Kilka słów wstępu
Kamica nerkowa jest przypadłością związaną z nadmierną koncentracją w moczu związków chemicznych zdolnych do wytrącania się w postaci osadu i tworzenia złogów zwanych obiegowo kamieniami. Złogi mają zazwyczaj charakter kompleksów fosforanowo-wapniowych i szczawianowo-wapniowych, rzadziej moczanowych (zwanych kamieniami bezcieniowymi, gdyż nie są widoczne w badaniu RTG). Kamica nerkowa często rozwija się bezobjawowo, w pewnym momencie może dojść jednak do nagłego zablokowania dróg moczowych co skutkuje silnym, trudnym do zniesienia bólem zlokalizowanym najczęściej w dolnych partiach pleców. Więcej na temat tej przypadłości dowiedzieć można się z lektury artykułu dostępnego pod poniższym likiem:
http://potreningu.pl/articles/2254/co-warto-wiedziec-o-kamicy-nerkowej
Rola odpowiedniego spożycia płynów
Zarówno w profilaktyce jak i wspomaganiu leczenia kamicy nerkowej kwestią niezwykle istotną jest odpowiednie spożycie płynów. Znaczenie ma nie tylko ich całkowita dzienna konsumpcja, ale także pory przyjmowania, jak i – co bardzo ważne – rodzaj. Ustalenie zalecanej dziennej dawki płynów jest trudne, zwłaszcza w przypadku osób aktywnych fizycznie. Przyjmuje się, że powinna ona wynosić około jednego mililitra na każdą spaloną kilokalorię. Tak więc zawodnik wydatkujący dziennie 3500 kcal powinien spożyć około 3500 ml płynów.
Lekarze jednak zwracają uwagę, że w kontekście zapewnienia właściwej kondycji układu moczowego ważniejsze od ilości spożywanych płynów jest ilość wydalanego moczu, która winna wynosić minimum dwa litry na dobę. Tutaj ważny jest też ciężar właściwy moczu, im niższy - tym mniejsze prawdopodobieństwo krystalizacji i powstawania niechcianych złogów. Parametr ten określić można jedynie w specjalnym badaniu, tak więc w warunkach domowych można co najwyżej obserwować kolor moczu – jeśli jest jasny, to OK., jeżeli natomiast ma barwę ciemną – należy lepiej nawadniać organizm.
Najbardziej pożądanym źródłem płynów w diecie jest woda, chociaż soki warzywne i owocowe oraz – uwaga – niewielkie ilości alkoholu w postaci dobrego gatunkowo piwa także są dopuszczalne. Wyjątkiem jest sok grejpfrutowy, którego wysoka konsumpcja zwiększać może ryzyko tworzeniu złogów w drogach moczowych. Unikać należy także mocnej herbaty i mocnej kawy oraz kakao.
Płyny lepiej jest spożywać w równomiernie rozłożonych dawkach w ciągu dnia. Najlepiej przyjmować niewielkie porcje wody lub innych zalecanych napojów co mniej więcej godzinę lub nawet co pół godziny. Wyjątkiem jest oczywiście czas okołowysiłkowy, gdy należy intensywniej nawadniać organizm . Ważne jest też by przyjąć dodatkową porcję płynów przed snem, co pozwali uniknąć nocnego zagęszczania moczu.
Rola odpowiedniego doboru pokarmów
Nie tylko kwestia spożycia płynów, ale także jakościowy i ilościowy dobór pokarmów mają istotne znaczenie w procesie tworzenia się kamieni moczowych. Szczegółowe zalecenia żywieniowe w przypadku kamicy nerkowej uzależnione są od rodzaju złogów. Istnieją jednak ogólne zasady komponowania posiłków, które można wprowadzić przypadku braku szczegółowej wiedzy na temat składu kamieni, a także w profilaktyce kamicy u osób do niej predysponowanych.
Dieta oczywiście powinna być zrównoważona, urozmaicona i zbilansowana w taki sposób by pokrywała zapotrzebowanie na wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Ważne jest by oparta byłą na nisko przetworzonych pokarmach, w dużej mierze na warzywach, a w pewnym stopniu także owocach, które dzięki wysokiej koncentracji związków o charakterze zasadotwórczym zmniejszają wydalanie wapnia oraz podnoszą pH moczu. Nadmierne spożycie owoców nie jest jednak zalecane, ze względu na obecność fruktozy, która zwiększać może produkcję kwasu moczowego.
W przypadku produktów białkowych, warto zachować pewną ostrożność, gdyż działają one kwasotwórczo oraz towarzyszy im nadmierna produkcja mocznika. Skrajnie wysokobiałkowa dieta z pewnością nie jest dobrym wyborem w przypadku profilaktyki, czy już zwłaszcza – stwierdzenia kamicy nerkowej. Zazwyczaj zaleca się też ograniczenie konsumpcji produktów będących źródłem puryn (wywary kostne, podroby, dziczyzna, sardynki, śledzie, kakao, czekolada, kawa naturalna, herbata, strączki, grzyby) i kwasu szczawiowego (szczaw, szpinak, rabarbar, botwina, strączki, koncentrat pomidorowy, kakao, czekolada, kawa, długo parzona herbata). Finalna lista zalecanych i przeciwwskazanych produktów zależy od postaci kamicy, czyli – składu kamieni moczowych.
