrostu siły mięśni, a GH i IGF-I podawane łącznie mogą nasilać utratę tkanki tłuszczowej w porównaniu z każdym z tych leków stosowanych osobno.

Komentarz do badania

Ogólnie hormon wzrostu jest kontrowersyjny, ze względu na nasilone skutki uboczne, jakie może wywoływać. Kobiety w wieku 67-69 lat charakteryzuje bardzo niskie stężenie hormonów, szczególnie estradiolu, GH i IGF-1.

Dlatego nie powinno dziwić, iż w tych konkretnych okolicznościach podawanie hormonu wzrostu, insulinopodobnego czynnika wzrostowego lub kombinacji tych środków okazało się bardzo skuteczne.

Nie wiem, czy utrata 8,3 kg tkanki tłuszczowej w ciągu 12 tygodni, dla chorobliwie otyłej osoby (83 kg przy ~164 cm wzrostu) jest osiągnięciem. W sporej części jest to po prostu skutek utrzymywania negatywnego bilansu energii.

Czy możliwe jest jednoczesne budowanie mięśni i pozbywanie się tłuszczu?

Farmakologia i wcześniejszy brak aktywności fizycznej u kobiet w podeszłym wieku umożliwiły rekompozycję tj. podawanie samego hormonu wzrostu zaowocowało po 12 tygodniach spadkiem ilości tłuszczu o 6,3 kg przy wzroście beztłuszczowej masy ciała o 3,6 kg. Z kolei w grupie stosującej hormon wzrostu razem z IGF-I spadek tłuszczu po 12 tygodniach wynosił 8,4 kg, a wzrost beztłuszczowej masy ciała 2,7 kg.

Niemniej proszę pamiętać, że metoda DXA, czyli absorpcjometria promieniowania rentgenowskiego o podwójnej energii, nie odróżnia wody od mięśni.

Jak to wyjaśnić?

Bardzo prosto. Najczęstszym skutkiem ubocznym terapii GH były obrzęki, czyli retencja wody. Dlatego przy deficycie kalorycznym możliwe było zwiększenie masy mięśniowej, maszyna nie odróżnia wody od mięśni. W grupie IGF-1 obrzęki wystąpiły tylko u 2 kobiet i z tego samego powodu maszyna nie stwierdziła znacznego przyrostu „masy mięśniowej” (nie było retencji wody, więc maszyna nie wzięła jej za „mięśnie”).

Dlatego terapia IGF-1 nie dała „masy mięśniowej”. Poza tym, jak wspomniałem, jeśli ktoś do tej pory nie trenował, to faktycznie w początkowym okresie treningu jest możliwa rekompozycja (zwiększanie masy mięśniowej i lekka redukcja tłuszczu). Niemniej to zjawisko bardzo szybko zanika i nie da się uzyskać u osób z poważniejszym stażem treningowym. GH i IGF-1 przynoszą korzyści w trakcie redukcji, ale wiąże się z tym poważne ryzyko i takie próby nie powinny być podejmowane bez nadzoru lekarza.