Czy da się być etycznym wszystkożercą?

Wpływ produkcji żywności na środowisko

Z produkcją żywności wiąże się koszt środowiskowy. Wraz ze wzrostem światowej populacji stale rośnie zapotrzebowanie na żywność, energię i wodę, co prowadzi do zwiększonego "stresu" i wykorzystania naszej planety. Chociaż nie da się całkowicie uniknąć zapotrzebowania na te zasoby, ważne jest, aby zdobyć wiedzę na ich temat i podejmować bardziej zrównoważone decyzje dotyczące produkcji oraz wyboru żywności.

Użytkowanie gruntów rolnych

Jednym z głównych modyfikowalnych czynników w rolnictwie jest użytkowanie gruntów. Ponieważ większa część gruntów nadających się do zamieszkania na świecie jest obecnie wykorzystywana do celów rolniczych, użytkowanie ich odgrywa dużą rolę we wpływie produkcji żywności na środowisko. Wytwarzanie produktów pozyskiwanych ze zwierząt zajmuje 77% tych obszarów (mając na uwadze pastwiska i grunty wykorzystywane do produkcji paszy dla zwierząt). Niestety, ale z racji tego, że coraz więcej miejsc jest wykorzystywanych do rolnictwa przemysłowego, coraz częściej dochodzi do przemieszczenia dzikich siedlisk, zakłócając w ten sposób funkcjonujące ekosystemy.
Pozytywne jest to, że technologia rolnicza uległa drastycznej poprawie w XX i XXI wieku. Zwiększyło to ilość plonów na danym obszarze, dzięki czemu można wyprodukować więcej żywności na mniejszym terenie.

Jednym z kroków, jakie możemy podjąć w kierunku stworzenia zrównoważonego systemu żywnościowego, jest unikanie przekształcania gruntów leśnych w grunty rolne.

Gazy cieplarniane

Innym ważnym wpływem produkcji żywności na środowisko są gazy cieplarniane. Co ciekawe, stanowią one jedną czwartą światowych emisji. Główne gazy cieplarniane to dwutlenek węgla (CO2), metan, podtlenek azotu i gazy fluorowane. Są one jednym z głównych rzekomych czynników odpowiedzialnych za zmiany klimatu. Biorąc pod uwagę, że różne produkty rolne przyczyniają się do różnych ilości gazów cieplarnianych, Twoje wybory żywieniowe mogą znacznie wpłynąć na Twój ślad węglowy, czyli całkowitą ilość gazów cieplarnianych generowanych za sprawą ogółu Twoich decyzji. Oczywiście tym przypadku główną i negatywną rolę przypisuje się hodowli zwierząt.

Zużycie wody

Chociaż dla większości z nas woda może wydawać się nieskończonym zasobem, to jednak wiele miejsc na świecie cierpi z powodu jej niedoborów. Rolnictwo odpowiada za około 70% zużycia słodkiej wody na całym świecie. Różne produkty rolne zużywają różne ilości wody podczas ich produkcji. Najbardziej wodochłonne produkty to ser, orzechy, ryby hodowlane i krewetki, a następnie krowy mleczne. Dlatego istotne jest, aby wybrać odpowiedni system nawadniania i kontrolować zużycie. Niektóre przykłady obejmują stosowanie systemów nawadniania kropelkowego, zraszaczy, przechwytywanie wody deszczowej do podlewania upraw oraz uprawę roślin odpornych na suszę.

Sposoby na zrównoważone-ekologiczne odżywianie?

Wybór produktów lokalnych

Co zrobić, żeby nie rezygnować ze spożywania mięsa, ale dokonywać lepszych wyborów w imię dobra środowiska?
Powszechną rekomendacją dla zmniejszenia śladu węglowego jest spożywanie lokalnych produktów. Niby ma to sens, ale okazuje się, że to, skąd pochodzi żywność, ma mniejsze znaczenie niż jej rodzaj. Dlatego lepiej wybierać żywność o niższej emisji gazów cieplarnianych, takiej jak drób, zamiast np. wołowina. Jeśli zaś chodzi o pochodzenie, to większe znaczenie ma tutaj krótki okres przydatności do spożycia. Patrząc na ten aspekt, rzeczywiście lepiej wybierać produkty lokalne. Żywność może być transportowana na różne sposoby — drogą lotniczą, morską, lądową. Pierwsza z nich ma największą emisję gazów i związana jest z przewozem niektórych świeżych warzyw i owoców. Jest to jednak niewielki odsetek transportowanej żywności, ponieważ większość jest do nas dostarczana dużymi statkami lub ciężarówkami. Nie mniej jednak warto o tym wiedzieć.

Umiarkowane spożycie czerwonego mięsa

Żywność bogata w białko, taka jak mięso, nabiał i jajka, stanowi około 83% naszej emisji z diety. Pod względem całkowitego śladu węglowego najwyżej na liście znajdują się wołowina i jagnięcina. Wynika to z użytkowania gruntów, wymagań żywieniowych, przetwarzania i pakowania. Ponadto krowy produkują w swoich jelitach metan, co dodatkowo przyczynia się do ich śladu węglowego. Podczas gdy czerwone mięso wytwarza około 60 kg ekwiwalentu CO2 na kg mięsa — co jest powszechną miarą emisji gazów cieplarnianych — inne produkty spożywcze wytwarzają go znacznie mniej. Na przykład hodowla drobiu wytwarza 6 kg, ryby 5 kg, a jaja 4,5 kg ekwiwalentu CO2 na kg mięsa. Dlatego spożywanie mniejszej ilości czerwonego mięsa może znacznie zmniejszyć ślad węglowy.

Jedz więcej białek roślinnych

Innym skutecznym sposobem promowania bycia etycznym wszystkożercą jest spożywanie większej ilości roślinnych źródeł białka. Pokarmy takie jak: tofu, fasola, groch, komosa ryżowa, nasiona konopi i orzechy mają znacznie niższy ślad węglowy w porównaniu z większością białek zwierzęcych. Włączenie do diety większej ilości roślinnych źródeł białka nie oznacza, że musisz całkowicie wyeliminować pokarmy pochodzenia zwierzęcego. Jednym ze sposobów na zmniejszenie ilości spożywanego białka zwierzęcego jest mieszanie go z jakimś roślinnym źródłem, tak aby uzyskać odpowiednią porcję.

Ograniczenie marnowania żywności

Kolejnym aspektem zostania etycznym wszystkożercą jest ograniczenie marnowania żywności. Globalnie odpady spożywcze odpowiadają za 6% produkcji gazów cieplarnianych. Chociaż uwzględnia to również straty w całym łańcuchu dostaw spowodowane złym przechowywaniem i obsługą, wiele z nich to żywność wyrzucana przez sprzedawców detalicznych i konsumentów.

Oto kilka praktycznych sposobów na ograniczenie marnowania żywności:

• kupowanie mrożonych owoców i warzyw, jeśli nie planujesz ich używać w ciągu najbliższych kilku dni,
• kupowanie mrożonych ryb pakowanych próżniowo, ponieważ ryby mają jeden z najkrótszych terminów przydatności do spożycia spośród wszystkich mięs,
• używanie wszystkich jadalnych części owoców i warzyw (np. łodygi brokułów),
• kupowanie tylko takiej ilości żywności, którą potrzebujesz na dany okres,
• sprawdzanie dat przydatności do spożycia przed zakupem,
• planowanie posiłków na tydzień, dzięki czemu dokładnie wiesz, co kupić,
• zamrażanie łatwo psujących się produktów, których nie zużyjesz w ciągu następnego lub dwóch dni,
• uporządkowanie lodówki i spiżarni, abyś wiedział, co w nich masz,
• robienie wywaru z resztek kości i warzyw,
• kreatywność dzięki przepisom na wykorzystanie różnych produktów, które zostały w lodówce.

Kolejną dodatkową korzyścią wynikającą z ograniczenia marnowania żywności jest to, że pozwala również zaoszczędzić dużo pieniędzy na zakupach spożywczych.

Podsumowanie

Produkcja żywności odpowiada za znaczną część globalnych emisji poprzez użytkowanie gruntów, gazy cieplarniane, zużycie wody. Chociaż nie możemy tego całkowicie uniknąć, bardziej etyczne jedzenie może znacznie zmniejszyć emisję dwutlenku węgla. Aby to zrobić, warto ograniczyć spożycie czerwonego mięsa w imię większej ilości białek roślinnych. Warto też popracować nad mądrym wykorzystaniem zakupionej żywności, żeby uniknąć jej marnowania. 

Świadomość podejmowanych decyzji dotyczących żywności może znacznie przyczynić się do rozwoju zrównoważonego "środowiska żywnościowego" w nadchodzących latach.